Alsof het voorbij is

Geschreven bij Alsof het voorbij is

Wat een prachtig boek. Origineel, gedurfd, humoristisch en subtiel, en geschreven in een uitgebalanceerde, compacte stijl. Het beslaat slechts 158 pagina’s en toch is het onmiskenbaar een roman en geen novelle. Niet alleen omdat er veel in gebeurt, ook omdat er de nodige vragen worden opgeroepen. Vragen als ‘tot hoever reiken de grenzen van verantwoordelijkheid?’ ‘Draag je ook schuld als je niet zozeer de alomvattende oorzaak bent van een drama maar slechts een schakeltje vormt in het geheel?’ Een schakeltje dat overigens wel bijdraagt aan de opeenhoping van schade, pijn en kwetsuur.

De hoofdpersoon is Tony Webster, een gematigde en ook enigszins middelmatige man van boven de zestig. Als hij terugkijkt op zijn leven kan hij met een gerust hart concluderen dat hij het redelijk goed heeft gedaan. Hij is in elk geval niet ontevreden. Hij studeerde, had vrienden, kreeg twee keer verkering, beide relaties gingen na krap een jaar weer uit, hij doorliep een bescheiden carrière, trouwde, kreeg een dochter, het huwelijk strandde onverhoopt, maar de scheiding verliep relatief onproblematisch en inmiddels is Tony grootvader en gepensioneerd. Het gaat er niet om of je schade oploopt in je leven, het gaat erom hoe je ermee omgaat, aldus Tony’s levensfilosofie. Zijn leven was misschien niet perfect of heroïsch maar de schade bleef beperkt.

Een marginaal bestaan, Tony zal zelf de eerste zijn om dit te erkennen, maar dit beeld wordt wreed verstoord door een vreemd bericht. Hij krijgt te horen dat de moeder van zijn eerste vriendinnetje Victoria hem 500 pond en twee documenten nalaat. Deze moeder kan Tony zich maar nauwelijks herinneren. Hij heeft haar slechts één keer ontmoet, tijdens een vervelend verlopen weekend thuis bij zijn vriendin, en hij begrijpt dan ook niet waarom deze vrouw juist hem iets nalaat.

Victoria zelf heeft hij in geen veertig jaar gezien. Het enige wat hij nog weet is dat zij, nadat hun relatie beëindigd was, iets kreeg met één van zijn vrienden, Adrian. Vanaf het begin van het boek is duidelijk dat Adrian een belangrijk personage is, misschien is hij wel de eigenlijke hoofdpersoon en niet Tony. Adrian is intelligent en authentiek en de vriend die Tony altijd het meest bewonderd heeft, het feit dat hij iets met zijn ex begint, betekent desalniettemin het einde van die vriendschap.

Pas veel later, als Tony op reis is in Amerika en al lang een nieuwe vriendin heeft, hoort hij dat zijn vriend van vroeger zelfmoord heeft gepleegd. Typisch Adrian, vindt Tony. Die jongen heeft het heft altijd al in eigen handen genomen, terwijl Tony zelf het leven eigenlijk alleen ondergaat, langzaam bouwend aan herinneringen.

Een deel van de nalatenschap die Tony erft blijkt vreemd genoeg het dagboek van Adrian te zijn. Hoe komt de moeder van Victoria in godsnaam aan dit dagboek? En waarom wordt het hem nagelaten? Eindelijk begint het Tony allemaal te dagen waardoor het beeld van zijn jongere ik drastisch verandert.

Geschreven bij Alsof het voorbij is

Een beklijvend en indringend boek dat gaat over de onbetrouwbaarheid van herinneringen, over zelfbedrog en wroeging. Over het leven dat maar verder loopt zoals de rivier de Severn waar Tony ooit met Veronica was, maar net als de Severn, door de inwerking van de getijden, plots een andere kant op kan stromen, kan er ook in het leven onverwacht iets gebeuren waardoor alles wat vroeger zeker leek ineens op zijn kop komt te staan. Slechts 158 bladzijdes telt het boek maar het heeft mij echt overdonderd. Erg goed geschreven , een eenvoudig taalgebruik maar toch met boeiende beschouwingen en regelmatig moet je het even wegleggen om na te denken over hetgeen je las. Een boek ook om nog eens een tweede keer te lezen. Zie mijn volledige bespreking op de website van onze leesclub http://www.damolegi.be/boekentips.html

