De ondergrondse spoorweg roman

Colson Whitehead is geboren op 6 november 1969 in New York waar hij nog steeds woont. Hij heeft 6 boeken geschreven waaronder dit boek die de de national book award won.

Je zal je afvragen waarom nog een boek over de slavernij er is toch al genoeg over geschreven. Ik had dit in eerste instantie ook maar het feit van een ondergrondse spoorweg voor de ontsnapping van slaven triggerde mij. Ik had daar nog nooit van gehoord en daarom ben ik toch gaan lezen in dit behoorlijk omvangrijke manuscript en heb geen spijt gehad. Verder denk ik dat er nooit genoeg geschreven kan worden over slavernij. Discriminatie en slavernij komen nog steeds voor en zijn aan de orde van de dag. Als je de serie gezien hebt van Eva Jinek over Amerika dan besef je dat de zwarte Amerikanen dan wel vrij zijn maar nog steeds niet echt vrij. Daarom is het belangrijk om te blijven schrijven om mensen wakker te schudden en Colson Whitehead heeft dat fantastisch gedaan.

Het verhaal gaat over Cora. Cora haar oma Ajarry was als slaaf al diverse malen verhandeld voor ze in Georgia belandde op de plantage van de Randalls. Haar dochter, de moeder van Cora, die onsnapte van de plantage. Cora was toen ongeveer 11 jaar oud en stond er toen alleen voor. Binnen de groep slaven valt ze niet goed en staat ze laag in de pikorde. Ze wordt op een gegeven moment uitgestoten uit de groep en het gaat heel slecht met haar. Samen met Ceasar en op zijn initiatief besluiten ze samen te vluchten. Dat is een groot risico want de straf voor vluchten is de dood, na vele martelingen. Ze besluiten te vluchten via het ondergrondse netwerk, een netwerk van ‘betrouwbare’ contacten maar in het boek voorgesteld als een daadwerkelijk ondergronds netwerk. Ze weten vanaf de plantage ‘het station’ te bereiken met veel moeite en geluk en dan wacht een reis vol verschrikkingen, achter na gezeten door de beroemde slavenjager Arnold Ridgeway.

Het boek is prachtig geschreven, het voelt alsof je ook in Amerika bent. Je wilt zo graag weten hoe het verder gaat dat je niet kan ophouden met lezen. Soms zucht je diep zo van he he gelukkig en soms houdt je je adem even in. Het is een gruwelijk verhaal op sommige punten maar dan besef je ook gelijk dat dit nooit meer mag gebeuren!

Kortom een echt klassieker en een aanrader om te lezen alleen al vanuit de vraag hoe is het mogelijk dat een mens een ander mens iemand zo iets aan doet.

Het duurde even voordat helemaal in het verhaal thuis raakte, maar toen ging het me achtervolgen. Als ik niet voldoende afstand bewaarde en me liet meeslepen, was ik na een uur lezen zwartgallig geworden. De beschrijvingen trekken je in een wereld binnen die een incarnatie is van onmenselijkheid en die zelfs herkenbaar is in onze eigen geschiedenis. Een zieke geest kan nog niet verzinnen wat er in werkelijkheid is gebeurd en nog gebeurt, bewust gekozen en op grote schaal. De lezer moet er tegen kunnen, om niet alle geloof in de mens te verliezen.

Geschreven bij De ondergrondse spoorweg

De Ondergrondse Spoorweg

De zwarte Amerikaanse auteur Colson Whitehead is in Nederland en Belgie nog niet zo bekend, maar in Amerika inmiddels een zeer geprezen en baanbrekende schrijver. De Ondergrondse Spoorweg heeft tal van prijzen behaald en was een nr.1 bestseller van de New York Times.

