De geur van bruine bonen

‘De geur van bruine bonen’ van Henna Goudzand Nahar

Het toneel van de nieuwste roman van Henna Goudzand Nahar ‘De geur van bruine bonen’ is Amsterdam.
Hoofdpersoon is Ilse Madrettor, lerares op een zwarte school. Daar geeft ze met hart en ziel les. Anita, Ilse’s moeder, verlaat Suriname rond 1975 als het land zelfstandig wordt. Ze laat Ilse achter bij haar moeder. Op haar 15e- Anita heeft ondertussen bij een Nederlandse man een dochter gekregen- sommeert Anita Ilse naar Nederland te komen. Ook Ilse’s oom Frank woont in Nederland en hij wordt voor haar de belangrijkste persoon in haar leven. Hij heeft geld, zorgt dat ze mooie kleren krijgt en helpt haar wennen in een voor Ilse nieuw land. Het drugsverleden van deze vroegtijdig overleden oom komt boven tijdens een etentje met haar boezemvriend Jan. Diens kritische opmerking over dat drugsverleden brengt Ilse in een crisis. Heeft ze haar oom te veel een hand boven het hoofd gehouden of triggert Jan haar met zijn opmerking en vraagt dat van haar een eerlijk gewetensonderzoek?
Een passage die duidelijk maakt hoe Ilse in het boek laveert tussen twee culturen wordt helder beschreven in een gesprek tussen Ilse en haar dochter Abigail over het oppassen bij Joan, de halfzus van Ilse, waarbij Ilse geneigd is haar dwingende zus ter wille te zijn. ’Je blijft vriendelijk tegen je moeder en zus en zij zijn helemaal niet aardig tegen jou. Daar snap ik niks van. Als Marvin, papa en jij later zo met mij omgaan als jouw familie met jou, dan hoef ik jullie niet mee te zien. Of heb jij soms geen zelfrespect?’ zei ze op een harde, verontwaardigde toon. Ilse schrok van Abigails opmerking en draaide haar hoofd weg. De laatste zin trof haar als een onverwachte klap op het achterhoofd’.
‘De geur van bruine bonen’ is een belangrijk boek. De wijze waarop de schrijfster de ontwikkeling van Ilse beschrijft, overtuigt en geeft een prachtig en indringend beeld van Surinaamse- Nederlandse vrouwen in Nederland. En hoe zij een evenwicht zoeken tussen de cultuur van Suriname waar ze schatplichtig aan willen zijn en de Nederlandse samenleving die zich tot op de dag van vandaag onvoldoende realiseert wat een 3 eeuwen lange koloniale geschiedenis betekent. Het boek is spannend, je leeft mee met de personages uit het boek, generatieconflicten worden bloot gelegd en er is humor. Alleen al de achternaam van Ilse, als je het omdraait Rotterdam. Overigens herkenbaar zo’n Nederlandse naam, want Nederland heeft ook qua naamgeving van dorpen en steden zijn koloniale stempel op Suriname gedrukt als je alleen al kijkt naar plaatsen met namen als Utrecht, Alkmaar, Domburg en Wageningen. Zeker in tijden waarin het slavernijverleden om een passend antwoord vraagt is ‘De geur van bruine bonen’ een must.
Lennie Haarsma

In één ruk uitgelezen en ik wacht met veel spanning op deel 2.... Persoonlijk vind ik er universele thema's in terug: moeder-dochter relatie, familierelaties, verstikkende loyaliteit, het gekwetste en verwaarloosde kind dat tevergeefs naar liefde-aandacht-goedkeuring van een ouder smacht, onuitgesproken behoeftes en verlangens, spanningen met pubers, de strijd en de moed om het anders te willen en het te doen.... de hoge lat die vrouwen van deze generatie van de leeftijd van Ilse voor zichzelf leggen.... dit alles in de historische en culturele context van Suriname waar wij, hier in België, minder mee vertrouwd zijn....

