Ivanov roman

Geschreven bij Ivanov

In deze knap geschreven roman heeft Hanna Bervoets meerdere lagen gecreëerd. Het boek beschrijft eigenlijk het verhaal van de hoofdpersoon Felix, die in 1994 in New York een aantal vakken journalistiek gaat volgen, maar er het boek gaat al snel behoorlijk de diepte in, zonder de lezers af te schrikken. “Ivanov” gaat over ziekte, wetenschap, biologie, homoseksualiteit en Bervoets gaat stevige filosofische (ethische) vragen niet uit de weg. Sterker nog: ze zoekt ze bewust op. Dat maakt dit boek zo’n onweerstaanbare roman. Dit is geen verhaaltje dat je even leest en vervolgens weglegt. Dit boek laat je nadenken over behoorlijk zware (filosofische) onderwerpen. Toch is het geen moeilijk boek om te lezen. De vertelstijl van Bervoets is lichtvoetig en het verhaal is, ondanks meerdere verhaallijnen in diverse decennia, erg leesbaar. Hanna Bervoets heeft met “Ivanov” een ijzersterke roman geschreven, die waarschijnlijk hoog zal scoren in de de Top-10-lijstjes van beste boeken van 2016. Dit was mijn eerste kennismaking met het werk van Hanna Bervoets, maar ze heeft er in mij in ieder geval weer een fan bij.

Geschreven bij Ivanov

Het gaat ver om in januari te zeggen dat een zojuist gelezen boek behoort tot een van de beste van het jaar, maar ongetwijfeld blijft dit boek staan in mijn favoriete lijstje van 2016. Dit boek is een voorbeeld waarom ik zo graag lees. Hanna Bervoets roept in het begin van haar roman behoorlijk wat vragen op. Langzaam maar zeker begrijp je steeds beter waar het over gaat en tot het einde toe worden steeds meer vragen beantwoord. Als lezer bleef ik mezelf steeds afvragen of ik nu echt snapte hoe het precies zat. Het thema van het boek vond ik verrassend en interessant en was totaal nieuw voor me, en dan blijkt Ilja Ivanov echt te hebben gestaan, waardoor het boek opeens veel realistischer werd en het ethische vragen bij me bleef oproepen. Het boek hield me bezig. Daarbij hanteert Bervoets een zeer prettige schrijfstijl waarbij ze een talent heeft voor het spelen met taal. Voorbeelden hiervan zijn ‘koetsiers in hun sierkoetsen’ (blz 167), ‘ mijn weerzin tegen een weerzien’ (blz 235) en de beschrijving van de bedbugs (blz 187). Ik houd daarvan, zo lees ik het allerliefst. Ik vind dit boek een absolute aanrader!

Geschreven bij Ivanov

Op 7 januari verschijnt “Ivanov”, het nieuwe boek van Hanna Bervoets. Het gaat over Felix, een jonge Nederlandse homo, die in New York in 1994 als student journalistiek in contact komt met Helena Frank, een geschorste hoogleraar en de studente Lois, haar ‘assistente’. Helena is vastbesloten om de experimenten voort te zetten van Ilya Ivanov, een Russische wetenschapper die in de jaren ’20 van de vorige eeuw pogingen deed om mensen met andere primaten te kruisen. Dit is een historische figuur. Deze experimenten van Helena vormen de rode draad in het boek, naast de gecompliceerde relatie tussen de drie hoofdfiguren en de manier waarop Felix zijn weg vindt in de USA, inclusief zijn ‘veroveringen’ in de gay scene.
Helena weet Felix op een geraffineerde manier voor haar karretje te spannen en Felix laat zich maar al te graag door haar gebruiken.
Bervoets heeft een geraffineerde manier om door haar vaardige taalgebruik clichés te omzeilen. Het boek is een afwisseling van pareltjes en tamelijk platvloerse scènes. Daardoor komt het geheel toch wat onevenwichtig over.
Een paar voorbeelden van de pareltjes:
• “Journalisten zijn gebaat bij the worst place; een slechte wereld is voor een journalist wat een rottend stuk vlees is voor een vlieg”.
• "Nog erger dan iets verprutsen is een applaus dat verraadt dat men gelooft dat je met verprutsen op de toppen van je kunnen zit.”
• “Ervaren is verliezen, we beschadigen de realiteit enkel door haar waar te nemen.”
De manier waarop ze de bedwants (door haar helaas bedbug genoemd) beschrijft, is meesterlijk.
Het is jammer dat ze vaak Engels gebruikt, waar een goed Nederlands alternatief voorhanden is. De bedbug is zojuist genoemd, maar ook de sycamore tree (esdoorn) is een voorbeeld. Misschien is het een poging om wat couleur locale toe te voegen, die ze, gezien haar stijl, niet echt nodig heeft. Toch ontbreekt hier en daar een wat stringentere redacteur. Of zou ook de redactie niet weten hoe wetenschappelijke namen moeten worden geschreven, of het verschil tussen ‘motivatie’ en ‘motivering’. Het stoort telkens om dit soort dingen tegen te komen in een verder bijzonder aantrekkelijk boek.
Ondanks de genoemde opmerkingen vind ik het een goed boek dat zeker de moeite waard is.

