Tuinplanten snoeien

Snoeigereedschap

Het belangrijkste met snoeien is je gereedschap. Een goede snoeischaar is een echte must! Of dit nu een hand snoeischaar is of een elektrische snoeischaar. In principe kun je beide varianten gebruiken voor een goed resultaat, zolang je snoeigereedschap maar scherp is. Kies snoeigereedschap dat past bij de snoeiklus. Een snoeischaar, takkenschaar, elektrische snoeischaar of een zaag. Daarnaast geldt er voor snoeigereedschap ook dat het lekker in de hand moet liggen en niet te zwaar is. Met goed snoeigereedschap wordt het snoeien een stuk makkelijker voor jezelf en voor de plant.

Weer

Wat belangrijk is om te onthouden als je gaat snoeien: kies het liefst een bewolkte dag uit. Kies je een zonnige dag uit, dan kunnen je planten verbranden. Snoei daarnaast ook niet als het 's nachts nog gaat vriezen, want de vorst kan namelijk schade toebrengen aan de snoeiwonden.

Hoe snoeien?

Knip boven een scheutje dat naar buiten wijst. Zo blijft het hart van de plant open en krijgt hij een mooie vorm. Kijk tijdens een snoeibeurt ook altijd naar ziek of dood hout, lelijk geplaatste of kruisende takken. Knip deze dan ook meteen weg. Daarnaast is het belangrijk om altijd scherp en schoon snoeigereedschap te gebruiken. Neem voor takken die dikker zijn dan 2 cm een zaagje of een takkenschaar. Dit is beter voor de tak, anders kun je hem beschadigen.

Lavendel (Lavandula) is een plant die in veel tuinen voorkomt. Hij is te herkennen aan zijn geur. Het snoeien van de lavendel doe je twee keer per jaar. De hoofdsnoei (eind maart/begin april – na de vorst) en de snoei na de bloei (september), ook wel vormsnoei genoemd.

De lavendel snoei je in het voorjaar flink terug, zodat hij weer compact is en kan gaan uitlopen. Gebruik hiervoor een heggenschaar of goede snoeischaar. Kijk goed waar de nieuwe, groene scheuten beginnen en snoei hierboven af. Blijf hier wel altijd boven, anders zal de lavendel niet meer uitlopen. Zorg dus altijd dat er nog groene blaadjes aan het eind van de takjes zitten. Zo krijg je weer een goed groeiende lavendel.

Met de vormsnoei in het najaar (eind augustus/september) snoei je de lavendel na de bloei. Deze snoei is vooral om de lavendel weer in model te knippen. Hierbij snoei je alleen de uitgelopen bloemen. Knip deze af tot net na de bovenkant van het groen.

De vlinderstruik (Buddleja davidii) is een mooie bloeier die vlinders, bijen en andere insecten aantrekt. De vlinderstruik heeft vaak een heerlijke geur. Hij kan flink groot worden, dus het is aan te raden om hem te snoeien. Daarnaast hou je de vlinderstruik door te snoeien jong en sterk.

Wanneer moet je een vlinderstruik snoeien? Doe dit pas aan het eind van de winter wanneer er geen vorst meer verwacht wordt. Gaat het nog vriezen na het snoeien, dan kan de struik invriezen. Snoei de vlinderstruik terug tot ca. 30 cm boven de grond. Zorg dat je boven de jonge scheuten of uitlopers blijft. Zo zal hij weer mooi gaan uitlopen.

In juni kun je ook nog de toppen uit de lange takken van de struik knippen. De vlinderstruik zal dan aan het einde van iedere tak weer gaan bloeien. Hierdoor lijkt de struik nog voller. Tijdens de bloei van de plant augustus – oktober kun je ook de uitgebloeide bloemscheuten wegknippen. Hiermee kun je de bloei verlengen en blijft de plant nieuwe bloemknoppen aanmaken. Zo kun je nog langer van je vlinderstruik genieten.

De hibiscus (Altheastruik/ Hibiscus syriacus) heeft eigenlijk geen snoei nodig. Wel wordt er aangeraden de dode en beschadigde takken te verwijderen. Doe dit in het voorjaar (maart/april). Door de hibiscus niet te snoeien verschijnen er misschien wat minder bloemen, maar krijgt de struik wel vanzelf een mooie vorm die natuurlijk oogt.