Zoals zo vaak het geval is, heb ik deze op het vliegveld gekocht. In Dublin Airport vind je altijd goede aanbiedingen en koopjes. Nu was het drie voor de prijs van twee. Zulke aanbiedingen geven mij altijd een impuls om iets avontuurlijker te zijn in mijn keuze. Dan kies ik misschien een schrijver die ik niet eerder gelezen hebt, of een waarvan ik niet eens iets gehoord heb.
En dus kwam ik met nog meer boeken thuis. Het eerste die ik wilde lezen was de kleinste van de drie, ongeveer 50.000 woorden en in Engeland bekroond met de Man Booker Prize - The Sense of an Ending geschreven door Julian Barnes. Vanochtend heb ik gelezen dat het vertaald is, en wederom met een prijs bekroond. Alsof het Voorbij is, is, op Manuscripta, bekroond met de Europese Literatuurprijs.
Ik ben helemaal blanco aan het boek begonnen, had niets van de hype eromheen meegekregen. Ik had dus zero verwachting en was 100% onpartijdig. Het enige dat ik wist was dat het een prijs gewonnen had – dat stond gedrukt op het kaft.
Na ongeveer 30 bladzijden, begon ik mijn vraagtekens te zetten bij het besluit van de Man Booker Jury, omdat, tot dat punt, het verhaal mij absoluut niet had gepakt. Ik vond de vertelstijl wat oppervlakkig, de karakters bleven mat en het was mij niet duidelijk waar deze roman voor zou dienen. Ik zag de motivatie van de schrijver totaal niet.
Maar, toch heb ik Deel 2 opengeslagen en toen gebeurde er iets. Ik werd nieuwsgierig. Ik zocht rustige momenten op de dag om nog een paar bladzijden te lezen. De ongewone aanpak van Barnes begint me te verleiden.
Het boek is in de eerste persoon geschreven. Tony, een gescheiden man van ongeveer zestig, wordt, door middel van een nalatenschap, geconfronteerd met zijn verleden.
Tot dusver blijven de andere personages wat vlak, bijna karikatuur, maar nu begin ik het te snappen. Het kan niet anders, want de achterliggende gedachten van het boek is dat bij Tony, de verteller, het vermogen tot inzicht en empathie om de mensen om hem heen te begrijpen, volledig ontbrak. Zelfs diegene die hij als zijn beste vrienden beschouwden kende hij niet echt. En dat nou is waar het om draait in dit verhaal.
De verteller, Tony, was niet in staat zijn emotionele wereld te verrijken door een keer in het diepe te springen, en nu, met meer leven achter hem dan voor hem, beseft hij hoe hij zijn hele bestaan om dit vrij beperkte standpunt heeft gestructureerd. Als hij meer had willen zien, dan had het zijn balans verstoord en zijn overtuigingen over hoe hij feitelijk zelf was, en hoe anderen waren in relatie tot hem. De nalatenschap roept oude herinneringen op, oude situaties en bidet hem een tweede kans, als het waren, om de waarheid te ontdekken.
Maar nu, in de avond van zijn leven, nadat het hem weer niet is gelukt om echte verbinding met zijn oude vriendin te krijgen, datzelfde vriendin die hij in het verleden ook totaal niet begreep, valt het kwartje.

Met ‘Alsof het voorbij is’ (wat matig vertaald van ‘The sense of an ending’) levert Julian Barnes weer een uitstekend boek af in zijn toch al indrukwekkende oeuvre. In een erudiete stijl vertelt Barnes het verhaal van Tony Webster. Deze had als jongeman ooit een relatie met Veronica, voordat ze het uit maakten en zij er vandoor ging met een goede vriend van Tony, Adrian Finn. Dit leidt natuurlijk tot veel wrevel. Maar dit eindigt allemaal met de abrupte zelfmoord van Adrian.

Vele jaren later, als Tony inmiddels een zestiger is en een voor de rest redelijk gelukkig leven achter de rug heeft, dringt deze hele episode uit zijn leven zich weer bij hem op als hij blijkt te zijn opgenomen in het testament van Veronica’s moeder en van haar het dagboek van Adrian moet krijgen. Maar als Veronica die vervolgens niet wil afstaan, legt hij contact met haar. En dan blijkt langzaam dat de zaken allemaal toch iets anders liggen dan gedacht.

Wat met name knap is aan dit boek, zijn de prachtige doorleefde levenswijsheden die Barnes op je loslaat. Het boek is soms ronduit filosofisch, als je merkt dat het verhaal misschien wel niet meer is dan een kapstok om de zoektocht naar de betekenis van tijd en de rol van het geheugen hierin te kunnen exploreren. Briljant boek!

Geschreven bij Alsof het voorbij is

Een boek als een wervelwind. De thema’s jeugd en ouderdom worden in deze vertelling, met weglating van de jaren daartussen, op een buitengewoon fraaie wijze met elkaar verweven. Opvallend is dat beide levensstadia op een daarop afgestemde stijl worden verteld. Het eerste hoofdstuk kenmerkt zich door bravoure en een speels cynisme, waarin de hoofdpersoon zich wapent tegen het leven dat nog moet komen. In deel twee wordt plaats gemaakt voor een rustige melancholie waarin gevraagd wordt ‘om tijd’; ‘geef ons genoeg tijd en onze best doordachte beslissingen zullen wankel blijken, onze zekerheden grillig.
Hét kernthema van het boek.

