De veteraan Ebook Tooltip Ebooks kunnen worden gelezen op uw computer en op daarvoor geschikte e-readers. Dioraphte Literatour Prijs 2015

Geschreven bij De veteraan

De flashback's die Meindert beleeft zijn dusdanig beschreven, dat je jezelf in de oorlog waant. Ze zijn zo realistisch beschreven dat je niet meer het idee hebt dat je een boek aan het lezen bent. Door dit boek ben ik pas gaan beseffen wat soldaten meemaken als ze op patrouille gaan en wat dat met ze doet als ze weer terug in Nederland zijn als veteraan.
Bijzonder goed geschreven door Johan Faber.

Geschreven bij De veteraan

Johan Faber won met het boek De veteraan in 2015 de Dioraphte prijs. Het boek, een verhaal over oorlogsveteraan Meindert, werd door jongeren beoordeeld als beste oorspronkelijk Nederlands boek in 2015. De titel doet vermoeden dat het verhaal over een oude soldaat gaat, maar niets is minder waar. Faber weet met De veteraan het trieste verhaal van de 29-jarige Meindert, een jongen die in Afghanistan heeft gevochten.

Meindert woont in Neerloo, een dorpje waar een meisje – Mieke – verdwijnt. Al snel wordt hij in verband gebracht met de verdwijning. Hij zou meer contact met haar gehad hebben. Maar hij kan het niet gedaan hebben, want hij is een ‘oorlogsheld’. Hij heeft de levens van zijn medesoldaten in Afghanistan gered. Toch ontstaan er steeds meer verdenkingen richting Meindert. Ondertussen speelt het ‘verleden’ een steeds grotere rol in het leven van Meindert. Heeft hij echt niets met de verdwijning te maken?

Faber weet een gevoelige snaar te raken met dit boek. Hij bouwt het oorlogsverhaal rondom Meindert op perfecte wijze op. De lezer krijgt stukje bij beetje meer informatie over het verleden van Meindert. Pas aan het eind van het verhaal weet de lezer precies wat er gebeurd is. Tegelijkertijd nemen ‘de klachten’ van Meindert in de loop van het verhaal toe. De pijn, de herinneringen, het verdriet en de ‘gekte’ worden steeds erger; dit is voelbaar voor de lezer. Faber weet de lezer hiermee te raken!

De jeugdige leeftijd van de soldaat en zijn compagnons (onder andere Menno) maakt indruk. Waar de lezer in het begin te maken denkt te hebben met een oudere oorlogsveteraan, wordt na een tijdje duidelijk dat het om een 29-jarige jongen gaat. Dat heeft effect. Het verhaal gaat niet over de Tweede Wereldoorlog, maar over de oorlog in Afghanistan, bij menigeen bekend. Juist dat gegeven maakt het boek uniek, haalt het onderwerp naar de lezer. Meindert en Menno vertolken de ‘gevolgen’ van de ‘oorlogshelden’, laten zien “wat oorlog met je doet”. Faber heeft dit op indrukwekkende manier duidelijk gemaakt.

“Er is veel geweld op de wereld, u heeft er geen idee van. Hier in Neerloo zijn we vergeten wat het is, oorlog. Iedereen die erover kan meepraten is oud, niemand luistert nog naar die mensen. Maar ik heb het gezien. Ik heb de verveling gevoeld. Het gebrek, de vermoeidheid, de stank, de hitte.” Faber weet met deze woorden de kern van het probleem te raken. Meindert raakt in het verhaal steeds verder van de wereld, wordt in de ogen van de lezer steeds gekker. De lezer kan zich steeds minder identificeren met de zieke jongen. Echter, het laatste stuk van het boek maakt veel duidelijk. De essentie van het verhaal komt naar voren, via de woorden van Meindert.

De opbouw van het verhaal is lastig, maar zeker van meerwaarde voor het begrip. Meindert schommelt tussen heden en verleden en neemt de lezer hierin mee. De gebeurtenissen met Mieke, het verdwenen meisje, worden afgewisseld met flashbacks naar Meinderts jeugd en naar de periode in Afghanistan. Dit zorgt voor begrip. Begrip voor Meinderts gedrag naar Mieke, begrip voor zijn gedrag richting Menno en begrip voor zijn angsten.

