De hemelschijf van Nebra Op zoek naar een verdwenen beschaving in het hart van Europa

Geschreven bij De hemelschijf van Nebra

Laat een niet vaak gehoord en wetenschappelijk onderbouwd standpunt horen over onze prehistorische voorvaderen en het hoge beschavingsniveau dat ze bezaten.

Archeologie saai? Niet in dit boek! Het boek maakt zijn ondertitel 'op zoek naar een verdwenen beschaving in het hart van Europa' volledig waar. Fascinerend waartoe de archeologie inmiddels in staat is. De hemelschijf is echt een enorme vondst en staat inmiddels op de werelderfgoedlijst van de Verenigde Naties. In het eerste deel van dit boek staat deze hemelschijf centraal. Welke betekenis hebben de afbeeldingen op de hemelschijf, waar kwam het goud en brons vandaan en wat zegt dit over de beschaving waaruit de schijf voortkwam? In het tweede deel proberen de auteurs die beschaving te reconstrueren. Dat doen ze aan de hand van verdere opgravingen uit de omgeving van de hemelschijf. We leren onder meer over de betekenis van de kalender, over mensenoffers, veranderende religieuze denkbeelden, de zonnecultus, de eerste periode van globalisering en het ontstaan van een vroege staatsvorm. Het resultaat is zonder meer verrassend, maar steevast overtuigend onderbouwd. In het slothoofdstuk proberen zij het verhaal van de schijf te reconstrueren via een 'archeologische roman': waarom en door wie werd deze schijf gemaakt, hoe kwam de opdrachtgever aan zijn kennis en waarom werd de schijf na ruim tweehonderd jaar weer begraven?
Het boek is bovendien goed vertaald en toegankelijk geschreven. Voor liefhebbers van geschiedenis een aanrader!

Een boek om je in te verliezen tijdens de donkere dagen voor Kerstmis.
Ga mee op zoek naar de geheimen van De hemelschijf van Nebra, en laat je meenemen naar het Europa maar ook naar het Santorini van zo’n 3600 jaar geleden en laat je verbazen.
De lezers worden door de auteurs meegenomen naar de Únětice-cultuur; dit is een samenleving uit de bronstijd in Midden-Europa tussen 2300 en 1600 v.Chr.

Lees over het Zevengesternte ofwel de Plejaden en wat deze sterrengroep met landbouw te maken heeft. Zien we de zon en de maan afgebeeld op de schijf of toch niet?
Wanneer een raadsel opgelost is, stuiten de auteurs al weer op een volgend vraagstuk.
De hemelschijf heeft een aantal metamorfoses ondergaan; wat was daar de reden voor en wanneer en door wie werden die aangebracht?

De afbeeldingen op de schijf worden onder de loep genomen en toegelicht, maar ook de oorsprong van de gebruikte materialen liegt er niet om: zo komen we ook in het Engelse Cornwall terecht.

Je vraagt je af waarom we eerder steeds in het ongewisse zijn gelaten over deze tijd in Midden-Europa. Historici vonden het blijkbaar niet belangrijk genoeg omdat er niets over op schrift stond en de Romeinen deden de inwoners af als een redelijk dom volk, maar alleen maar kunnen schrijven is ook niet alles.
Schrift werd vaak gebruikt om bewoners onder de duim te kunnen houden.
Waarschijnlijk waren er al internationale handelsbetrekkingen in die tijd en werd reizen niet uitgesloten. De reiziger kwam dan met een heleboel informatie over wat ze zagen en vonden weer terug.
“Ex oriente lux” – het licht komt uit het oosten.

Het boek leest als een soort van thriller en het zorgt er voor dat je dingen opzoekt over bepaalde onderwerpen. Ook wordt er hier en daar humor in verwerkt; dit alles zonder dat het lachwekkend wordt maar de aandacht daar blijft waar die hoort: bij De hemelschijf van Nebra.

“We hebben van doen met rituelen waar wij met ons verstand niet bij kunnen. Lijken, schedels, vuur en waarschijnlijk ook mensenoffers speelden een grote rol. Grof geweld werd niet geschuwd.”

en:

“Dan waren de vrouwen dus met hun gezin omgebracht door hun eigen mensen! Omdat ze ooit met de vijand waren meegegaan? Of omdat ze geroofd waren en zich vervolgens te bereidwillig met de touwbekers hadden ingelaten? Alles wees op wraak. Met deze vrouwen moest een gruwelijk voorbeeld worden gesteld. Hiermee lijkt het 4500 jaar oude misdrijf opgelost.”

Ik heb enorm genoten van De hemelschijf van Nebra. Het is geen boek om doorheen te racen, maar ieder woord en afbeelding verdient de aandacht van de lezer.
De epiloog beschrijft de zeven lessen die we van de hemelschijf kunnen leren en er wordt een belofte gedaan dat de zoektocht verder zal gaan.
Het boek is prima vertaald en leest daardoor prettig, de illustraties zijn heel behulpzaam. Neem er de tijd voor en geniet!

Een vondst in een graf die ons vertelt, dat onze voorouders helemaal niet zo dom waren als wel gedacht wordt. Kennis van onze sterren, de maan en de zonnewende zijn ook in Europa veel ouder dan gedacht. Een welkome aanvulling op het in het echt bewonderen van de schijf in Assen met een mooi omrande tentoonstelling.

Nederlands. Een hoopelijk goede vertaling.

Geen wetenschappelijk werk