De wand

Als je in dit boek begint te lezen, laat het je niet meer los. Een absurd gegeven wordt zo levensecht en beeldend beschreven, dat je de vrouw, die alles doet om in haar isolement te overleven, voor je ziet. Ze leeft om haar dieren, Luchs de hond, de oude kat, de poesjes en haar koe Bella in leven te houden. In haar geïsoleerde bestaan geven de dieren zin aan haar leven, en als er een dier verdwijnt of doodgaat, is dat een groot verlies. Ze schrijft op allerlei oud papier haar belevenissen op, met de gedachte dat ooit iemand deze papieren zal vinden. Haar hoop om uit het isolement te ontsnappen geeft ze niet helemaal op, hoewel ze er niet naar verlangt weer onder mensen te moeten leven. De eenvoud waarmee ze haar eigen gevoelens en angsten beschrijft en haar liefde voor de dieren, maken dit bijzondere boek zeer leesbaar en boeiend, een aanrader voor iedereen, die zou willen weten hoe het is, als je alleen op de wereld zou achterblijven.

Erg onder de indruk van dit boek. Aanvankelijk stond me de kunstmatige ingreep van een glazen wand tegen. Maar zoals Haushofer het verhaal door de hoofdpersoon laat vertellen is zo realistisch dat je meegaat met het gevecht met de elementen van iemand die totaal geïsoleerd van de beschaving en alleen moet zien te overleven. Knap geschreven voor een verhaal dat vooral een verslag is van iemand's gesprekken met zichzelf en relatie met de dieren. Ook de zeer nauwkeurige beschrijvingen van hoe ze bijvoorbeeld een kalf op de wereld helpt zetten zijn knap en erg mooi. Ik heb tot het einde van het boek meegeleefd met de hoofdpersoon en vond het moeilijk om te accepteren dat het verhaal ophield.

Het is verbazingwekend en terecht dat dit briljante boek na ruim 20 jaar een revival beleefd. kennelijk was het thema (vrouw gaat bij kennissen oppassen en ontdekt de volgende ochtend dat een onzichtbare wand het haar onmogelijk maakt het dal te verlaten) destijds te fantastisch. De hoofdpersoon is ineens van de wereld afgesloten en besluit een dagboek bij te houden. Hoewel er niet veel opvallends gebeurt blijft haar beschrijving van de dagelijkse strijd om te overleven uitermate boeiend. Ontroerend is haar omgang met de enige levende wezens die haar gezelschap houden: haar hond, een kat en een koe.

Geschreven bij De Wand

Eigenlijk mag je over de inhoud van dit boek niets verklappen. Enkel dat je ondergedompeld wordt in de wondere wereld van het alleen zijn en overleven. Het is geen triller, en toch is het zooooo spannend. Het is een oud boek (1968), en toch helemaal hedendaags. Het is een boek om door te geven aan al wie je lief is, omdat je deze heerlijke leeservaring wil delen.

Dit boek is tijdloos. De hoofdpersoon weet te overleven in een verder versteende wereld en ontdekt talenten die tot dan toe verborgen bleven. Hoop en wanhoop wisselen elkaar af. Beklemmend, liefdevol portret van een vrouw in een eerst vijandige omgeving die langzaam haar thuis wordt. Met mooie natuurbeschrijvingen.

Geschreven bij De Wand

'De wand' is een van de beste boeken die ik heb gelezen. De eenzaamheid waartoe de hoofdpersoon is veroordeeld, is prachtig beschreven zonder er veel woorden aan vuil te maken. Die eenzaamheid grijpt je het hele boek naar de keel. De genegenheid die ze opvat voor haar dieren, de enige levende wezens in haar leven, beschrijft ze op een ontroerende manier, zonder ook maar ergens zoetsappig of melodramatisch te worden. Vanaf de eerste bladzijde wil je weten hoe het niet-alledaagse verhaal eindigt, wetende dat het met bepaalde personages (of beter gezegd: diersonages) niet goed afloopt. De gekozen vorm van het verhaal maakt het extra spannend: de hoofdpersoon schrijft haar belevenissen van de afgelopen jaren op de spaarzame papiertjes die ze heeft gevonden, totdat die op zijn....

Geschreven bij De wand

De jong gestorven Oostenrijkse schrijfster Marlen Haushofer (1920-1970) schreef in 1963 het boek “Die Wand”. Het werd na verschijning in het Nederlands in 1987, 1992 en 2009 in maart 2021 in een fraaie hardcover opnieuw uitgegeven onder de voor de hand liggende titel “De wand”. Het bijzondere verhaal blijkt geheel tijdloos te zijn. Je zou het in extremis binnen een metafoor zelfs kunnen toespitsen op de omstandigheden waarin vele mensen zich met name vorig jaar bevonden in hun zelf gekozen isolement in de eerste periode van de coronacrisis. Het centrale thema van het boek is de vraag wat isolement doet met de mens.

