Het internet is stuk Maar we kunnen het repareren

Ik kijk nooit live naar Zomergasten. Het is te laat op de avond en ik wil alle saaie stukken kunnen doorspoelen. Ze zijn er niet vaak maar ze bestaan. Toen Stikker werd aangekondigd hield ik de afstandsbediening klaar, internet en van die dingen, ik gebruik het wel maar snap er niets van, van de achterkant zeg maar. Toen begon Marleen te praten en al snapte ik niet alles, ik begreep alles en hing geboeid aan haar lippen, 3 uur lang. Zo ook met dit boek. Ik kende niets van technologie, nog steeds niet veel na het lezen van dit boek, ik kan hier dus ook geen technische termen en begrippen gebruiken maar heb mateloos geboeid dit boek gelezen.

Iedereen moet dit boek lezen. Want het gaat over ons, onze wereld. Ja, ook die van jou. Niemand van ons kan nog technologie-vrij leven. Alles en iedereen wordt gecontroleerd, gemonitord, en opgeslagen (in de vorm van data). Waarom dat erg is, ook voor brave mensen zoals u en ik, die niets te verbergen hebben (denken we) vertelt Stikker u.

Het boek bestaat uit 3 delen: in deel 1 vertelt Marleen over het ontstaan van het publieke internet (van 1993-2000), waar zij mee aan de basis van lag met de Digitale Stad. (Dit deel vond ik het moeilijkste om te begrijpen, daarna wordt het makkelijker, zelfs voor leken als ik.) Toen had de overheid al kunnen kiezen om internet iets voor het publiek en van het publiek te maken en het zo te houden in de plaats van het over te laten aan de markt (nu beter bekend als The gang of four).
In deel 2 gaat het over hoe we er nu aan toe zijn, met alle macht bij die 4; alles wordt in apps gegoten (Wat makkelijk is voor ons maar waarbij we weer de macht uit handen geven. Apps zijn niet voor ons gemaakt maar voor bedrijfsbelang), al onze apparaten zijn black boxes (mag of kan je niet openschroeven. Je kan ze dus niet herstellen en weet ook niet wat er in zit. De binnenkort verplichte slimme meter is ook een blackbox…) en we doen volop aan zelfcensuur (je reputatiescore wordt belangrijk, bijvoorbeeld bij Airbnb) in de plaats van ons vrijelijk te bewegen over het ‘vrije‘ internet. (Belangrijke tip: als iets gratis is ben jij het product.)
In deel 3 kijken we naar de toekomst. Daar is het, net als bij het klimaat, 5 na 12. We moeten NU reageren. Te beginnen met bijvoorbeeld 5G niet in te voeren. We moeten niet enkel de veestapel reduceren maar ook de datastapel. Ze is net zo schadelijk voor ons als mens én voor het milieu. Alles hangt samen en een betere wereld is best simpel te verwoorden, ook in het geval van het internet: meer voor het publiek en minder voor de industrie.

Al klinkt het internet repareren onmogelijk, Stikker toont in dit boek hoe we dat wél kunnen doen. Door terug te gaan naar hoe het ooit bedoeld is en ontstaan is. De storytelling moet anders, de brownfields kunnen weer greenfields worden. En er zijn al volop pioniers met bezig. Zij trotseren de kinderziektes, zodat wij later makkelijk en geruisloos kunnen instappen. Door bijvoorbeeld PixelFed te gebruiken ipv Instagram. Ze kopen een Fairphone, werken in Fablabs en ijveren voor bewustwording, alternatieven en bescherming. Ze manen de overheid aan om actie te ondernemen. Nieren verkopen mag niet, waarom data dan wel? Alles moet open en gedecentraliseerd, public stack. We moeten, op school beginnend, leren samenwerken, leren hoe onze apparaten werken, terug de schoonheid zien van repareren.

Ok, nu heb ik toch wat ‘technische termen’ gebruikt. Maar ik ben gebeten door de Stikker-microbe. Echt, lees dit boek. Voel je ongemakkelijk en lui en dom. Maar ook belazerd, belogen en bedrogen. En besef dan dat dit door Marleen Stikker tot het verleden kan behoren. Er is een andere weg. Er zijn al mensen die hem bewandelen. Voorlopers, pioniers, kunstenaars, hackers,.. Laten we samen snel op weg gaan en de mensen rondom ons aansporen om ook het internet, onze wereld te repareren. Koop dit boek, lees het, deel het, vertel iedereen er over!

Gisteren eindelijk het einde gelezen en ik ben blij dat ik de atap heb gezet.

Ik kocht het boek met het idee dat ik een diepere inzicht zou krijgen in de technologische wereld. Ik studeer software engineering en dan wil je een ook begrijpen hoe technologie in de maatschappij staat. En ow boy dat deed die!

Marleen Stikker geeft een mooi omschreven beeld van hoe de technologie in de maatschappij staat. En hoe wij ermee omgaan. Het stuk over de oplossingen is misschien wat kort maar dat komt omdat we ook pas aan het begin van die oplossing staan.

Verder vond ik haar critische blik wel prettig. Je leest het af en toe met een korrel zout maar het laat je wel van meerdere kanten bekijken. En dat is ook goed

Het boek start met een interessante geschiedschrijving van internet en sociale media in Nederland, tegen de achtergrond van de jaren zeventig en tachtig. Het is jammer dat het een beetje in die activistische achtergrond blijft hangen. De oplossing voor de grote internetbedrijven (en overheden) als surveillant blijft dan ook grotendeels achterwege. blijkbaar vinden toch veel mensen het gemak belangrijker dan de bezwaren. De ondertitel "Maar we kunnen het repareren" blijft dan ook grotendeels achterwege. Ook wel logisch: Als het simpel was, was het al lang gebeurd.

Mooie analyse van hoe elke internetgebruiker nu een product is geworden (gratis bestaat niet). Ik kende als oudere ITer de bulletinboards, maar de geschiedenis van de publieke inzet van internet niet, dus leerzaam. Heb hierna Snowden's Permanent Record gelezen, en dan ben ik minder hoopvol dan Stikker: de combinatie van Cloud, 'social' platformen en hoe overheden/veiligheidsdiensten internet gebruiken is echt geniaal eenvoudig. Zoals Snowden schrijft: door ons slaafs gebruik van internet zijn we voor bedrijven product geworden, voor de overheden een eenvoudig te targeten surveillance object. Ik zie niet 123 hoe we het internet kunnen 'terugkrijgen', met name omdat onze overheden (en bedrijven) niet mogen delen wat collegaoverheden onder de radar doen. Andere apps of Fairphones gebruiken gaf me eerst hoop, maar als wat Snowden schrijf klopt, geeft dat geen enkele bescherming. Benieuwd hoe we hier als mensheid de komende decennia mee omgaan.