Brief aan mijn rechter

Geschreven bij Brief aan mijn rechter

Na een aarzelend, wat verwarrend begin van de lange brief van GS’ hoofdpersoon Charles, een nog jonge dorpsarts (40) en moordenaar, raakt alles halverwege het tweede hoofdstuk in rustiger water. Pleegde hij die met voorbedachten rade of in een opwelling? Op een antwoord zullen lezers lang moeten wachten. Ook op wie het slachtoffer was. Zeker niet zijn kleine, zorgzame moeder, ook niet zijn tweede vrouw, de alom geliefde, ‘waardige’ Armande. Beiden getuigden tijdens zijn proces. En zeker niet zijn twee dochtertjes wier moeder, Charles’ eerste vrouw, de laatste bevalling niet overleefde.
Simenon koos hier voor een nieuwe vorm, een brief van 250+ pp. in de U-vorm aan zijn rechter waarin hij hem, de procesgang, de pers, de getuigen en de jury beschuldigt van vooringenomenheid. Terwijl hijzelf tijdens de zittingen bleef zwijgen als het graf. Zijn brief bevat veel terugblikken op zijn leven en later, de fatale ontmoeting en wat erop volgde. Zijn brief, een aanklacht en verdediging, rechtvaardiging bijna, zit vol tegenstrijdigheden en hij kan zich de chronologie van het drama zelf niet meer 100% herinneren. Hij beroept zich meer dan eens op het lot, een kracht die eenieder te boven gaat, een motief dat Simenon vaker gebruikte.
Kon mij geen moment in Charles verplaatsen, een mot fladderend om een brandende kaars, maar andere lezers zullen hem juist vanwege zijn complexiteit een interessant romankarakter vinden. Ook het slachtoffer Martine is heel complex, maar op een andere manier. Een ander minpuntje is de lengte van de hoofdstukken. Simenon’s boeken ontlenen hun vaart vaak aan de korte hoofdstukken. In de hier gekozen briefvorm zijn tien hoofdstukken van 25 pp. wellicht gepast. Menige vergelijkbare roman heeft helemaal geen hoofdstukken, dus waar klaag ik over? Goed vertaald trouwens.