Mijn Poolse huis Vakanties naar Auschwitz

De Rotterdamse journalist en documentairemaakster Dore van Duivenbode bracht als kind haar vakanties door bij haar Poolse opa en oma in Oświęcim (Auschwitz). Het waren fijne zomers bij haar nichtje en grootouders. Op weg naar het zomerhuis van haar grootouders reed de familie langs kromme palen met prikkeldraad, uitkijktorens, oude gebouwen en een druk parkeerterrein. Toen haar leerkracht van groep 7 over de Tweede Wereldoorlog vertelde en enkele foto’s van Auschwitz liet zien begreep Dore wat er zich achter het prikkeldraad bevond; haar grootouders woonden op deze meest gruwelijke plek op aarde!

Na het overlijden van haar moeder en oma erft Dore het Poolse huis. Dore besluit naar Polen af te reizen om het huis te verkopen. Ze brengt haar tijd in het oude huis door met herinneringen. Zowel met haar eigen dierbare herinneringen aan haar oma en moeder, als de herinneringen van de oude dorpsbewoners aan het verleden van Auschwitz. Dore springt in het boek van de hak op de tak. Zo lezen we over oma’s glazen oog, dan over een Joods meisje in het concentratiekamp en vervolgens over Dore en haar nichtje. Dit heen en weer gespring in de tijd past wel bij het verhaal. Zo gaat dat met herinneringen. Je mijmert wat en dwaalt af naar het volgende.

Mijn Poolse huis sluit goed aan bij het thema van de Boekenweek 2019; Moeder de vrouw. Het verhaal draait om drie sterke vrouwen, hun onderlinge band en de band met hun geliefde Polen.

Het verhaal van Dore sprak me erg aan. In ons dorp wonen veel Poolse mensen (1 op de 20). Ook de moeder van mijn dochters beste vriendin komt uit Polen. Allerlei zaken die Dore ter sprake brengt zoals de worsteling met het wel of niet terugkeren, de eeuwige heimwee, de lange reis met het busje, de toekomstdromen die niet waargemaakt kunnen worden, de leegloop van de oude Poolse dorpjes, het onvoldoende beheersen van de Poolse taal door de (klein)kinderen en het houvast aan de katholieke kerk zijn herkenbaar.

Bij het horen van de naam Auschwitz denk je vaak alleen maar aan een concentratiekamp. Maar er wonen en werken al generaties lang mensen in deze stad. Hoe gaan deze mensen om met hun geschiedenis? Dore sprak met mensen die gefascineerd waren van die tijd, mensen die er na 75 naar nog steeds niet over konden praten, plaatgenoten die in het kampmuseum werken en iemand die flink aan al die toeristen wilde verdienen. Vooral dat laatste vind ik zo vreselijk.

Vanaf zondag 31 maart (20.15 NPO 2) is Dore Duivenbode te zien op de tv. In de serie Moja Polska! (Mijn Polen) neemt ze de kijkers in vijf afleveringen mee door Polen. https://www.vpro.nl/programmas/moja-polska.html. Ik kijk er naar uit!

Ik heb dit boek gewonnen bij Bol.com Leesmagazine. Heel erg bedankt!

https://www.hebban.nl/spot/boeken-met-een-ster/nieuws/mijn-poolse-huis

Andere kijk op het leven in Auschwitz tijdens en na de oorlog.

