De mannen die we oogstten een memoir

De mannen die we oogstten. Door Jesemyn Ward.

Een boek van 2013 dat eindelijk vertaald werd in het Nederlands. Het is een boek dat je doet glimlachen omdat Ward de gave heeft om mensen écht te zien en hen met haar pen voor onze ogen tot leven te brengen. Die glimlach sterft op je lippen als je je weer bewust wordt van wat je eigenlijk leest. Want dit memoir is een eerbetoon aan 5 jonge (zwarte) mannen in Wards leven die veel te vroeg gestorven zijn.

Chronologisch gezien is haar broer Joshua de eerste die sterft, in een auto-ongeluk. Maar zijn verhaal lezen we het laatst. Joshua sterft door een ongeluk, anderen sterven door ongelukken, drugs, verslaving, zelfmoord, geweld. Maar ze sterven, met veel en te jong.

De mannen die we oogstten is niet alleen een eerbetoon aan verloren levens maar het is ook een aanklacht tegen een maatschappij die discrimineert, racistisch is en liever wegkijkt als (jonge) mensen (vooral zwarte mensen) niet mee kunnen, het moeilijk hebben, (psychisch) lijden.

Het boek is bijna 10 jaar oud en het vertelt niet enkel het verhaal van deze mannen maar ook het verhaal van Jesemyn en haar oorsprong, te beginnen in 1977 maar eigenlijk al veel vroeger. Ze ziet hoe de geschiedenis zich herhaalt en blijft herhalen. Vrouwen, moeders, die zich kapot werken, mannen, vaders die vaak afwezig zijn, kinderen die lichamelijke en psychische littekens oplopen. Er is een overschot aan drugs, geweld, drank, en er is een tekort aan (zelf)vertrouwen, hoop en kansen.

Ward laat je het mooie zien in mensen die het moeilijk hebben, niet altijd het juiste doen maar meestal gewoonweg niet anders kunnen. Ze krijgt soms de kritiek dat ze in dit boek veel vragen opwerpt maar geen antwoorden geeft. Dat lijkt me logisch. Haar ‘taak’ is het, als ze al een verplichting heeft, om ons te laten zien wat voor een potentie, kracht, moois we verliezen door mensen, gemeenschappen aan hun lot over te laten. Kinderen verliezen niet alleen vaders, moeders niet alleen zonen, vrouwen niet alleen hun partner, hun geliefde, de kostwinnaar; ze verliezen hoop, vertrouwen, een deel van hun toekomst, een stuk van hun hart.

Dit is een moedig boek; intens, pijnlijk, rauw, nog steeds hedendaags. Het zindert, snijdt, zalft en ontroerd. Een boek om trots op te zijn, dat nooit nodig had mogen zijn. Een must read, nog steeds.