De groene overmacht tuinieren op de zware zeeklei

Geschreven bij De groene overmacht

Wat mij in deze zo vooraanstaande schrijver verheugt, is zijn eerbied voor het leven. Zoals hij b.v. ook spreekt over de dieren, ook de lastpakken in zijn tuinen, met een liefde en een oog voor de schoonheid en het nut ervan, is alsof je de Schepper zelf hoort spreken. Het maakt het tot een heerlijk boek vol plezierige verhalen, waaruit veel te leren valt over het leven als het zo nabij is. Een welkome bijdrage aan een wereld waarin met het omgaan met de natuur nog zoveel mis is.

In dit uiterst amusante boek beschrijft Maarten 't Hart, in zijn droge komische stijl en in prachtig Nederlands, zijn dagelijkse strijd tegen de klei, de veenmol en andere plagen, in een poging zijn eigen groenten te telen.
De supermarktgroenten zijn als vegetariër voor hem een horreur, dus blijft hij, ondanks alle tegenslagen, manmoedig vechten. De beloning van een heerlijke zelf geteelde aardappel, tuinboon of knolselderij is immers niet te versmaden. Tuinboekenschrijver Romke van der Kaa krijgt nog een veeg uit de pan van Maarten vanwege zijn houding ten aanzien van de mol, een dier dat Maarten na aan het hart ligt. Niet helemaal terecht volgens mij, want van der Kaa bekent in zijn 'Buiten de perken': ...eenmaal heb ik een mol doodgeslagen; ik zie hem nog liggen, met zijn glanzende zachte vel en zijn merkwaardige menselijke handjes, en voel me nog steeds een moordenaar... Heerlijk boek, ook als u geen moestuin hebt. De prachtige tekeningen van Peter Vos maken het allemaal nog mooier.

Het is een even grote als aangename verrassing als blijkt dat jouw favoriete schrijver jouw favoriete hobby ( naast lezen natuurlijk) uitoefent. We hebben het over Maarten ’t Hart, die in de lente van 2014 op de buis gaat uitleggen hoe je een moestuin dient te bestieren. In 10 afleveringen nog wel. Het programma was genaamd “Maartens Moestuin”en is nog steeds te bekijken via de NPO.
Basis daarvoor was het boek(je) De groene overmacht, uitgebracht in 2004 en met mooie zwart wit tekeningen van Peter Vos. Voor me ligt de achtste druk uit 2014. Ondertitels: “Tuinieren op de zware zeeklei. Voor iedereen met of zonder groene vingers.” Een boek voor een minimale nichemarkt zo was mijn idee, echter de achtste druk geeft aan dat er best belangstelling is ( geweest). Niet zo gek natuurlijk in een tijdvak met honderden bloggers over alles wat maar met voedsel en voedselveiligheid te maken heeft.

De titels geven duidelijk aan wat ondergetekende en ’t Hart gemeen hebben: wij trachten eetbare gewassen te kweken. Geenszins een onmogelijke opgave, gezien de vele triomfantelijke uitingen in de diverse media die de wereld versteld doen staan van grote winterwortelen waarmede Jan Splinter de winter doorkomt tot forse kroppen sla van buitenaardse omvang en kolen die nauwelijks te tillen zijn.
Wij noemen ons volkstuinders.
Wij volkstuinders hebben als motto: “Wij weten wat wij eten”en zijn in zekere zin idealisten. Wij willen geen industrieel verwerkt voedsel. Wij gaan zorgvuldig en respectvol om met de grond en de oogst. Dat zorgvuldig omgaan uit zich in het niet of nauwelijks gebruik van bestrijdingsmiddelen en de behandeling van de grond: niet spitten maar de grelinette of woelvork hanteren. Wij willen onze kinderen en onszelf niet voeden met chemisch behandeld voedsel. Wij, onze vereniging en onze grond en onze producten zouden een oase van ecologisch voedsel voor lokaal verbruik moeten zijn.

De realiteit is anders. Maarten heeft het (on)geluk dat hij tuiniert en op zgn. zware zeeklei zijn hobby uitoefent. Zware zeeklei heeft als voordeel dat de grond buitengewoon vruchtbaar is maar heeft als nadeel dat de hitte ’s zomers de grond keihard bakt. “De gebakken bovenlaag werd door de frees kapotgebeukt in bikkelharde, tennisbalgrote kluiten.” Met scheuren. Dit is het begin van een groot aantal haast epidemische ongemakken zoals daar zijn het wassende water, de strijd tegen de onophoudelijk oprukkende brandnetels, de strijd tegen de naaktslakken en veenmollen, alles overwoekerende haagwinde,taaie vlier- en doornige braamstruiken en de gevreesde schimmelziekte genaamd phytophtera infetans, de aardappelziekte die bij vochtig weer en hoge temperaturen de kop opsteekt. Dezelfde aardappelziekte die in de 19e eeuw de helft van de Nederlandse bevolking deed creperen.

Mijn conclusie:

Laat ik eerlijk zijn. Maarten heeft mij weinig geleerd over tuinieren. Ik koester de hoop ooit nog eens een keer te mogen uitleggen hoe het gemakkelijker en beter kan. Het programma was vooral een succes omdat niet het noeste zwoegen een hoofdrol speelde maar meer de terloopse opmerkingen over tal van zaken niet de moestuin betreffende. Nog meer in zijn boek, een bundeling van voornamelijk NRC columns, komt de gedragbioloog met tal van opmerkingen over de natuur, over dichters en schrijvers ( Geert Mak, Vestdijk), over de boosaardige overheid, zijn geiten en de prachtige muziek van Bach, een ode aan het bloeiende fluitenkruid en vele andere zaken.

Het lijkt wel of het grote thema van de ongrijpbare en onbereikbare liefde doorsijpelt in zijn werk en leven als volkstuinder. Het boek is derhalve veel meer dan een humoristisch boek over tuinieren en het gevecht met de natuur. Echter het is niet alles kommer en kwel. Zijn slotconclusie: “Een moestuin onderhouden is een even bevredigende als loodzware opgave'

Vermakelijke en (soms) herkenbare (voor iedere moestuinierder) situaties.
Aangeschaft n.a.v. zijn tv-serie Maartens Moestuin.

Geschreven bij De groene overmacht

Zeer herkenbare korte stukjes over het leven van de moestuinier. Leuk om te lezen.

Geschreven bij De groene overmacht

Fijne schrijfstijl, de humor is een absoluut pluspunt. Heb me prima vermaakt met in het 'tuinieren' met Maarten 't Hart. Toch viel het me op dat er soms wat herhalingen in de tekst passeerden, wat op den duur ook iets deed met mijn enthousiasme verder te lezen.

Geschreven bij De groene overmacht

Leerrijk en erg mooi geschreven

Geschreven bij De groene overmacht

Ik hou van moestuinieren en dan is dit boek interessant. Echter, heb je de tv serie 'Maartens moestuin' gezien dan heb je meer geleerd dan wat er in dit boek staat. Het viel me op dat de schrijver een aantal malen in herhaling valt en ik vond het boek wat dun. Al met al vermakelijk maar het viel toch een beetje tegen.