De kop in het zand

“Deze keer zou het niet mislukken en niemand zou sterven.” Jan Guillou gaat in ‘De kop in het zand’ verder met het verhaal over de drie broers Oscar, Sverr en Lauritz. Het boek vormt het vierde deel van de serie De grote eeuw en beschrijft het leven van de broers tijdens de Tweede Wereldoorlog. Door de ogen van Lauritz, de oudste broer, maakt de lezer de gruwelheden van de oorlog mee. Jan Guillou heeft met ‘De kop in het zand’ een meesterwerk neergezet!

Het is 1940. Lauritz moet opnieuw een brug maken, nadat zijn vorige brug ingestort is. Adolf Hitler heeft de oorlog verklaard aan verschillende landen. Lauritz’ familie woont ondertussen in het ‘neutrale’ Zweden. Echter, zo neutraal zijn de leden van de familie niet allemaal. Een van zijn dochters, Johanne, zit bij het verzet en zijn zoon Harald zit bij de ‘Duitsers’. Lauritz probeert neutraal te blijven, maar hij ontdekt dat dit steeds lastiger wordt. Wanneer de financiële situatie gaat lijden onder de oorlog, wordt een neutrale positie haast onmogelijk.

Jan Guillou weet de lezer vanaf de eerste bladzijde mee te sleuren in zijn verhaal. Door herkenbare gebeurtenissen uit de geschiedenis – de oorlog, de beslissingen van de verschillende landen, de aanvallen - af te wisselen met het verhaal van de familie wekt hij de nieuwsgierigheid. Via Lauritz bespreekt hij beladen onderwerpen als ‘aan welke kant sta je’ en ‘hoe moet je handelen’ en maakt hij deze onderwerpen toegankelijk. Door verschillende zware dilemma’s als overspel, ziekte, zwangerschap en positiebepaling aan het verhaal toe te voegen, wordt het verhaal uniek en verveelt het niet.

In het begin van de oorlog lijkt iedereen overtuigd van de kracht van Duitsland, maar al snel komt er verdeeldheid binnen de familie. Lauritz werkt door de week bij zijn bedrijf en woont bij Britta, met wie hij een geheime relatie begint. Hij ziet zijn vrouw – Ingeborg – maar zelden en hun relatie verslechtert. Wanneer Ingeborg ernstig ziek blijkt te zijn, neemt zijn leven een dramatische wending. Vanaf dat moment komt ‘de dood’ om te hoek kijken in de familie Lauritzen.

De schrijfstijl van Jan Guillou is prachtig. De schijnbare objectieve manier van schrijven zorgt ervoor dat de lezer een eigen mening kan vormen. Mooie, oude en moeilijke woorden als ‘panegyriek’ geven het verhaal karakter. De schrijfstijl doet af en toe wat journalistiek aan, maar wordt afgewisseld met zeer emotionele passages. Guillou heeft voldoende ruimte gemaakt voor de gedachten en gevoelens van Lauritz, waardoor deze personage gaat leven voor de lezer. De mogelijkheid tot identificatie wordt hiermee enorm vergroot.

Dan rest de belangrijke vraag ‘voor wie ben je?’ Jan Guillou weet deze vraag centraal te stellen in het hele verhaal. Hij laat de ‘andere kant’ van de oorlog zien; de voor de lezer onbekende kant. Hij toont de oorlog vanaf de Zweedse – het neutrale land – kant. De lezer begrijpt Lauritz en voelt met hem mee. De lezer moet, net als Lauritz, onbegrijpelijke en onmogelijke keuzes maken. De keuze tussen Johanne en Harald. De keuze tussen het vaderland en het bedrijf. De keuze tussen Engeland, Frankrijk en Duitsland. Guillou laat met dit boek zien dat de situatie complex was, toont de gruwelheden. De ontreddering die bij Lauritz heerst aan het eind van de oorlog is voor de lezer voelbaar!

‘De kop in het zand’ is zeker een meesterwerk. Waar andere series ‘verslappen’ na het eerste deel, blijft De grote eeuw sterk, ook na het vierde deel. Veel vragen blijven onbeantwoord, ook in het laatste deel. De eeuw is nog niet voorbij, verschillende familieleden leven nog. Wat gebeurt er in het tweede deel van ‘De grote eeuw’? Wat gebeurt er na de Tweede Wereldoorlog? ‘De kop in het zand’ roept om een vervolg!

Positieve punten van dit artikel zijn: goede kwaliteit en voordelige koop.

Geweldig, alle 5 delen in een keer gelezen.

Ik ben zeer tevreden over dit artikel. Wat ik vooral goed vind: Goede kwaliteit, Voordelige koop, Duurzaam

een zeer goed boek van een geweldige schrijver over 3 broers met een interessante toekomst in het verschiet.
een meeslepend verhaal waardoor je je boek niet kan wegleggen.
ook een aanrader van deze schrijver is "de blauwe ster". een meeslepend en tragisch verhaal over een organisatie in de Scandinavische landen tijdens de wereldoorlog.

Geschreven bij De kop in het zand

Onmisbaardeel in de 'Grote eeuw' reeks

Prima

Geschreven bij De kop in het zand

goed boek,maar je moet "de kop"er goed bij houden

Geschreven bij De kop in het zand

Zeer goed geschreven reeks

Geschreven bij De kop in het zand

De tweede wereldoorlog is volop bezig. Hoe slaan de 3 broers Lauritz, Oscar en Sverre er zich doorheen? Dit boek wordt vooral verteld vanuit het standpunt van Lauritz en je mag inderdaad wel stellen dat hij behoorlijk de kop in het zand steekt voor wat er rondom hem allemaal gebeurt.
De broers lopen ondertussen tegen de zestig of in de zestig en de eerste kleinkinderen kondigen zich aan.
Over politiek mag tijdens de etentjes niet gesproken worden want er zijn tegengestelde meningen en die doen de sfeer alleen maar kwaad. Dat Lauritz zelf een zoon heeft die bij de SS zit en een dochter die actief is in het verzet, maakt het er natuurlijk niet gemakkelijker op. Oscar is een beetje de ritselaar van de familie want alhoewel voedsel en benzine gerantsoeneerd zijn en op de bon, slaagt hij er toch iedere keer in voldoende eten te voorzien voor al die eetfestijnen en feesten die de Lauritzen geven.
Lauritz zelf heeft het druk met de bouw van een brug die op het einde van het vorige boek ingestort is. Hij weet nog altijd niet wat er precies fout is gegaan, was het de constructie, het idee, de materialen, het is niet duidelijk. Nu houdt hij zelf toezicht op iedere stap en dat maakt dat hij veel weg is van huis. Daardoor ziet hij niet wat er met zijn vrouw en zijn kinderen aan de hand is. Hij ziet het pas wanneer het telaat is.
Broer Sverre komt minder aan bod in dit deel.

Het blijft een sterke cyclus, al vond ik dit deel persoonlijk iets minder. Het is de eerste keer dat ik een hele eeuw vanuit het standpunt van Zweden/Noren lees en dat is toch anders dan bijvoorbeeld door een Belg of Duitser. We weten meestal wel hoe erg de oorlogen geweest zijn hier bij ons omdat hier het effectieve strijdtoneel was, het slagveld, maar hoe het in het hoge noorden was, dat is veel minder bekend.