De Macht

Geschreven bij De Macht

Wat een boek is dit! Intrigerend van begin tot eind. Zo’n beetje alle emoties van boosheid, angst, verdriet en blijheid en de vele schakeringen daartussen, komen langs. Het schudt je (voor-)oordelen echt door elkaar. En als je zoals ik het boek “De Cirkel” van Dave Eggers in ongeveer dezelfde periode heb gelezen, ga je (althans ik) wel anders denken over het thema van dit boek. Als ik het goed heb, wordt het boek verfilmd voor TV.
De Macht gaat erover dat vrouwen een mysterieuze nieuwe kracht ontdekken in zichzelf, waardoor de traditionele man-vrouw verhoudingen compleet op zijn kop gaan staan, wereldwijd. De ‘dag van de meisjes’ is aangebroken. Het boek volgt de levens van Roxy, een meisje uit een crimineel milieu; Tunde, een journalist, die ontdekt welke media-macht en invloed hij heeft en ... niet heeft; Margot, een politica in de dop op haar weg naar macht, invloed en ... wraak; en Allie en haar alter-ego Eva, de spirituele leidsvrouw van de nieuwe religie, die niet meer ten dienste staat van de positie van de man, maar waarin de vrouw, de Moeder centraal staat.
In eerste instantie is er nog het idee dat de nieuwe samenleving die ontstaat een zegen is. Vrouwen hebben èn invloed èn een onbeperkte, onbegrensde en afdwingbaar machtsmiddel in handen. Het is een zgn. wrong, een kracht van binnenuit die elektrificeert. Deze kracht kan ten goede, genezend, worden gebruikt maar is bij minder scrupuleus gebruik ook dodelijk. De uitkomst op langere termijn laat echter zien dat macht onder vrouwen er niet anders uitziet dan een samenleving die gedomineerd wordt door mannen, eigen belang en hebzucht in willekeurige volgorde bepalen de (wereld)orde. De kern waarom het draait is m.i. de volgende passage waarin Roxy en Tunde zich afvragen waarom het kon gebeuren:
“waarom hebben ze het gedaan?
... de ander antwoordt: “Omdat het kon.”
Dat is het enige antwoord dat er ooit is. (blz. 375)
“Macht heeft altijd dezelfde vorm: ze is onbegrensd, ze is complex, ze vertakt zich tot in het oneindige”. (blz. 428)
Aan het eind blijft er wel hoop. Daar waar één man en één vrouw ontdekken dat er meer is dan ‘niet over je heen laten lopen’. Daar begint iets moois.

In een tijd waarin we overspoeld worden door een lawine aan mannen die misbruik maken van hun macht leek het mij een heerlijk boek om het antwoord te vinden in het boek 'De Macht'. Het begin van het boek is veelbelovend en gaat het vooral op de aanval op mannen die vrouwen met agressie bejegenen. Maar als snel verliest deze nieuwe aanpak op het overnemen van de macht zijn kracht. Dat komt vooral door de uitwerking van het verhaal, de personages zijn oninteressant, een simplistische schrijfstijl met zinnen die grammaticaal gewoon niet kloppen (dat kan uiteraard ook door de vertaling komen) en te lange alinea's. In het boek komen afbeeldingen en bijlages voor die geen toegevoegde waarde hebben. Al snel kom je erachter dat het boek helemaal geen vernieuwing brengt maar alles alleen maar omdraait. Want de vrouwen slaan met hun super power zo door dat ze overgaan tot fysiek en seksueel geweld. Er breekt een oorlog uit tussen het vrouwelijke en mannelijke geslacht en dan ben je natuurlijk weer terug bij af.
Dan komt het verhaal simpel gezegd maar op een ding neer: het gaat er niet om wie de macht heeft maar het gaat erom wie de kracht heeft om deze macht onder controle te houden.

Het is jammer maar er had veel meer in dit verhaal kunnen zitten.

De omschrijving van dit boek trok me enorm aan. Vrouwen die de macht over nemen! Ik had me er al een voorstelling bij gemaakt.

Ik begon aan het boek en vond het prachtig. Een citaat uit de bijbel, de briefwisseling tussen de auteur en een manlijke schrijver van het boek. Het begin van het verhaal waarin jonge meiden een elektriciteitsorgaan (de Wrong) blijken te hebben ontwikkeld waarmee ze lastige mannen de baas konden zijn. Een aantal personen die in elk deel terug komen. De mannen die langzamerhand de macht begonnen te verliezen. En toen liep het niet meer lekker naar mijn mening.