Wordt de hibiscus te groot? Snoei dan de jonge takken, het gedeelte dat vorig jaar aangegroeid is. Zo is de plant weer compact en het zorgt voor een zeer rijke bloei.

Wil je de plant verjongen? Dan kun je de hoofdtakken tot ca. 50 cm vanaf de grond afzagen. Dit kun je in één keer doen of verspreiden over twee jaar. Door het te verspreiden heb je dat jaar nog deels bloei. De hibiscus op stam kun je het beste snoeien in het voorjaar. Knip dat de takken voor de helft terug. Hierdoor gaat de plant op het jonge hout bloeien en krijg je een rijke bloei. Let er wel op dat je niet onder de entplaats terugsnoeit.

Een rhododendron hoeft niet noodzakelijk elk jaar gesnoeid te worden. Redenen om hem te snoeien kunnen zijn dat hij te groot is geworden, hij is kaal geworden aan de onderkant of hij heeft gele bladeren. Wanneer je de plant snoeit om zich te herstellen, snoei hem dan sterk terug. Door te snoeien zet je de plant aan tot een nieuwe groei en een betere bloei.

Wanneer rhododendron snoeien? Het beste is om de rhododendron net na de bloei te snoeien. Eventueel kun je ook voor de bloei snoeien (eind maart – begin april). Houd er dan wel rekening mee dat de plant dat jaar geen bloemen zal geven. Het jaar erop heb je dan wel weer mooie bloemen. Bij een jonge rhododendron is alleen de uitgebloeide bloemen na de bloei verwijderen voldoende.

Snoeien rhododendron: Knip een deel van de tak weg, laat hierbij in ieder geval de onderste bladkrans zitten. Verwijder enkele oude takken vlak boven de grond. Zorg dat je altijd net boven een knop of jonge scheut knipt. Hier bloeit de plant volgend jaar weer op. Kies een scheut die naar buiten wijst, zo blijft het midden van de struik mooi open.

Wil je de rhododendron verjongen? Dit doe je door één of meerdere oude takken weg te snoeien tot ca. 50 tot 70 cm boven de grond. Vanuit deze takken zal de plant zich weer gaan vertakken, waarop weer nieuwe scheuten gaan bloeien. Na deze snoei moet je er rekening mee houden dat je rhododendron het eerste jaar vooral bladeren heeft en minder bloemen. Het jaar daarop kun je weer genieten van alle bloemen.

Door je rozen te snoeien blijven ze goed bloeien, geven ze veel bloemen en blijven ze jonger en gezonder. Een roos snoeien doe je maart - april (wanneer het niet meer vriest overdag). Je kunt ze ook in de zomer snoeien. Deze snoei is vooral de uitgebloeide bloemen verwijderen. Knip de rozen terug tot het eerste vijf-tallige blad. Hierdoor ontstaan er nieuwe bloemknippen en zullen je rozen langer bloeien. Tip: Zorg dat als je rozen gaat snoeien je goede handschoenen hebt waar de doorns niet doorheen kunnen.

Struikrozen: hieronder vallen de grootbloemige rozen, trosrozen, miniatuurrozen en lage heesterrozen. Deze mogen teruggesnoeid worden tot zo’n 10 – 15 cm van de grond. Takken die naar het centrum toe groeien knip je lekker kort af (5 cm) zodat het hart van de struik mooi open blijft. Grote struikrozen snoei je terug tot 50 cm boven de grond.

Klimrozen: De eerste 2 tot 3 jaar hoef je de klimroos nog niet te snoeien. Daarna snoei je elk jaar de zijtakken die groeien op de dikke takken (hoofdtakken) terug tot zo’n 10 – 15 cm. Met uitzondering van rambler klimrozen en klimrozen die maar eenmaal in het jaar bloeien. Deze zomerbloeiers worden na de bloei gesnoeid.

Stamrozen: Snoei alle dode en bruine takken weg. Laat ongeveer 3 – 5 gezonde takken over. Snoei deze terug tot ongeveer 10 – 20 cm van de grond. Treurrozen: Snoei bij treurrozen alleen de oude bruine/grijze takken weg.

