De geestverwantschap

Geschreven bij De Geestverwantschap

Dit is alweer het vierde boek dat ik las van David Mitchell en het verhoogt alleen maar mijn bewondering voor de auteur. Wat een prachtboek is het weer! Het lijkt in veel opzichten op Wolkenatlas: ook in dit boek vertelt Mitchell een aantal op het eerste oog losstaande verhalen, die allemaal op een bepaalde manier toch met elkaar te maken hebben. En elk van die verhalen is zonder meer de moeite waard om te lezen. Zo kruipen we in de denkwereld van de dader van de gifaanslag in Tokio en lezen we onder meer over een instortende beurshandelaar in Hong Kong, een oud animistisch vrouwtje aan de voet van een heilige berg in China, twee backpackers in Mongolië, een kunstdievegge in Sint Petersburg en een ghostwriter in Londen. Wat bij al deze verhalen met name opvalt is de enorme rijke verbeeldingskracht van Mitchell. De oorspronkelijke vondsten lijken hem te komen aanwaaien en hij verwerkt ze moeiteloos in zijn rijk geschakeerde verhaal.
Hiermee is De Geestverwantschap zeker geen eenvoudig boek. Met name de laatste delen in het boek vergen veel van de lezer. Je moet wel bereid zijn mee te gaan in de verhalen over pratende bomen, ronddolende geesten, met alfagolven communicerende sekteleiders en godachtige computerentiteiten die de wereld vanuit het satellietennetwerk observeren en bijsturen. Maar als je dat kunt, dan heb je aan het lezen van dit boek echt een opwindende ervaring!

Geschreven bij De geestverwantschap

Dit is een briljant boek van een briljante schrijver! Het is het zesde boek van inmiddels acht, dat ik las (t/m Utopia Avenue dat dit jaar verscheen, excl. "From Me Flows What You Call Time" een novelle van 90 pagina's geschreven in 2016 maar die pas in 2114 zal worden gepubliceerd). Onbekend met David Mitchell las ik ze niet in volgorde van publicatie, zodat ik deze debuutroman - verschenen in 1999 - pas nu las. Nogmaals wederom briljant om vele, vele redenen: schrijfstijl, diepgang, verborgen boodschappen, surrealisme, orginaliteit, kennis van zaken op een zeer breed gebied van muziek tot het bankwezen, van politiek tot kunstroof, van geschiedenis tot quantum mechanica.
Honderden heeft dit verleid tot interpretaties, discussies (zie b.v. op Goodreads.com). Velen verleidt het tot opnieuw lezen, waaronder ik zelf. Het is niet één van z'n toegankelijkste werken en dan te bedenken, dat dit zijn debuutroman is, geschreven toen de schrijver nog geen 30 jaar oud was. Overigens is de vertaling van de originele titel ‘Ghostwritten’ in 'De Geestverwantschap' mij een raadsel: de inhoud van het boek heeft daar werkelijk niets mee te maken.
Het boek bestaat uit 9 verhalen in 10 secties. In 3 verhalen (Hongkong, Heilige Berg en Mongolië komen geesten voor in verschillende gedaantes, van een geest in de werkelijke betekenis van het woord tot lichaamloze geesten (noncorpum) die tijdelijk in mensen (hun "gastheren") verblijven. Dit klinkt misschien fantasisch, maar Mitchell beschrijft het zeer realistisch tot feitelijkheden (ik laat het citeren bewust achterwege, want dan komt er geen eind aan). Het punt is dat die verschijnselen ook voor de lezer heel werkelijk worden. Maar in meerdere verhalen in het boek wordt getwijfeld of de protagonisten wel de regie over hun eigen werkelijkheid hebben. Het dilemma van de spookschrijver. Een echte in de sectie Londen voorkomende 30-jarige ghostwriter begint de aanwezigheid van een Ander te beseffen in relatie tot zijn eigen werk, de memoires van een homoseksuele Hongaarse Joodse verteller en begint te twijfelen aan z'n eigen regie.
Zijn uitgever, Tim Cavendish, vertelt hem dan: "We zijn allemaal ghostwriters, mijn jongen. En het zijn niet alleen onze herinneringen. Onze acties ook. We denken allemaal dat we controle hebben over ons leven, maar in werkelijkheid zijn ze pre- ghostwritten door krachten om ons heen." (p296). Daar gaat het in dit boek om en niet om geestverwantschap.
Het is dus wel zaak in dit boek bij de les te blijven en zeker het voorlaatste verhaal "Night Train" vergt de nodige concentratie van de lezer. In een zeer grote verscheidenheid vertellen negen vertellers boeiende verhalen die in elkaar grijpen. Ze kruisen elkaar, er is geen verwantschap, geen wederzijdse beinvloeding (dat is iets anders dan verbonden zijn).

Topboek. Absoluut.

Het verhaal is qua constructie als qua inhoud bijzonder origineel. Totaal verschillende verhalen lopen kriskras door elkaar heen. Ze zijn bizar, vreemd, ontroerend en bovenal origineel.

Kwaliteit van schrijven is subliem.