Dit zijn de namen

Als ik dit boek al ergens mee wil vergelijken dan maar met 'the Road' van Cormac McCarthy. Desolaat, kou, honger, dorst. Maar dan met een rijker palet aan karakters, personages, situaties, decors. Daarbovenop zet het boek je aan het denken over drijfveren, religie, zingeving, groep versus individu, houvast, zekerheden, twijfel. In glasheldere, to the point, rijke zinnen. En dat geheel vrij van effectbejag, onvervulde literaire pretentie of mooischrijverij. En dan heb ik ook nog een paar keer moeten lachen, grimmig soms. Knap hoe een auteur zich zo vernieuwt na het succes van Joe Speedboot. Lezen dat boek en vooral aan iedereen cadeau doen die weer eens toe is aan een echte 'must read'.

Veel mensen kennen Tommy Wieringa misschien van ‘Joe Speedboot’, maar dit laatste boek van hem is eigenlijk gewoon nog veel beter. Wieringa weet namelijk een volledig overtuigend verhaal te vertellen over een wereld ver buiten Nederland. Michailopol is de plaats van handeling, een (fictieve) stad aan de grens is de voormalige Sovjet-Unie. Hier zijn er twee verhaallijnen: ten eerste die van de oude versleten politiecommissaris Pontus Beg, die probeert zich staande te houden in zijn corrupte stad en, door zijn plotseling ontdekte Joodse afkomst, zich gaat interesseren in het Jodendom. Het tweede verhaallijntje gaat over een groep vluchtelingen die worden bedrogen door de mensen die hun de grens zouden oversmokkelen en die aan een moeizame tocht beginnen dwars door de woestijn. Ze moeten tot het uiterste gaan om te overleven. Uiteindelijk komen deze verhaallijnen natuurlijk bij elkaar als de vluchtelingen Michailopol bereiken en Pontus Beg met ze te maken krijgt. Dit leidt tot een mooi slot van wat gewoon een erg goed boek, vooral door de levenswijsheid en diepere lagen die Wieringa weet aan te boren.

Ik dus echt onder de indruk! Misschien is dit boek wel een van de weinige boeken van Nederlandse schrijvers die je een internationaal allure kunt toedichten, samen met wat mij betreft bijvoorbeeld ‘Het huis van de moskee’ van Kader Abdolah en ‘De ontdekking van de hemel’ van Harry Mulisch. Knap hoor!

Een groep voor elkaar onbekende vluchtelingen op zoek naar vrijheid, het ultieme geluk. Een commissaris van de politie die met zijn ene been al in het dodenrijk staat. Zij hebben meer gemeen dan op het eerste ogenblik lijkt. Beide partijen proberen weg te vinden, de ene letterlijk en de ander figuurlijk.

De roman geeft op prachtige manier weer wat leven in de wildernis met een groep mensen doet: de overlevingsdrang neemt het over van enig rationeel denken. Doel heiligt de middelen. Hoe paradoxaal het ook klinkt, de lezer ervaart hoe dood en verderf ervoor kunnen leiden dat de hoofdpersonen dichter bij God komen te staan dan tevoren, zelfs na zich schuldig te hebben bevonden aan de grootste zonde: moord.

Beide zoektochten komen op een gegeven moment samen, zodat de hoofdpersonen elkaars pad kruisen en de verhaallijnen naadloos in elkaar over vloeien. Het intrigerende verhaal van de vluchtelingen brengt een sterk gevoel naar boven bij de commissaris. In zijn zoektocht naar zichzelf lijkt hij enigszins te zijn vastgelopen tot de groep net dat ene steuntje in de rug biedt om hem verder te helpen, puur door hem hun verhalen te vertellen.

Voor de fijnproever is de titel de ware kers op de slagroomtaart. “De naam is de gast van het echte ding, had een filosoof uit China [Zhuang Zi, AH] gezegd, en zo kwam hij, Pontus Beg, ook steeds meer tegenover zijn lichaam te staan – hij was de gast en zijn lichaam het echte ding. Het echte ding begon zich nu van de gast te ontdoen.” (p. 10). De naam kan in deze context geïnterpreteerd worden als de ziel. Als je het op die manier bekijkt, slaat de titel op de ontwikkeling die de commissaris meemaakt. Van het aardse ongeloof en de overtuiging dat je je niet van elk vuil kunt ontdoen naar geloof in een hogere macht en een hernieuwd opportunisme. Door zich te verdiepen in zijn afkomst, hervindt hij zichzelf en redt hij daarmee zichzelf van de ondergang.

Hoewel de vorm het verhaal niet lijkt te versterken en Wieringa regelmatig vervalt in clichés, zoals hem eigen is, is het een wonderschoon verhaal. Het is alsof je je nooit geërgerd hebt aan de seksistische objectificatie, het discriminerende karakter, de hooghartige minachting van de machtslustige commissaris. Het is alsof de vorm van het verhaal de gast is en de symboliek het echte ding. En de symboliek begon zich na het lezen van de vorm te ontdoen.

Het boek 'Dit zijn de namen' is een goedgeschreven boek. Wieringa verbindt het verhaal van Exodus met een verhaal van vluchtelingen in Oost-Europa. Dit actuele thema zet aan het denken over wat vluchten inhoudt en hoe zo'n vlucht kan verlopen. Wieringa maakt op een goede manier gebruik van intertekstualiteit en laat de lezer de wereld van de fictionaliteit betreden. Ongewone gebeurtenissen worden op zo'n manier verteld, dat de lezer zich erin kan vinden.

Prachtig boek, van tijd tot tijd rauw en het valt soms koud op je dak hoe het omschrijft hoe mensen met elkaar omgaan, wat ze elkaar aandoen en hoe een mens moet lijden.
In het begin wist ik totaal niet waar dit verhaal naartoe ging omdat de twee verhaallijnen nogal lang van elkaar gescheiden blijven. Dat vond ik wat lastig omdat het naar mijn idee te lang duurde, maar naar het einde toe wordt het boek steeds mooier. Een erg goed verhaal dat steeds boeiender wordt. Met een verrassend einde....

De vorige reviewer Quintus maakt het mij makkelijk. Ik sluit me bij zijn oordeel aan.
"Dit zijn de namen" is een prachtig boek waar je weer van alles uit kunt halen als je dat wilt, maar vooral is het een fraaie vertelling. Na Joe Speedboot en Caesarion kan het niet eenvoudig zijn geweest om met iets van vergelijkbaar niveau te komen. Toch helemaal gelukt wat mij betreft. De toedracht van een 'moderne exodus' en de 'thuiskomst' van de hoofdpersoon worden prachtig ontrafeld en tegelijkertijd verweven. Chapeau. En niemand heeft nu dus meer een excuus om niks te weten als kerstcadeau.

Ik heb het boek met zeer veel plezier gelezen. Mooi om 2 verhaallijnen in de verschillende hoofdstukken te volgen. Prachtige zinnen. Een echte aanrader.
Ik zat snel in het verhaal en wilde het boek zo snel mogelijk uit hebben om te weten hoe het zou aflopen.

Zeer toegankelijk.

Tommy Wieringa zet ons weer eens aan het denken over het functioneren van het menselijk brein. Hoe afhankelijk en beïnvloedbaar zijn we? Wat vormt jouw identiteit? Mooi, haast filmisch geschreven. Interessante opbouw van hoofdstukken en verhaallijn en erg origineel! Geweldig!