De toeschouwers

De recente thriller “Stille grond” van de Belgische schrijfster Hilde Vandermeeren die vier sterren verdiende, smaakte naar meer. Daarom kwam haar vorige boek op tafel.

In “De toeschouwers” uit 2014 is webdesigner Marion Hartog een van de belangrijkste karakters. Zij is bedreven in kickboksen en deelt die hobby met haar vriendin Dana. De jonge dochter Chavi van Dana is licht getint; zij is verwekt door een Egyptenaar die “even vergeten was dat hij thuis een gezin had”.
Als Dana tegen het begin van het nieuwe schooljaar op zakenreis naar Japan moet, zal Chavi twee weken in de weekends bij Marion logeren. Marion krijgt dan ongewild tevens de niet eenvoudige taak Chavi voor haar eerste schooljaar in het voortgezet onderwijs onder te brengen in het prestigieuze internaat Schillergymnasium.
Aldaar vieren de intriges hoogtij. De wat oudere lerares Marleen Vandeweghe heeft het regelmatig aan de stok met de treiterende collega Johan Devriendt. Schooldirecteur Erwin Muyters en zijn vazallen Gilles Ramus, Bart Moens en Constance Bizet hebben ook zo hun eigenaardigheden.
Twee meisjes uit het hoogste leerjaar van het Schillergymnasium zijn nogal losgeslagen types en hebben het van meet af aan gemunt op Chavi vanwege haar huidskleur.

Dan wordt iemand in de lerarenkamer van de school vermoord en niet veel later is er een verdachte brand in een afgelegen huis waarbij de bewoner om het leven komt. Rechercheurs Thomas Weissman en Désirée Beckers verschijnen ten tonele om de daders op te sporen, en dat blijkt geen sinecure.
Een van de schoolmedewerkers heeft obscure activiteiten via internet waarbij een waarlijk weerzinwekkende pedoseksueel met de nickname Mocking Bird in beeld komt. Diens ware identiteit wordt in de loop van de gebeurtenissen bekend.
Het verhaal ontwikkelt zich allengs tot een bloedspannende wedloop waarin het leven van een van de hoofdpersonen aan een zijden draadje hangt.

Hilde Vandermeeren heeft een zeer vaardige pen. Zij is bedreven in het schetsen en uitdiepen van karakters en ook de omstandigheden waaronder het verhaal zich afspeelt zijn helder in beeld gebracht.
De kern van het verhaal wordt fraai weergegeven in een opmerking van Marion halverwege het boek:

“Als er iets ergs gebeurt, zijn er altijd mensen die gewoon staan toe te kijken”, zei Marion. “Anderen beslissen om iets te doen. Tot welke groep behoort u, rechercheur?“

Vandermeeren heeft een zeer soepel en foutloos taalgebruik. Zij schrijft in zeer begrijpelijke woorden die knap tot zeer krachtige en treffende zinnen zijn gesmeed.
Opmerkelijk is wel dat op enig moment gesproken wordt over een “polyvalente zaal”. Die uitdrukking zal voor niet klassiek geschoolde Nederlandse lezers wellicht tot het fronsen van de wenkbrauwen of meer dan dat leiden. De uitdrukking blijkt echter in België tot de spreektaal te behoren.

“De toeschouwers” raakt enkele belangrijke maatschappelijke thema’s op gevoelige wijze. Pesten op school én op het werk, racisme, passiviteit bij het waarnemen van misdrijven, weerzinwekkende (actieve) pedoseksualiteit en de invloed van jeugdtrauma’s spelen een rol.
De plot van het verhaal is fraai opgebouwd en de ontknoping die aanvankelijk voorspelbaar lijkt, is bijzonder verrassend en dramatisch.
Ofschoon het verhaal vele indringende scènes kent, verliest Vandermeeren zich nimmer in het beschrijven van weerzinwekkende gewelddaden en gruwelijke zaken. Veel wordt te dezer zake overgelaten aan de fantasie van de lezer. Dat is heel plezierig voor de vele lezers die niet houden van gedetailleerde beschrijvingen van geweld, verminkingen en wat dies meer zij.