Het is naar mijn niet goed uitgewerkt; het verhaal stokt. Het had een super krachtig verhaal kunnen worden. Tijdens de omwenteling begint het verhaal boeiend, maar gedurende die periode zwakt de kracht van het verhaal af. In feite blijft alles bij het oude, alleen in omgekeerde verhoudingen. Vrouwen blijken net zo gewelddadig te zijn als hun manlijke voorgangers.

Wanneer de Omwenteling is bereikt(de aanloop is een periode van 10 jaar) worden de hoofdpersonen afgeraffeld. In korte stukjes worden de diverse personen nog even genoemd en dan is het verhaal afgelopen.

Dan is er de epiloog: het vervolg van de briefwisseling tussen Neil Adam Armon en de schrijfster van het boek Naomi Alderman (hussel de letters maar eens). Het blijkt dat we inmiddels 5.000 jaar verder zijn en dat men zich niet kan indenken dat ooit de vrouw het zwakke geslacht was en dat de mannen ooit aan de macht zijn geweest.
Leuk gevonden, maar niet iets wat het verhaal nou echt sterker maakt.

Het is op een afstandelijke manier geschreven. Je krijgt niet echt een binding met een van de hoofdpersonen. Daarnaast spreekt de schrijfstijl mij niet echt aan. Het merendeel van het verhaal loopt prima door, maar er staan regelmatig zinnen in die niet lekker lopen. Bijvoorbeeld:
“De medicijnen die ze hem hebben gegeven zorgen er samen met de Glitter voor dat hij zijn eigen aansturende zenuwen voor de wrong aangroeit” en;
“Waarschijnlijk gefotoshopt, kunnen niet echt zijn” en;
“Misschien heb ik mijn lesje wel geleerd. Heeft lang genoeg geduurd”.

Ik vind het einde erg tegenvallen. Er mist kracht in deze explosie van macht. Ik had er meer van verwacht. Evengoed vind ik het idee erg leuk gevonden. Het verhaal was best boeiend om te lezen. Het boek krijgt van mij 3 sterren.

Als een van de Echte Lezer mocht ik De Macht recenseren van Atlas. Ik had me er heel erg op verheugd, omdat ik in het verleden met plezier boeken als De dochters van Egalia of Leven en liefdes van een duivelin heb gelezen, waarin vrouwen de macht grijpen of hebben. Dus ik was echt benieuwd hoe het in deze tijd zou worden uitgewerkt. Ik heb me er tot het eind doorheen moeten slepen.
De eerste honderd bladzijden gingen moeizaam, omdat de verhalen van de vier hoofdpersonen, Ally, Margot, Roxy en Tunde (een man), vrijwel geen raakvlakken hadden en nogal karikaturaal waren. Helaas werd het daarna niet veel beter, wat meer lag aan de manier waarop het concept van vrouwen aan de macht is uitgewerkt, wat me steeds meer tegen de borst stuitte. Sommige vrouwen lijken echt enorm behoefte aan wraak te hebben. Ook het taalgebruik sprak me niet aan: nogal simplistisch en soms ronduit rare woordkeuzes: macht die klotst, een pastille van ijs die vastzit in je keel? Ook de uitwerking dat de macht uit je wrong komt en niet uit jezelf, bevreemd mij. Alleen Roxy laat op het eind zien dat die uit jezelf kan komen.

Na het lezen van een interview met de schrijfster in De Volkskrant (26-1-2018) vielen bepaalde dingen wel een beetje op zijn plek. Alderman blijkt veel met games te doen en dit boek kun je zo in een fantastische game omzetten. En dat ze zich als 22-jarige angstig en verloren voelde, kan ik ook wel proeven, ja. Want wie zou dan niet een Ally of Margot of Roxy willen zijn? Gelukkig is Alderman dat niet geworden, want dat zou slecht kersen eten zijn met haar.