Een verhaal over verwrongen liefde, waarin de hoofdpersoon overleeft maar niet zal overwinnen. Dat alles verteld in prachtige zinnen en in een compositie die staat als een huis.

Geschreven bij Alsof het voorbij is

Terecht geplaatst op de shortlist Bookerprice.
Man van middelbare leeftijd, blikt terug op een deel van zijn jeugd.
Ik heb het boek achter elkaar uitgelezen.
Het gaat, aan de hand van een goed geschreven verhaal, over onderwerpen zoals; hoe betrouwbaar zijn herinnneringen, wat is "de waarheid", hoe kan je op het verkeerde been gezet worden door je eigen perceptie? Erg mooi boek!

Eerst moest ik even door het geklets van drie, later vier, pedante puberknulletjes heen. Hun discussies, hun superioriteitsgevoel. ach ja, zo herkenbaar voor de puberteit! en zo Brits uitgebeeld in dit boek.
Het wordt zó goed beschreven, qua zinnen en vooral qua sfeer, dat de beelden uit eigen puberteit soepel boven kwamen. De sfeer van scholieren en jonge studenten wordt heel goed weergegeven,
hoe vriendschappen en zelfbeeld uit die tijd, vormend zijn en lang kunnen doorwerken.

Het boek ontspint zich met goede verhaallijnen en plottechnisch vind ik het hier en daar briljant!
Minpunt van de hoofdpersoon, hoe herkenbaar en sympathiek ook, vind ik het te weinig onderzoeken van eigen redenaties, waardoor hij op veel oude punten en vooral qua denkpatronen steeds maar weer vastloopt en dat al heel lang doet.
Daardoor blijft het boek steken qua ontwikkeling, ontstaat er verlies van dynamiek en dus enige verveling. Voor mij was het niet meer zó verrassend, prikkelend of boeiend als in de eerste helft, omdat de hoofdpersoon als man van middelb. leeftijd teveel in dezelfde groef hangt en ondanks veel droge humor, in een sleur leeft.
Daardoor was het einde nogal verrassend, maar omdat het nogal lang duurt, ook een anti-climax.
Ondertussen is het een opvallend goed boek, thema's uit het leven gegrepen en heel mooi verteld en
vertaald. Is mijn eerste boek van deze schrijver, welke ik alleen van naam kende tot nu toe.

Geschreven bij Alsof het voorbij is

Een prettig geschreven boek, waarin een oudere man zijn leven, zijn vriendschappen en zijn liefdes beschrijft in een aangenaam filosofisch getint verhaal. Met een verrassend slot.

Geschreven bij Alsof het voorbij is

Het vraagt enige volharding van de lezer om zich door het eerste hoofdstuk heen te werken, maar dan ontspint zich een interessante, filosofische roman. Hoofdpersoon Tony Webster, een keurige, wat saaie zestiger, kijkt terug op zijn jeugd en zijn volwassen leven. Hij was een gemiddelde, zij het nogal pedante leerling op het gymnasium en de universiteit. Hij had een niet erg spectaculaire carrière en een bevredigend huwelijk dat weliswaar in een scheiding eindigde, maar hij en zijn ex vrouw onderhielden nog steeds een vriendschappelijke relatie. Hij trad de mensen met welwillende beleefdheid tegemoet en kwetste niemand. Totdat hij op een dag een brief ontvangt waardoor zijn zelfbeeld uiteindelijk volledig omver wordt gegooid. Een roman over hoe vals herinneringen kunnen zijn, de vergeefse strijd om minachting te overwinnen en het diepe verlangen naar vergeving.
Een boek dat veel stof tot nadenken geeft en op een wonderlijke manier enerzijds boeit, anderzijds door de nogal opgeklopte intellectuele invalshoek ook wrevel wekt.

Het vraagt enige volharding van de lezer om zich door het eerste hoofdstuk heen te werken, maar dan ontspint zich een interessante, filosofische roman. Hoofdpersoon Tony Webster, een keurige, wat saaie zestiger, kijkt terug op zijn jeugd en zijn volwassen leven. Hij was een gemiddelde, zij het nogal pedante leerling op het gymnasium en de universiteit. Hij had een niet erg spectaculaire carrière en een bevredigend huwelijk dat weliswaar in een scheiding eindigde, maar hij en zijn ex vrouw onderhielden nog steeds een vriendschappelijke relatie. Hij trad de mensen met welwillende beleefdheid tegemoet en kwetste niemand. Totdat hij op een dag een brief ontvangt waardoor zijn zelfbeeld uiteindelijk volledig omver wordt gegooid. Een roman over hoe vals herinneringen kunnen zijn, de vergeefse strijd om minachting te overwinnen en het diepe verlangen naar vergeving.
Een boek dat veel stof tot nadenken geeft en op een wonderlijke manier enerzijds boeit, anderzijds door de nogal opgeklopte intellectuele invalshoek ook wrevel wekt. Annelies leijdeckers