“De toeschouwers” is een spannend en mooi gecomponeerd boek dat geen moment verveelt. Het is een van begin tot eind boeiend verhaal en verdient vier stralende sterren.

Geschreven bij De toeschouwers

Was het eerste boek dat ik las van Hilde Vandermeeren.
Maar zeker niet het laatste.
Het boek leest zeer vlot door verschillende korte hoofdstukken en doordat het verhaal vanuit verschillende personen wordt verteld.
Vanaf het begin wil je verder lezen om te weten te komen : 'hoe, waarom" de verschillende personen zo handelen.
De maatschappelijke thema's zijn ook herkenbaar
In de loop van het verhaal kom je stilaan te weten waarom Marion, het hoofdpersonage zo handelt. En wordt ook de titel duidelijk.
Maar uiteindelijk toch nog verrassend einde.

Willen jullie weten wat ik bedoel?
Over het verhaal zelf wil ik niets verklappen. Daarvoor moet je zeker dit boek lezen.

Het onverwerkte verleden van de 'held' van dit verhaal wordt (cursief) een beetje cryptisch in een aantal hoofdstukken verteld. Over het algemeen worden de personen klinisch neergezet.
Er zit wel vaart en spanning in het boek. De hoofdstukken zijn daarentegen zo kort, dat er te weinig diepgang ontstaat en je heen en weer geslingerd wordt tussen de politie, de school (directeur c.q. docenten en de pestkoppen), de hoofdpersoon, die 'toevallig' in dit verhaal schijnt te zijn beland door even op te passen op de dochter van vriendin/sparringpartner en de 'slechte mannen'.
De laatste zijn ontleend aan de gruwelijke realiteit, die zich in België heeft voltrokken met Marc Duotrut. Soms zijn de hoofdstukken zo kort - 1 pagina - dat het meer politieberichten lijken, hetgeen afbreuk doet aan het verhaal. Je blijft met vragen zitten over het waarom van de beweegredenen van mensen.
Of het moet zijn, dat de schrijfster juist wil laten zien, dat de mens van nature slecht is, zoals door filosoof Jean Paul Sartre werd betoogd (existentialisme).
De schrijfstijl deed mij denken aan jeugdboeken, alleen het thema is voor volwassenen.
Met de oplossing van de moord komt de schrijfster ineens met een stukje verleden van de dader betreffende de dood van haar zoontje. Dit doet mij denken aan Simenon: bij hem kon je ook nooit zelf de moordenaar ontdekken, omdat hij altijd iets achter hield, wat leidde tot de oplossing (door Maigret).
Maar in zijn verhalen werd juist wel uitgebreid ingegaan op de beweegredenen van de dader(s).
Een tip voor Hilde!

Wat een fantastisch boek "de toeschouwers" om koude rillingen van te krijgen. En net als je denkt dat je alles hebt gehad, krijg je nog een kers op de taart. Voor mij een kers op de frambozentaart met slagroom, die vind ik het lekkerst!

Geschreven bij De toeschouwers

Ik ben fan van de thrillers van Hilde Vandermeeren maar dit boek kon mij gewoonweg niet boeien. Pas in het laatste uur werd het boeiend. In haar vorige (luister) boeken werd ik meestal direct vanaf het begin van het verhaal meegesleept maar dit keer dus niet. Omdat ik graag naar haar boeken en naar de “voorleesstem” van Willemijn de Vries luister heb ik het boek wel uitgeluisterd.

Heerlijke schrijfster die spannende boeken schrijft!