Faber gaat in De veteraan verder dan het beschrijven van een mooi of indrukwekkend verhaal. Hij toont de gevolgen van de oorlog niet alleen aan de lezer, hij maakt de lezer lotgenoot. Oorlog maakt meer kapot dan je lief is, dit boek toont het.

Geschreven bij De veteraan

De veteraan is in mijn ogen een prachtig boek. Recensente Judith Valentijn (Pink Bullets, 4 sterren) zegt: "Vond je 'Dit zijn de namen' van Tommy Wieringa geweldig? Dan moet je 'De veteraan' lezen. Een bloedstollend mooi en deprimerend verhaal over een oorlogsheld en een meisje." Na het lezen van haar recensie kreeg ik opnieuw kippenvel. Een andere recensente, Rosalien Koster geeft ook 4 sterren in het Dagblad van het Noorden en verwoordt het in mijn ogen perfect:

Mieke Nanninga, 14 jaar, afkomstig uit Neerloo. De poster op het raam van supermarkt Schilling bezorgt Meindert, hoofdpersoon in De veteraan van Johan Faber, de schrik van zijn leven. Mieke bood hem vreugde na zijn terugkeer uit Afghanistan, waar hij als scherp schutter dood en verderf zaaide en zwaargewond raakte.
In een mum van tijd wijzen alle vingers in de kleine dorpsgemeenschap van Neerloo richting Meindert. Het kan niet anders dan dat Meindert, die zich heeft teruggetrokken in een vervallen zomerhuisje en zijn dagen vult met het zwerven door de weilanden samen met zijn hond Wolf, iets te maken heeft met de verdwijning. In De veteraan kruipt Johan Faber in het hoofd van een getraumatiseerde ex-militair. Uiterst precies weet hij de psyche van Meindert bloot te leggen en diens worsteling met zijn vermeende heldendom te verwoorden. Hoewel Faber niet terugdeinst om de verschrikkelijke herinneringen van Meindert gedetailleerd op te schrijven, blijven de ergste gruwelen weggestopt in het hoofd van Meindert.

De liefde die hij ondanks alles voor het leven voelt, houdt hem op de been. Vooral de natuur en de stilte van het platteland hebben een weldadige uitwerking. Het platteland heeft echter ook een minder vriendelijke kant. De leegloop heeft grote gevolgen voor de achterblijvers. De verstikkende atmosfeer, de armoede en de strenge sociale controle zorgen ervoor dat het leven voor geen enkele dorpsbewoner gemakkelijk is. Voor Meindert is het leven in Neerloo bijna ondraaglijk; de grimmigheid en vijandigheid nemen met de dag toe. Het meest bijzondere is echter de kalmte die Faber in zijn verhaal heeft weten te leggen.
De veteraan is indrukwekkend in zijn eenvoud. Faber heeft gedaan wat hij heeft willen doen: een ontroerend verhaal vertellen over de innerlijke strijd die de verschillende personages voeren en wat het betekent om te moeten leven met de psychische gevolgen van oorlog.

Geschreven bij De veteraan

Uit!
De Veteraan van Johan Faber is zo'n boek dat je niet wilt en kunt wegleggen. Waardoor je veel te laat gaat slapen (nog één hoofdstuk...) en je jezelf overdag een te lange leespauze gunt (sorry voor de rommel!). En als je 'm dan uit hebt, blijven het verhaal, de sfeer en de hoofdpersoon in je hoofd rondhangen. Spannend verhaal en bijzonder mooi geschreven. Krijgt een hoge plaats in mijn beste-gelezen-boeken-van-de-afgelopen-tijd-lijstje met o.a. Het Puttertje (Donna Tart), De 100-jarige man die... (Jonas Jonasson), De kleurloze Tsukuru... (Haruki Murakami). Lezen dus!

Het boek verhaalt over een teruggekeerde oorlogsveteraan van een van de missie van het Nederlandse Leger in Afghanistan. Hij is zwaargewond en heeft elke dag pijn. Het is niet bijzonder goed geschreven en het verhaal boeit ook niet altijd. Belangrijk is wel de bewustwording van de traumatische ervaringen die Nederlandse soldaten opdoen en eenmaal teruggekeerd hoe ze vaak in een isolement terechtkomen.
Het besef wat onze mannen en vrouwen meemaken op hun missie mag wel wat meer uitgelicht worden in Nederland.