Geschreven bij Ivanov

Hanna Bervoets is een bekende Nederlandse schrijfster en Ivanov is haar vijfde roman. Eerdere romans, zoals Lieve Céline werden goed ontvangen. Belangrijke thema’s in haar boeken zijn: welke zekerheden en ideologieën liggen ten grondslag aan ons handelen en is echtheid, of authenticiteit wel zo zaligmakend? Om deze vragen te beantwoorden houdt Hanna Bervoets zich bezig met groepsgedrag en wetenschap en dat zie je zeker terug in haar nieuwe roman Ivanov.

Het boek Ivanov draait om Felix van der Elsken. Als student journalistiek heeft hij in 1994 een half jaar in New York gestudeerd. Daar komt Felix door zijn werk voor een studentenkrant in contact met universiteitsdocent en virologe Helena Frank. Zij beweert de oorsprong te hebben ontdekt van de aids-epidemie en dit baseert zij op de onderzoeken van de Russische onderzoeker Ilya Ivanov, waar de titel van het boek ook naar refereert. Deze Ivanov heeft geprobeerd mensen met apen te kruisen. Een groot deel van zijn onderzoeken is mislukt, maar van zijn onderzoeken in Afrika is niet bekend of de kruisingen tussen mens en aap gelukt zijn. Helena gelooft dat bij deze experimenten van Ivanov, de ziekte aids is overgegaan van aap op mens.

Felix raakt gefascineerd door Helena en haar assistente Lois. Gedreven om een goed artikel te schrijven praat hij veel met Helena over haar ideeën. Lange tijd blijft het voor hem onduidelijk wat voor onderzoeken zij precies uitvoeren, maar jaren later komt hij achter het ware verhaal van Helena Frank.

Naast de aandacht voor de wetenschap draait dit boek vooral om de zoektocht van Felix naar zichzelf, wie hij is en wil zijn. Hanna Bervoets geeft in mooi verwoorde, beeldende beschrijvingen de gedachten van Felix weer, zoals: ‘Misschien verhouden emoties zich tot onze daden als rozetten tot de borst van prijswinnaars: we spelden ze na afloop van de actie op om ons handelen te classificeren, maar we kunnen niet zeggen dat ze onze verrichting veroorzaakten’. Het boek staat er vol mee en voert je mee in de wereld van Felix. Het boek is grotendeels geschreven vanuit zijn perspectief en deze worden afgewisseld met korte fragmenten uit de waargebeurde geschiedenis van onderzoeker Ivanov, dit zorgt voor een interessante afwisseling in het boek.

Ivanov is weer een heel mooie roman van Hanna Bervoets, met daarin een een sterke combinatie van wetenschap en de gevoelswereld van Felix, die beide sterk worden neergezet met schitterend gebruik van de Nederlandse taal.

Geschreven bij Ivanov

Met het boek Ivanov weet Hanna Bervoets de lezer tot de laatste bladzijde in spanning te houden. Pas aan het eind van het boek komen de verschillende verhaallijnen bij elkaar en wordt duidelijk aan welk dubieus onderzoek de hoofdpersoon zijn bijdrage heeft geleverd en welke rol de verschillende personages daarin gespeeld hebben. Na lezing terugkijkend realiseer ik me dat mijn "snelle lezing" geen recht gedaan heeft aan alle lagen die zij in haar verhaal weet aan te brengen.