“De Macht” vertelt ons een boeiend verhaal over een wereld waarin vrouwen over een speciale kracht beschikken waardoor ze elektrische stroomstoten kunnen afgeven. De vergelijking wordt gemaakt met een sidderaal. In een bijlage wordt ook een “wetenschappelijke” verklaring gegeven voor het ontstaan van deze kracht, die is genesteld in een wrong bij het linker sleutelbeen.
In het begin gebruiken de vrouwen deze kracht om zich te verdedigen tegen het geweld dat mannen ze aandoen, maar al snel wordt de kracht ingezet om meer macht te krijgen, en uiteindelijk is het de normaalste zaak van de wereld dat de vrouwen de macht hebben. In een samenspraak met de fictieve schrijver Neil Adam Armon (“toevallig” een anagram van Naomi Alderman) wordt de historische context duidelijk gemaakt, waar de nietsvermoedende lezer wordt uitgelegd dat er ooit een tijd is geweest dat de mannen het voor het zeggen hadden en dat werd gesproken over “God de Vader” in plaats van “God de Moeder”.
Het verhaal concentreert zich rondom een aantal hoofdfiguren: Roxy Monke met haar criminele familie, Allie Montgomery-Taylor en haar ambitieuze moeder Margot en de Nigeriaanse journalist Tunde. Allie wordt later, onder de naam Moeder Eva, vereerd als de verlosser.
In de loop der tijd ontstaat een republiek in Moldavië waar de vrouwen munt proberen te slaan uit een drug, die, samen met de kracht, voor bijzondere psychedelische ervaringen zorgt. Een misdaadsyndicaat doet hier goede zaken mee. De president van deze republiek, Tatiana Moskalev, ontpopt zich als een machtswellusteling, die tot staan moet worden gebracht.
De manier waarop vrouwen naar mannen kijken, is niet veel anders dan de manier die nu door de #MeToo-discussie (maar dan net andersom) aan de kaak wordt gesteld. Al met al is het een pakkende beschrijving van de wereld zoals die zou kunnen zijn wanneer de vrouwen de macht grijpen. Het is een boek om achter elkaar uit te lezen.
Een kritisch noot: het is niet helemaal duidelijk waarom de vertaler in deze verder uitstekende vertaling de titel heeft vertaald met “De Macht” in plaats van “De Kracht”, want uiteindelijk draait het om de bijzondere kracht die vrouwen hebben.

De Macht van Naomi Alderman is zo’n boek dat volop positieve (internationale) aandacht krijgt en kreeg. Zeker nadat oud-president Obama het boek koos tot beste boek van 2017. ‘De macht is dynamiet’, zegt de Financial Times. ‘Een grote, onweerstaanbare en wereldomvattende thriller’, zegt The Guardian.

Ik begon met veel nieuwsgierigheid en enthousiasme aan dit boek, maar - ik verklap het maar direct - ik had deze geweldige ervaring niet. Het gegeven dat vrouwen een speciale kracht bezitten, zij kunnen met hun vingers elektrische schokken uitdelen die enorme pijnen kunnen veroorzaken en zelfs doden, spreekt me niet. Het klinkt gemaakt, vergezocht, of misschien te science fiction, het is mijn genre niet. Daardoor vind ik het lastig om het boek te lezen. Ook al zijn de hoofdstukken prettig van lengte en verteld vanuit verschillende personages op verschillende momenten tijd. Er is voldoende afwisseling en het boek heeft vaart. Het is ongetwijfeld goed geschreven en de vertaling is ook goed. De aantrekkingskracht van het boek, grijpt mij niet.

En de thematiek? Dat vrouwen aan de macht komen en dat dat mannen in een andere positie dwingt? Het is een interessante kijk, en niet eens zo’n gekke aanleiding om eens na te denken over de huidige positie van mannen en vrouwen. Maar de rol die macht speelt, vind ik meer interessant. Hoe kom je aan macht, wat zijn de valkuilen, wat doet het met mensen? Dat vind ik meer interessant dan de verhoudingen tussen man en vrouw.

Dat ik deze mening had na het lezen van het boek, en zo afwijkt van het gros van de recensies, zet mij overigens wel aan het denken. Heb ik iets over het hoofd gezien of niet goed begrepen. Misschien moet ik het boek toch nog eens een kans geven. Of eerst delen met vrienden, om er daarna eens over te discussiëren. Goed boek voor een leesclub, zeker weten!

Geschreven bij De Macht

Interessant en indringend boek.

Een verhaal dat geschreven is om niet meer neer te leggen tot het uit is en om er nog lang over na te denken. Vanuit fictie wordt de huidige wereld een mooie spiegel voorgehouden die tot denken aanzet. En ook zonder die laag is het een fijn verhaal.

Vrouwen worden het sterke geslacht. De rollen worden omgedraaid. Hoe dat gaat en waar dat toe leidt, dat verhaalt De Macht van Naomi Alderman. Naast auteur is zij ook 'gamedesigner'. Het mag dus niet verbazen dat de lezer in De Macht wordt gezogen als in een computerspel. Vaart, spanning, sex en geweld. De Macht heeft het allemaal. Maar De Macht is meer dan een veredeling van de avonturen van Lara Croft. De Macht schetst hoe de omwenteling in de machtsverhoudingen tussen mannen en vrouwen leidt tot een nieuwe geschiedenis die evenwel akelig veel lijkt op die we kennen.