Het boek beschrijft de geschiedenis van de slavernij in de zuidelijke staten van Amerika. De meest gruwelijke wreedheden, martelingen en zelfs verkrachtingen op de plantages waren in de periode van de uitbuiting van de slaven gemeengoed. De slaven werden letterlijk en figuurlijk gebrandmerkt door de eigenaar van zo’n plantage.
De hoofdpersoon in het boek, Cora, is een slavin op een katoenplantage in Georgia en haar toch al zware bestaan werd nog erger toen de wrede eigenaar haar wilde gaan misbruiken. Op zekere dag maakt ze op de plantage kennis met een nieuwkomer Caesar genaamd.
Samen besluiten ze te vluchten met hulp van een clandestien netwerk van antislavernij-activisten. Een spannende ontsnapping volgt door de omringende velden en moerassen om een ondergronds station te bereiken van waaruit via een tunnelstelsel de eerste stap kan worden gezet richting het vrije noorden van Amerika. Achtervolgd door brutale slavenjagers ondervindt Cora nog ergere vormen van racisme en terreur.
Ridgeway, de meest wrede slavenjager weet haar tot tweemaal toe te pakken, maar steeds weer ontsnapt Cora op wonderbaarlijke wijze via de ondergrondse spoorweg met zijn geheime doorgaande verbindingen.

Het leven was al een hel en of het nu op de katoenvelden, in de ondergrondse spoorweg of ergens op een vliering was, het maakte niet uit : Amerika was en bleef voor Cora haar cipier.
Deze historische roman is zeer actueel voor onze huidige tijd waarin opkomend racisme en terreur dagelijks nieuws is.

Het boek “De ondergrondse spoorweg” beschrijft op indringende wijze de wanhopige poging om uiteindelijk de vrijheid te vinden.
Een must-read!

Heb informatie ontvangen die ik nog niet had maar er is geen moment geweest dat had boek me pakte terwijl het vrij makkelijk wegleest. Begrijp de 5 sterren recensies dan ook niet zo goed, had er veel meer van verwacht. Jammer

Prachtig boek!

Geschreven bij De ondergrondse spoorweg

deel van de geschiedenis van Amerika dat zeer weinig aandacht krijgt

Met de “Ondergrondse spoorweg” heeft Colson Whitehead een vinger in de wonde geplaatst van de jonge staat USA.
Hij beschrijft een zwarte bladzijde uit de geschiedenis van Amerika door de ogen van slaaf Cora, en graag citeer ik een passage die veel omvat en weergeeft waar het om gaat: ”…En ook Amerika is een waanidee, het grootste van allemaal. De blanken geloven – geloven met hart en ziel – dat het land hun rechtens toekomt. Dat zij het recht hebben indianen te vermoorden. Oorlogen te beginnen. Hun broeders tot slaaf te maken. Als er in deze wereld ook maar van enige gerechtigheid sprake zou zijn, zou dit land niet mogen bestaan, want het is gegrondvest op moord, diefstal en wreedheden. …”
Graag stel ik mij de vraag: is er veel veranderd. Het antwoord is neen, want nog steeds worden mensen van allerlei kleur en ras – en niet allen in Amerika – vernederd, achter uitgesteld, als paria behandeld… dit boek is voor mij een terechte aanklacht tegen de gruwel die mensen andere mensen laten ondergaan en waar wij met velen – bewust of onbewust – in mee stappen en een oog(je) voor toeknijpen.
Het boek verhaalt de geschiedenis van Cora. Cora is geboren als slaaf op de katoenplantage van de familie Randall, gelegen in Georgia – Zuidelijke staat in Amerika.
Op de katoenvelden moet zij en de andere slaven werken tot ze er bij neervallen. De toezichters behandelen hen als beesten en om het minste worden ze afgeranseld, of misbruikt en verkracht.
Zij willen maar mogen en kunnen hun stem niet laten horen en ondergaan en dragen gelaten hun lot.
Een enkeling wil zijn lot niet verder ondergaan en neemt de vlucht naar het vrije Noorden. Velen slagen hier niet in en laten de dood in hun vlucht of worden teruggehaald door de slavenjagers en ondergaan dan mensonterende straffen waar elke slaaf moet naar kijken om hen duidelijk te maken dat ze niets of niemand zijn.
Cora beslist uiteindelijk haar kans te wagen en ontsnapt samen met medeslaaf Caesar om via de ondergrondse spoorweg uiteindelijk in South-Carolina en vervolgens in North-Carolina te geraken, waar ze een nieuw leven opbouwt, echter steeds met de idee dat ze opgejaagd wild is en alle dagen kan worden opgepakt en/of verraden door medemensen.
De ondergrondse spoorweg is een geheim netwerk van personen die de gevluchte slaven helpen in hun vlucht naar vrijheid en naar een menswaardig bestaan. Tijdens deze vlucht echter worden ze toch nog steeds als minderwaardig behandeld en moeten ze hun toevlucht zoeken tot zolders en kelders en als ze al een baantje krijgen is dit niet altijd het fijnste baantje dat je je kunt indenken.
Ridgeway maakt in opdracht van de Randalls jacht op de weggelopen Cora en slaagt na lange tijd in zijn opzet en vindt Cora terug. Tijdens de terugreis tracht Cora opnieuw – tevergeefs - te ontsnappen.
Uiteindelijk lukt het Cora om aan haar belager Ridgeway en zijn gevolg te ontsnappen en weet ze hem zelfs te slim af te zijn en kan ze vluchten naar het vrije Noorden.
Colson Whitehead’s “De ondergrondse spoorweg” is een vlot geschreven werk. Hij beschrijft vrij plastisch het wedervaren van slaven, zonder de gruwel en ontberingen uit de weg te gaan. Dit boek doet denken aan “De negerhut van Oom Tom” en aan “Twaalf jaar een slaaf”, maar verhaalt een stuk ongekend deel van het lijden en vluchten van slaven.
Dit is een boek dat niemand onberoerd kan laten en hopelijk zet het mensen aan tot denken, want dit boek en verhaal is actueler dan we denken.