Als de naamloze ik-figuur en hoofdpersoon op bezoek gaat in het in de bergen gelegen jachthuis van haar nicht Luise en dier echtgenoot Hugo Rüttlinger, een ware hypochonder, overkomt haar iets dat haar verdere leven volledig op zijn kop zet en bepaalt. Luise en Hugo keren niet terug van een uitje naar het dal. De volgende dag realiseert ze zich dat ze alleen is, en gaat op onderzoek uit. Dan blijkt van een dystopische gebeurtenis: een onzichtbare, volledig transparante wand sluit haar af van de buitenwereld.

“Ik stond nog drie keer op en overtuigde me ervan dat hier, drie meter voor mij, werkelijk iets onzichtbaars, glads, kouds was, dat mij de weg versperde. Ik dacht aan zinsbegoocheling, maar ik wist natuurlijk wel dat het zoiets niet kon zijn. Ik had me gemakkelijker kunnen neerleggen bij een lichte krankzinnigheid dan bij dit verschrikkelijke onzichtbare ding.”

Achter die wand blijkt alle leven uitgestorven. Dat bespeurt ze uit een aangrijpend vergezicht. Daarmee wordt ze volledig op zichzelf teruggeworpen. De trouwe hond Luchs van Luise en Hugo is aanvankelijk haar enige gezelschap. Ze begint met een uitzichtloos lijkende strijd met de elementen en met zichzelf tot overleving. De schoonheid van de natuur en het onverwachte gezelschap van twee andere dieren, een koe en een kat, houden haar op opmerkelijke wijze op de been.

“In de cyclaam vermengt het rood van de zomer zich met het blauw van de herfst tot een roze violet en het is alsof alle voorbije zoetheid zich nog een keer laat vangen in zijn geur, maar als je er langer aan ruikt, blijkt daarachter een heel andere geur te zitten, de geur van verval en dood. Ik heb de cyclaam altijd een heel merkwaardige, wat beangstigende bloem gevonden.”

Ondanks vele ontberingen weet de vrouw te samen met de dieren in leven te blijven. Ze verzorgt de dieren op liefdevolle wijze, en die geven haar genegenheid en melk daarvoor terug.

“Ik heb medelijden met de dieren en ik heb medelijden met de mensen, omdat ze ongevraagd in dit leven worden gegooid. Misschien zijn de mensen beklagenswaardiger, want ze hebben net zoveel verstand dat ze zich tegen de natuurlijke loop der dingen verzetten.”

Het verhaal eindigt met een ingrijpende en onverklaarbare gebeurtenis die de lezer in lichte verwarring achterlaat, maar wel met het voldane gevoel een prachtig en meeslepend verhaal te hebben gelezen.

Marlen Haushofer kreeg in Oostenrijk pas echt erkenning als schrijfster na haar dood. En die eer is terecht, want ze was een ware stiliste. In eenvoudige taal, afgewisseld met pure stijlbloempjes, beschrijft ze een wonderlijke gebeurtenis die naar behoefte van de lezer kan worden ingevuld met diepere betekenissen. De door de omstandigheden ontstane onvoorwaardelijk liefde tussen mens en dier wordt mooi beschreven. En wel zeer opvallend is, dat het bijna zestig jaar oude verhaal ook heden ten dage niets aan betekenis heeft ingeboet. Het dystopische element speelt slechts een ondergeschikte rol. Het gaat om de vraag wat een onverwacht, in dit geval onvrijwillig isolement, met een mens doet.

“De wand” is een prachtig boek met wijze levenslessen, en is meer dan zeer goed.

Zo mooi. De isolatie, de voortdurende strijd om onbehagen te temmen, haar gedachten over mens en dier, haar moed om door te gaan wow. Ook gelezen als metafoor voor depressie. Gelukkig las ik vlug dat er groot verdriet volgt, dus ik was voorbereid. Zo'n boek dat ik vaker zal lezen.

Ik heb een (beetje) haat en (veel) liefde verhouding met het boek.

Vind het prachtig en levensecht beschreven. Maar een tikje deprimerend en iets langdradig.
Donker maar ook meeslepend.
De wand is bijna niet te geloven, maar de emoties en gevoelens van de hoofdpersoon zijn erg herkenbaar.
Heb er erg van genoten maar zou het geen tweede keer lezen.

Geschreven bij De wand

Ik ontdekte deze vertelling via een verfilming. Boek is nog beter, je kruipt echt in de huid van de vertelster die alleen moet zien te overleven in de bergen.