De Macht is opgezet als een wetenschappelijke theorie op basis van archeologie, theologie en filosofie. Het boek begint met een intrigerende typering van het begrip macht. De vorm van de macht is die van de boom. De zich steeds herhalende vertakkingen, steeds verder reikend. Het is ook de vorm van de bliksem. En met elektriciteit veroveren vrouwen de macht. Zoals sidderaleneen hun prooi doden met een stroomstoot, zo ontwikkelen in De Macht vrouwen over de hele wereld in hun lichaam een batterij, de wrong. Het vermogen om elektrische schokken te geven, wordt een effectief wapen tegen aanranders en verkrachters. Maar daar blijft het niet bij. Alderman laat zien hoe deze genetische verandering leidt tot een strijd om de macht wereldwijd.

Dat doet ze aan de hand van vijf hoofdpersonages, waaronder één man. Hij is een mooie jongen uit Nigeria die al vroeg ervaart dat een meisje veroveren niet meer kan, als zij dat niet wil. Hij wordt de journalist die van overal op de wereld verslag doet van de veranderingen. De vier vrouwen spelen een hoofdrol in de omwentelingen. De Londense Roxy ziet als meisje hoe haar moeder wordt vermoord in een afrekening tussen criminelen. De Amerikaanse Jocelyn weet niet goed weg met haar elektrische krachten. Haar moeder Margot zet die krachten in voor haar politieke ambities. De eveneens Amerikaanse wees Allie wordt Moeder Eva. Zij propageert een nieuwe religie waarin de man ondergeschikt is aan de vrouw. Niet Christus maar zijn moeder is God.

Het is natuurlijk fictie, maar de ontwikkelingen die Alderman beschrijft, zijn uiterst geloofwaardig. En huiveringwekkend. Wie hoopt dat we beter af zijn met een wereld waarin vrouwen sterker zijn dan mannen, kan beter niet aan De Macht beginnen. Want zoals in de paragraaf over macht in het begin van het boek al stond: Als het volk verandert, blijft het paleis niet overeind. De Macht schrijft een nieuwe geschiedenis, van de Dag van de Meisjes via de Apocalyps naar een wereld waarin men hoopt dat een patriarchale samenleving zachtmoediger zal zijn. Merk op dat Barack Obama De Macht bovenaan zette van zijn lijstje beste boeken van 2017.

Wat als vrouwen een kracht ontwikkelen, waardoor ze mannen fysiek kunnen onderdrukken? Blijven ze dan vredelievend en zijn ze tevreden met absolute gelijkheid? Of gaan ze die macht gruwelijk misbruiken? En zijn er dan ook cultuurverschillen te bemerken?

Naomi Alderman neemt de lezer mee naar een andere versie van de planeet aarde. Deze versie vraagt als lezer wat tijd om aan te wennen, maar die tijd hebben de personages in het boek óók nodig om aan hun 'nieuwe situatie' te wennen. De kracht van de vrouwen staat steeds centraal in het boek en dat is zeker een van de sterke punten. Er is nergens een moment te vinden waarop het 'onlogisch' wordt. Alderman heeft goed nagedacht over haar concept.

Elk hoofdstuk begint met de naam van het personage waar het over gaat. Dat houdt het zeker overzichtelijk en zorgt er voor dat de verschillende verhaallijnen goed te volgen zijn! Er zijn een paar hoofdpersonages waar het verhaal rond gebouwd wordt, en de rest van de personages worden niet erg uitgediept. De verschillende verhaallijnen kruisen elkaar ook vaak, om daarna weer uit elkaar te lopen. Op die manier ontstaat er een soort web.

Het is wel zo, dat het verhaal wel erg ver gaat. Dat heeft het voordeel dat sommige mensen er helemaal in zullen meegaan en worden opgeslokt door dit boek. Langs de andere kant, lijkt het soms wat vergezocht voor de iets sceptische lezer. Het gevoel bij het lezen van dit boek zal voor elke lezer anders zijn, misschien zit er ook een man-vrouw verschil in?

Sterk geschreven boek met een origineel concept, maar toch soms wat teveel herhaling en teveel focus op de slechte eigenschappen die 'de macht' naar boven brengt bij de vrouwen.