Voordat je een skimmia gaat snoeien is het belangrijk om te bepalen of je een mannelijke of vrouwelijke skimmia hebt staan. De vrouwelijke zijn te herkennen aan de rode of gele bessen in het najaar en in de lente bloeit ze met pluimen van lichtgele tot witte bloemen. De mannelijke versie krijgt geen bessen, maar heeft grotere bloemen en meeldraden (vrouwelijke hebben stampers). De mannelijke skimmia bloeien vaak uitbundiger en zijn geuriger dan de vrouwelijke skimmia.

De skimmia hoeft niet noodzakelijk gesnoeid te worden. Je kunt dit wel doen als de plant te groot wordt of als je de plant wilt verjongen. De mannelijke skimmia kun je het beste na de bloei snoeien (juni). Dit zorgt voor een betere bloei volgend jaar en hierdoor kunnen ze eventueel nog vrouwelijke planten bestuiven.

De vrouwelijke plant kun je beter niet snoeien na de bloei. Hierdoor zal de plant geen bessen krijgen in het najaar. De beste periode om te snoeien is het voorjaar.

Snoeien is dus niet perse nodig, maar het is wel belangrijk om elk jaar de oude takken en bladeren weg te knippen. Zo blijft je skimmia fris en gezond. Bij mannelijke planten kun je ook de uitgebloeide bloemen wegknippen. Is hij te groot geworden, dan kun je hem het beste tot de helft snoeien. Een Skimmia helemaal terugsnoeien is geen goed idee, de kans is namelijk groot dat de Skimmia dit niet zal overleven.

Een oleander snoeien is niet perse nodig. De enige redenen waarom je deze plant zou snoeien is: hij wordt te groot of voor zijn vorm. In de loop van de zomer kun je eventueel uitgebloeide bloemen wegknippen. Let er op als je een oleander gaat snoeien dat je altijd handschoenen draagt. Alle plantendelen van een oleander zijn zowel voor dieren als voor mensen bij inname erg giftig, ook kan plantensap het (huid)irritatie veroorzaken.

Wanneer moet je een oleander snoeien? Het beste moment is in het najaar. Bescherm hem dan wel tegen de winterkou en zet de plant tijdens de winter binnen (waar het 5 tot max. 10 graden is). Ook in het voorjaar is het mogelijk om te snoeien, maar dan is de kans op een hele volle bloei iets minder. De beste tijd om te snoeien in het voorjaar is eind februari/maart. Knip de takken weg die je te lang vindt. Doe dit altijd net boven een bladrozet. Bedenk voor het snoeien goed welke vorm je de plant wilt geven. Wil je een volle, luchtige oleanderstruik? Snoei de oleander dan niet tot op de hoofdstammen, maar laat enkele centimeters van de zijtakken staan. Na verloop van tijd groeien hier nieuwe scheuten aan, waardoor je een luchtige struik krijgt.

Heeft je oleander kale takken waar alleen aan de top nog wat blad en bloemknoppen aanzitten? Snoei hem dat niet. Dit is zonde, want je krijgt wel bloemen dat jaar. Eigenlijk ben je dan al te laat met snoeien. Heeft je oleander weinig blad? Dan is het wel aan te raden om hem terug te snoeien (doe dit eind februari/begin maart). Je zult in datzelfde jaar geen bloemen krijgen, maar de plant zal wel weer mooi in het blad komen te staan. Het volgende jaar zal hij weer bloemen krijgen.

Een sering (Syringa vulgaris) is een krachtige bloeier en kan uitbloeien tot een enorme struik. Snoeien is dus niet altijd nodig, maar het is wel aan te raden. Door te snoeien blijft de struik in vorm, blijft hij voller en sterker.

In juni zijn de meeste soorten van de sering uitgebloeid. Het beste is om dan direct te gaan snoeien. Knip de uitgebloeide bloemen en takken terug, maar laat jonge scheuten die vorig jaar zijn gevormd zitten. Hierop gaat de sering weer bloeien. Daarnaast kun je ook direct na de bloei de toppen eruit knippen. Hierdoor zorg je ervoor dat de sering klein en compact blijft. Vanuit de stam kan de plant wilde scheuten krijgen. Snoei deze meteen weg, omdat ze de struik de benodigde voedingsstoffen afnemen.