Geschreven bij De ondergrondse spoorweg

Poeh, het boek zojuist uitgelezen en ik moet zeggen: het maakt absoluut indruk. Wat een vreselijk verhaal. Wat een mooi verhaal. Wat een indrukwekkend verhaal. En alles daar tussen in, is denk ik van toepassing op dit boek. Tegenwoordig zeggen we wel eens tegen elkaar dat we nu in een vreselijke tijd leven, maar wat de mensheid elkander toen aan deed is ook ronduit afschuwelijk geweest. In dit boek word je dus geconfronteerd met de slavenij en de gruwelijkheden hierom heen. Je volgt Cora, maar ook andere personages worden belicht in hoofdstukjes waarin hun verhaal wordt verteld. Ik vond het boek onder andere hierdoor moeizaam lezen. En omdat ik de beschreven situaties zo afschrikwekkend vond heb ik het niet met plezier gelezen. Ik kon me niet (wat ik graag doe) ontspannen bij dit boek. Soms zag ik er tegenop om door te lezen. Ik had het niet willen missen, maar ik ben blij dat ik het boek uit heb.

Prachtig boek, boeiend verhaal over de verschrikkingen van het slavenbestaan. Fictie en non fictie mooi door elkaar verweven.

In een vlotte maar prachtige schrijfstijl weet Whitehead je in het verhaal te trekken. Opvallend is dat hij geen alledaagse manier van schrijven heeft, zijn taalgebruik is prachtig en met vlagen neigt het naar ‘deftig/elitair’ maar dat zonder pretentieus te zijn.
Je moet tijdens het lezen wel blijven opletten want het is zeker geen gemakkelijk verhaal. De verhaallijnen lopen lichtelijk door elkaar heen maar toch is het geen enkel moment verwarrend. Alle hoofdpersonages hebben met elkaar te maken, de verhalen lopen mooi in elkaar over en telkens is het Cora die hen bindt. Het is een indringend en overtuigend levensverhaal, zo nu en dan is het zelfs schokkend. De beeldende en filosofische sfeerschetsen zijn onmiskenbaar authentiek en levensecht. ‘De ondergrondse spoorweg’ is zowel dramatisch, fascinerend, tragisch als mooi.