Een lezersrecensie van “De geur van bruine bonen” door Henna Goudzand Nahar
September 2021 door Nico Eigenhuis,
Het boek “De geur van bruine bonen” is het zelfstandig te lezen eerste deel van een tweeluik over de uit Suriname afkomstige Ilse die zich als kostwinner voor haar gezin in Nederland staande moet zien te houden tussen de Surinaamse en Nederlandse cultuur.
Al snel wordt bij het lezen duidelijk dat de geur van bruine bonen te zien is als de Surinaamse evenknie voor ‘Spruitjeslucht’ , een vorm van kleinburgerlijkheid die zich niet alleen in Nederland maar ook binnen de Surinaamse gemeenschap voordoet, en zich uit in een groot aantal geschreven en ongeschreven gedragsregels.
Voor Ilse geldt dat de geur zich uit in kleine zaken, zoals de herkomst en uitspraak van haar naam, en het al dan niet waarderen van kroeshaar. Boven dat is er een sprake van een beknellende familieband met haar moeder en zuster, waarbij Ilse de onderliggende partij is. Het roept de vraag op of de moeite met het loslaten van familieleden een erfenis is uit de tijden van slavernij in Suriname, waarbij op ieder moment de onderlinge familiebanden verbroken konden worden.
Een grote verdienste van schrijfster Henna Goudzand Nahar is dat ze kans om de spanningen die Ilse ervaart voor de lezer invoelbaar te verwoorden. Tijdens het lezen schiet dan ook een lied in gedachten dat een op een op Ilse’s situatie toepasbaar is. Het betreft Bob Marley’s Remdemption song, met de tekst “Emancipate yourself from mental slavery, non but ourselves can free our minds”.
Of het Ilse lukt om zich daadwerkelijk te bevrijden? Het antwoord op die vraag is een mooie cliffhanger voor het nog te verschijnen vervolg

Afgelopen week ontvingen wij de geur van bruine bonen door Henna Goudzand Nahar, ik ben er bijna direct in begonnen en dit is wat ik ervan vond:

Ik vind de schrijfstijl van Henna Goudzand Nahar best fijn, ze heeft het boek zo geschreven dat het heel makkelijk wegleest. Wel had ik moeite met in het verhaal komen, voornamelijk omdat ik geen duidelijk beeld van het plot kreeg, ik snapte gewoon niet waar het verhaal naartoe ging.

De personages, en dan met name Ilse waren goed uitgewerkt, je krijgt een goed beeld van haar en hoe ze denkt over bepaalde situaties. Ook ontwikkelt de hoofdpersoon Ilse zich erg goed gedurende het hele verhaal, wat ik altijd fijn vind om te lezen,zo blijft ze niet te oppervlakkig. Over sommige personages had ik wel wat meer willen weten, maar aan de andere kant denk ik dan dat er in het boek teveel beschrijvingen hadden gezeten, wat nu totaal niet zo was, er was een mooie balans tussen beschrijvingen en dialoog, wat ik erg fijn vond om te lezen.

Verder zat het boek vol met actuele en belangrijke onderwerpen, waarvan niet allemaal op de voorgrond. Een grappig detail vond ik dat als je de achternaam van Ilse Madrettor omdraait, dat je dan Rotterdam leest.

Het einde kwam voor mij alleen een beetje aprubt, het was net alsof ik 'gewoon' klaar was met een bladzijde lezen, en opeens was het boek uit. Ik was ervan overtuigd dat ik op de volgende bladzijde gewoon weer verder kon lezen, maar toen was de volgende bladzijde ineens wit, haha. Ergens is dit ook heel erg slim, want nu wil ik weten hoe het verhaal verder gaat, en dat lees je pas in deel 2 (die nog niet uit is)

De geur van bruine bonen is een ontzettend actueel boek, en zeker een aanrader.

Beoordeling: 3.5/5

Fantastisch boek. Soms zeer confronterend. Makkelijk en boeiend geschreven. Met af en toe een tussen pauze .In 1 dag gelezen. Henna kruip maar snel in de pen voor deel 2

Goed boek