Snoei je een sering niet of staat er een oude sering in de tuin, dan kan hij op den duur heel hoog worden, kaal aan de onderkant en alleen bloemen bovenin. Dan is het aan te raden om drastische snoeimaatregelen te nemen. Doe dit tijdens de rustperiode van de plant (november t/m maart). Zaag de takken/stammen af tot zo’n 50 cm boven de grond. De sering gaat hierna weer uitlopen, maar houd er rekening mee dat het wel een aantal jaren kan duren voordat de sering weer bloemen krijgt. Je kunt er ook voor kiezen om per jaar een deel terug te knippen.

Veel andere voorkomende soorten van de sering zijn de Amerikaanse sering en kleinbloemige sering. Amerikaanse sering: knip de plant in het voorjaar tot de helft terug. Het eenjarige hout geeft de meeste en grootste bloemen, daarom is snoeien zeker raadzaam. Kleinbloemige sering snoeien: bij deze soort is het belangrijk om direct na de eerste bloei te snoeien. Knip de uitgebloeide bloemen in mei al weg, hierdoor krijg je nog een bloei in augustus.

Als je de clematis wilt snoeien is het belangrijk om eerst goed te kijken welke clematis je hebt. Je kunt ze namelijk onderverdelen in 3 groepen. Alle groepen moeten op een andere manier gesnoeid worden.

Groep 1 Voorjaarsbloeiende (kleinbloemige) clematis: bloeit op scheuten/oud hout van vorig jaar. Snoei ze direct na de bloei. Verwijder dode of beschadigde stengels. Indien nodig knip te lang geworden scheuten tot net boven een paar gezonde knoppen af.

Soorten in groep 1 zijn onder andere: Clematis: Clematis alpina, Clematis macropetala (Atragene-groep), Clematis montana, Clematis armandii, Clematis cirrhosa en Clematis macrophylla

Groep 2 (vroeg)zomerbloeiende (grootbloemige) Clematis: snoei in februari of begin maart. Vriest het deze periode, stel de snoeibeurt dan even uit. Verwijder alle dode en zwakke twijgen. Snoei ze terug tot net boven de grond. Snoei de rest terug tot net boven de hoogste, sterke, nieuwe knop.

Soorten in groep 2 zijn onder andere: Clematis Nelly Moser, Clematis Mrs. N. Thompson, Clematis The President, Clematis H.F. Young, Clematis Mrs. Cholmondeley, Clematis Bees Jubilee en de Clematis Etoile de Malicorne.

Groep 3 Laat zomerbloeiende (grootbloemige) clematissen: groeien op nieuw hout die zijn gevormd in het late voorjaar. Knip deze in februari of begin maart voor de nieuwe groei. Als het vriest, stel de snoeibeurt dan even uit. Knip alle oude stengels tot ca. 35 – 50 cm boven de grond af. Doe dit net boven de nieuwe en gezonde knoppen.

Soorten in groep 3 zijn onder andere: Clematis florida, Clematis viticella, Clematis tangutica, Clematis orientalis, Clematis 'Comtesse de Bouchard', Clematis 'Ville de Lyon' en Clematis recta, Clematis integrifolia, Clematis jackmanii en Clematis uit de texensis-groep.

Het beste is om een laurier 2x per jaar te snoeien. De eerste snoeibeurt in maart of april en de tweede in augustus of september. Een laurier snoei je niet door met een heggenschaar aan de slag te gaan. Op die manier zou je veel bladeren beschadigen en deze bladeren worden geel of gaan dood. Je gebruikt daarom het best een scherpe snoeischaar om de takken te knippen die je wilt snoeien.

Een laurier groeit snel, vandaar dat snoeien nodig is om hem binnen de perken te houden. Daarnaast helpt snoeien ook om de haag sterk en vol te laten maken.

In het voorjaar snoei je oude takken, eventuele vorstschade en takken met bruine plekken weg.

In het najaar snoei je voornamelijk om een mooie vorm in de heg te houden. Deze vormsnoei doe je door nieuwe vertakkingen af te knippen, zodat de laurier weer een strakke vorm heeft om de winter mee in te gaan.