Hanna Bervoets loopt als gevolg van haar buitengewoon makkelijk leesbare schrijfstijl het risico dat de verschillende "lagen" van haar verhaal niet ontdekt worden.

Geschreven bij Ivanov

Ivanov is een roman deels fictie, deels op waarheid berust.
De waarheid berust op het feit dat De Rus Ivanov aan het begin van de vorige eeuw proeven deed met kruisingen tussen mensen en apen.
De fictie begint met Felix, die een relatie heeft met Jonas.
Als Felix een rouwbericht krijgt van een vroegere kennis in Amerika komt het monster uit die tijd in volle omvang weer in beeld bij Felix.
In Amerika ontmoette hij Helena en Lois. Helena wordt ontslagen. Felix die een studie journalistiek doet, wil over het vreemde ontslag een stuk schrijven. Helena vertelt echter niet over haar ontslag, maar over haar onderzoek.
Dan maakt Felix keuzes die grote gevolgen hebben.
Het verhaal wordt vanuit Felix verteld. Zijn twijfels en zijn keuzes.
Snelle afwisselingen tussen gedachten en gebeurtenissen uit het verleden.
Hanna Bervoets weet de gevoelens van Felix op een prachtige manier te verwoorden.
Vergelijkende uitspraken zijn typerend. Een voorbeeld hiervan:
"Het interview dat volgt klinkt als een verbaal equivalent van een schermgevecht. Na het klikschot van de play- en record-knop trekken twee figuren hun gaasmaskers naar beneden, heffen ze hun armen en kruisen de degens".
Prachtig verwoord.
In dit boek snijdt Hanna Bervoets een onderwerp aan waarbij de vraag gesteld kan worden hoe ver de wetenschap mag gaan. Dit was mijn eerste boek van Hanna Bervoets.
Heel verrassend! Zeer de moeite waard van het lezen.

Geschreven bij Ivanov

ja prima

Geschreven bij Ivanov

Het is ietwat ingewikkeld maar wel een interessant verhaal met duidelijke thema’s. Zeker een aanrader.

Geschreven bij Ivanov

Rusland 1922, Ilya Ivanov heeft het idee om een mens en een chimpansee te kruisen. Hij brengt menselijk sperma in bij een chimpansee. Dat lukt allemaal niet te best en hij gaat naar Afrika om het omgekeerde te proberen, sperma van een chimpansee inbrengen bij een afrikaans meisje. Of dit wel of niet gelukt is, wordt niet duidelijk. Dit is trouwens waargebeurd.
Amerika jaren '90. Felix, Nederlander trekt naar New York om er een jaar te studeren, iets met journalistiek. Felix is homo. De aids-epidemie is op haar hoogtepunt. Onderzoekers over heel de wereld zijn naarstig op zoek naar een remedie. Helena Frank is een van die onderzoekers en wil naar de bron van het virus. Als je weet waar het vandaan komt, hoe het ontstaan is, heb je mogelijk ook de remedie in handen. Helena is op de hoogte van de experimenten van Ivanov. Ze is geschort van de universiteit omdat ze, volgens de universiteit, iedere keer te laat publiceert, net nadat iemand anders al met dezelfde resultaten komt. Felix wil uitzoeken wat er echt achter haar schorsing zit en geraakt gefascineerd door Helena. De assistente van Helena, Lois, zit soms bij hem in de klas. De drie krijgen een rare relatie waarin veel verzwegen blijft.

De wetenschappelijke invalshoek en dan vooral de hiv-problematiek boeide me enorm in dit boek. Verder stelt zich de vraag hoe ver wetenschap kan en mag gaan. Wat is ethisch nog aanvaardbaar en wat niet en ook al is het niet aanvaardbaar maar zou het het algemene goed kunnen dienen, moet je bepaalde experimenten dan toch niet laten doorgaan? Wat nu etisch onverantwoord is, was misschien tientallen jaren nog wel verantwoord en omgekeerd. Wie bepaalt wat mag en niet mag en wat hebben rascisme en dominantie van bepaalde bevolkingsgroepen daarmee te maken.
Heel interessant boek met andere woorden.

Geschreven bij Ivanov

Zeer boeiend om te lezen. De kaft is alleen erg kwetsbaar.