De kracht van Atlantis atlas Shrugged

Geschreven bij De kracht van Atlantis (Atlas Shrugged)

Ayn Rand heeft met “de Kracht van Atlantis” een krachttoer geleverd en een megadikke roman van 1500 bladzijden geschreven. Prachtig taalgebruik, sterke zinnen, filosofisch, krachtige argumentatie en nog spannend ook. Met andere woorden: een genot om te lezen.

Het is een boek dat je met volle aandacht moet lezen, sommige zinnen zelfs twee keer om echt te begrijpen wat er staat. Soms ontglipt je in eerste instantie de strekking en moet je dieper doordenken om de werkelijke betekenis te achterhalen. Ze kan lange zinnen schrijven die niet geschikt lijken voor ongeoefende lezers.
In een verhalende vorm beschrijft Ayn Rand haar maatschappijfilosofie; een filosofie die maar over 1 ding gaat: hoe kijk je aan tegen mens en maatschappij? Zij is tegen het collectivisme; voor het individualisme.

Wanneer je een klassieke kapitalist bent, is dit bijna verplichte literatuur. Heb je daarentegen meer op met het socialistische gedachtegoed, begin er dan liever niet aan, of je loopt het risico geïnfecteerd te raken met denkbeelden uit het kapitalisme. Ayn Rand schrijft namelijk door het hele boek heen vele discussies, redenaties en meningen die buitengewoon sterk overkomen als het gaat over het verdedigen van het kapitalisme. Alles wat gebeurt, alles wat besloten wordt, alles wat de mensen die een rol in het boek spelen doen, alles is steeds kapitalisme tegenover socialisme. Zwart tegenover wit. Daar is Ayn Rand buitengewoon goed in en buitengewoon overtuigend.

Dus staat het boek vol van redeneringen die geen grijstinten toelaten en draait het om geloven of niet-geloven. Ayn Rand laat vooral Dagny Taggart en Hank Rearden in het boek de klassieke fout maken als het gaat over overtuigen van de ander. Fenomenen zoals astrologie, het geloof in geesten, allerlei hogere wezens, kabouters of UFO’s zijn echter, net als de overtuigden van het collectivisme in het boek, niet vatbaar voor rationaliteit. Bewijs is voor die gelovigen onbelangrijk. Bewijs is er ook niet, laat staan dat beoefenaars van deze overtuigingen door woorden beïnvloed kunnen worden, zoals Dagny en Hank regelmatig proberen. Elk woord, elke bewijs van het tegendeel sterft in het drijfzand van ongefundeerde, maar met hand en tand verdedigde overtuiging en emotie.

In het boek speelt de overheid de rol van plunderaar omdat ze de rijken – die dat op eigen kracht zijn geworden – uitkleden met regels die anderen moeten voorzien, zonder dat die daar iets voor gedaan hebben; anders dan talentloos zijn, of gewoon lui en afwachtend. Klaplopers.
In dat opzicht is Ragnar Dannerskjöld een omgekeerde Robin Hood, zoals hij zichzelf terecht omschrijft, want hij steelt van de armen terug waar ze geen recht op hebben en geeft het terug aan de rijken.

Uiteraard zijn alle ‘goeden’ in het boek prachtige wezens, superintelligent en adembenemend mooi. Dat hoort nu eenmaal zo, omdat zij model moeten staan voor de wereld zoals Ayn Rand die in haar boek adverteert: een mooie mens in een mooie wereld. Mooi volgens haar normen dan! Zo zwart – wit gesteld kun je daar over twisten.
Maar een prachtig leesavontuur blijft het.

Dit is een interessant boek – al is het maar vanwege de grote invloed die het heeft. Tegenwoordig wordt het gebruikt door o.a. de aanhangers van de Tea Party om de meest rabiate vorm van neoliberalisme te verdedigen. Ik ben er echter niet van overtuigd, als je intellectueel eerlijk bent en niet selectief leest, of dit boek überhaupt kan gebruikt worden ter verdediging van het neoliberalisme (voor zover natuurlijk een fictief verhaal ooit al kan gebruikt worden als verdediging van wat dan ook)

Ayn Rand verdedigt egoïsme als morele deugd, en menslievendheid is volgens haar het toppunt van het morele kwaad.