Mijn Poolse Huis - Dore van Duivenbode.
Een boek dat nog lang doorspeelt in je gedachten..
Dore van Duivenbode heeft een Poolse moeder en een Nederlandse vader. Dit huwelijk heeft geen stand gehouden, maar moeder blijft met zoon en dochter in Nederland wonen. Wel gaat ze vaak op vakantie naar het familiehuis in Oświęcim. Dit dorp kennen wij beter onder de naam Auschwitz, een dorp dat door de geschiedenis besmet en getekend is:
“… Steeds daar aan denken is zinloos. Dan kun je hier niet wonen, zegt een midden-tachtiger! Haar
dochter emigreerde ook…”( blz 65)
In haar jeugd weet ze dat er een museum is, ze mag er van moeder niet heen, Dore weet niets van de geschiedenis van Auschwitz.
Het familiehuis staat leeg, moeder en oma zijn overleden. Het huis staat heeft onder deze leegstand behoorlijk te lijden. Dore besluit het huis te verkopen!
“… Vijftig jaar geschiedenis geef ik zo maar op? Zonder met de makers te overleggen? Het voelt
verkeerd! IK wil het verleden juist doorgeven … niet als een tak afbreken! “ (blz.50)
Het familiehuis heeft veel ‘gebreken’. Het is niet alleen de steenmarter die het huis tot zijn domicilie heeft verkozen, maar het zijn ook de materialen, die mijn opa bij de bouw heeft gebruikt. Hij heeft veel moeten improviseren, bijvoorbeeld in het cement heeft hij extra zand toegevoegd. In de vloeren is zelfs wc-papier verwerkt! Het huis kruimelt nu af, poreus beton:
“… als een suikerklontje in de regen verdwijnt het gruis tussen mijn vingers..”( blz 103)
Het verhaal wordt in hoofdstukken verteld, waarbij flash-backs en heden elkaar afwisselen: heden en verleden worden in elkaar geweven in een heldere duidelijke stijl.
Er worden verschillende verhaallijnen door elkaar weergegeven: haar eigen verleden, het verleden van anderen, de zoektocht naar de verhalen over vroeger:
“… Iedereen vormt zijn eigen verleden, naar zijn eigen inzicht.. Ik zoek ankerpunten …. terwijl
alles wat in mijn hoofd zit .. ik heb het er zelf ingestopt..” ( blz 152-153)

In het hoofdstuk ‘Novelty’ brengt Dore eindelijk op volwassen leeftijd een bezoek aan het museum Auschwitz. Terwijl ze in een lange rij staat te wachten, leest ze een affiche van een toer/rondleiding door het oorspronkelijke Auschwitz in een elektrische bus. Maar de schoonheid die de chauffeur ziet, wordt helaas niet waargenomen door Dore.
Een bizar gegeven van het Museum is het restaurant, gevestigd in het vml ontvangstgebouw waar destijds de gevangenen werden geschoren en getatoeëerd.
Schrijnend is het deel waarin ze het leven beschrijft van een Pools-Joods meisje, dat in het kamp vecht om te overleven, en het leven van een Duits meisje. Ze wonen 2 ½ kilometer van elkaar ín en búiten het kamp:
“… ze ademen dezelfde lucht in, vermengd met de geur die de vrouw met de rollator altijd zou
bijblijven…”(blz. 111)
Het is een indrukwekkend verhaal, het geeft enig inzicht in de geschiedenis van Oświęcim, het geeft inzicht in de beweegredenen van de bewoners die er (ondanks alles) zijn blijven wonen. Het geeft inzicht in de beweegredenen van de bewoners om tóch te gaan werken bij de Chemische Fabriek, een andere naam voor I.G.Farben, de fabriek met de loodzware, zwarte achtergrond!
Dore van Duivenbode zet ons aan het denken, mogen wij oordelen over deze plaats, mogen wij oordelen over de mensen die er zijn blijven wonen? Of moeten we met een open blik terug kijken naar het verleden en meer nog naar het heden…

Leuk boek over een stukje Europa waar we weinig van weten maar wel heel herkenbaar is.

Vanuit een totaal andere beleving over Auschwitz lezen is heel boeiend

Ik ben positief over dit artikel: goede kwaliteit, voordelige koop, duurzaam.

Als pluspunt zou ik zeggen: goede kwaliteit.

Een erg goed boek, zeker als de lezer - zoals ik - Polen nog goed kent uit de eind 70- en 80-er jaren. Herkenning van omstandigheden en de manier van leven. Ik was zelf ook enige malen in Oswiecim (Auschwitz) en ken het goed (van voor de tijd dat het het kamp zo enorm op toerisme werd ingesteld en dat er ook erg veel Duitse documenten en brieven in vitrines voor bezoekers te lezen waren). Het laatste deel verliest de spanning bij het lezen van de familiaire afwikkeling van veel zaken, maar voor een geinteresseerd lezer het kopen meer dan waard.