Als je echter de figuren in haar roman analyseert dan kom je tot de conclusie
1. Dat de “helden”, voornamelijk de ondernemers, niet echt uit egoïsme handelen. Want egoïsme betekent dat je altijd op je eigen voordeel uit bent, en dat houdt ook in dat je bereidt bent tot lobbyen bij de overheid, tot omkoping, tot het aanwenden van al je invloed om je eigen voordeel te maximaliseren. De helden van het verhaal willen echter een maximaal voordeel behalen – maar zonder een ander te schaden – en lobbyen bij de overheid wordt al helemaal als kwaad gezien (elk onverdiend voordeel wordt als moreel verachtelijk beschouwd). Dus lijkt het mij dat de “helden” eerder rechtvaardigheid nastreven dan egoïsme. Een rechtvaardigheid die blijkbaar verder gaat dan enkel het naleven van de wetten van het land. Wat impliceert dat de wetten van het land zouden moeten uitgebreid worden om deze rechtvaardigheidsprincipes universeel geldig te doen zijn. Wat impliceert dat je meer nodig hebt dan een minimale overheid. Je hebt een overheid nodig die zowel publiek bezit als privébezit verdedigt, en die zorgt dat alle ondernemers zich houden aan dezelfde sociale- en milieunormen.
2. Dat de “schurken” van het verhaal, ook parasieten of plunderaars genoemd, niet echt uit menslievendheid handelen. Zij zijn het die uit egoïsme handelen (en ze gebruiken menslievendheid als excuus). Vanwege hun eigen onkunde om meerwaarde te produceren besluiten zij om te profiteren van de meerwaarde die anderen produceren. Parasiet is dus een heel toepasselijke benaming.

Ik zou dit boek dus eerder lezen als een pleidooi TEGEN egoïsme, en VOOR rechtvaardigheid, en een voldoende sterke overheid om bepaalde rechtvaardigheidsprincipes af te dwingen. Klinkt niet echt als neoliberalisme ...

Heb dit boek al 2x gelezen.1x in engels(pocket)in 2005. 1x in NL 2009 en nu weer nieuw in NL gekocht.Dit boek moet iedereen lezen.Studenten zouden dit gratis moeten krijgen zoals in USA.
Heb net de eeuwige bron/Fountainhead voor 2de x gelezen en ben ook naar inleiding en toneelvoorstelling in Amsterdamse schouwburg geweest vorige week. Geweldig. Er moet meer aandacht aan deze schrijfster besteed worden door oa Boekenprogramma's op Tv.
Heb ook Kapitalisme. maar moet dit nog lezen/bestuderen.

Geen enkel boek geeft beter weer wat er momenteel met Europa aan het gebeuren is! De plundering van de elite enerzijds en het verzet van de bevolking en ondernemers anderzijds! Best verkochte boek in USA na bijbel! Ayn Rand is en blijft een icoon en met dit werk zeker Nobelprijs-waardig!
Ik lees gemiddeld 30 boeken per jaar en dit staat absoluut in TOP 3 van afgelopen 20 jaar!

Geschreven bij De kracht van Atlantis (Atlas Shrugged)

Wil je het economisch liberaal klimaat en de rechtse kijk van deze wereld begrijpen? Dan moet je dit boek gelezen hebben...

Atlas Shrugged doet nadenken. Ik hou daar van.

Geschreven bij De kracht van Atlantis (Atlas Shrugged)

Heb dit boek inmiddels zeker 4x gelezen. Het verhaal zit steengoed in elkaar, met prachtige dialogen en reflecties. En ook zeer actueel, al is het in de 50er jaren geschreven.

Geschreven bij De kracht van Atlantis (Atlas Shrugged)

Dikke pil, maar de moeite waard om helemaal uit te lezen.

Neem de tijd voor dit donkere sprookje.

Geschreven bij De kracht van Atlantis (Atlas Shrugged)

Prachtig verhaal, dikke pil, boeiende reflecties!