De cover laat een meisje zien. Je vraagt jezelf af waar ze aan denkt.
De titel De toeschouwers is heel goed gekozen omdat het hier in het boek om draait. Wel naar kijken, maar niets aan doen. Om wat voor reden dan ook. Je ziet het ook steeds weer gebeuren in onze maatschappij. Zowel bij gevallen van kindermisbruik, pesterijen, verwaarlozing en wat al niet meer.
Ik had dit boek in één dag uit gelezen. Het is op een manier geschreven dat je als lezer geboeid blijft omdat ook de onderhuidse spanning door het hele boek aanwezig blijft. De personages zijn goed uitgewerkt. Er blijven geen onbeantwoordde vragen over voor de lezer.
Het verhaal deed me denken aan de wandaden van Marc Dutroux en zijn kornuiten. Toen dat speelde had ik ook een gevoel van afgrijzen. Hoe het toch mogelijk is dat niemand wist wat er gebeurde met de kinderen die het slachtoffer waren van hun handelen. Ik werd er misselijk van.
Dit boek had hetzelfde effect. Als mens kun je hier niet koud onder blijven.
Het verhaal is opgedeeld in korte hoofdstukken, afwisselende tijdlijnen van de karakters en een spannende verhaallijn.
Dit boek van Hilde Vandermeeren is een aanrader, zonder meer!
Ik kijk uit naar de volgende thriller van deze auteur.

Geschreven bij De toeschouwers

in alle opzichten een topper dus gewoon kopen en lezen

Het indringende verhaal wordt verteld vanuit verschillende perspectieven, wat het lezen prettig maakt en speelt zich hoofdzakelijk af in het heden.
De hoofdstukken zijn kort en de personages zijn zo goed uitgewerkt, dat ik al vrij snel een antipathie kreeg tegen een aantal personen.
Ik vind het boek zo knap geschreven en de titel dekt heel goed de lading van dit aangrijpende boek “De Toeschouwers”
Het gebeurt in de maatschappij maar al te vaak dat mensen toeschouwers zijn bij ernstige gebeurtenissen.
De onderhuidse spanning blijft in het hele verhaal aanwezig en de vaart blijft er in. Ik kon het boek met moeite wegleggen en ben onder de indruk van deze schrijfster, waar ik nu alle boeken van gelezen heb. Dit verhaal raakt je diep door de gevoelige onderwerpen als verwaarlozing, kindermisbruik en pesten.
Door het verhaal heen lees je in cursief gedrukte hoofdstukken de gebeurtenissen in het verleden van Marion en zo geleidelijk aan wordt alles duidelijk. Dan komt er op het einde van het verhaal nog een verrassing waardoor je niet met vragen blijft zitten.
Met een zucht heb ik mijn boek dichtgeklapt, wàt een verhaal en wàt een schrijfster. Subliem! Hilde,ik ben fan en ben al weer nieuwsgierig naar je volgende boek!
Ik waardeer dit boek met een dikke 5*

"Soms is niets doen strafbaar."

Marion en Dana kennen elkaar al jaren, tijdens kickboks wedstrijden zijn ze tegenstanders en buiten de ring vriendinnen. Wanneer Dana op zakenreis naar Japan gaat, vraagt zij Marion om op haar twaalfjarige dochter Chavi te passen.

"Hij kon ze er zo uithalen. De kwetsbaren."

Chavi is een stil en teruggetrokken meisje wat moeilijk contact maakt en zit sinds kort op het ouderwetse elite internaat Schillergymasium, waar een streng regime de boventoon voert. Ze heeft moeite om haar plekje te vinden in de nieuwe omgeving, heeft het zwaar en voelt zich eenzaam.

"Wat ze die dag ontdekte, veranderde alles."

Marion is werkzaam als freelance webdesigner en een heftige gebeurtenis uit het verleden heeft haar gemaakt tot de persoon die ze nu is. Een stoere vrouw die de kaas niet van haar brood laat eten. Maar ook iemand die worstelt met schuldgevoelens en bang is fouten uit het verleden nogmaals te maken.

"Conanti dabitur."

Wanneer er een lichaam wordt gevonden op de het Schillergymnasium is de school in rep en roer. De goede naam van de school raakt in opspraak en de een na de andere ouder haalt zijn kind van school. Erwin Muyters, de schooldirecteur doet zijn uiterste best om zijn school te redden.

"Zie het dan.
Zie het dan toch.
Zie je het niet?"

Marion heeft het gevoel dat Chavi niet veilig is op het internaat. Vertrouwt zij op haar gevoel of negeert ze het?

"Er is een tijd van vasthouden maar ook van loslaten."

De toeschouwers bestaat uit 63 korte snelle hoofdstukken, afwisselend geschreven in het heden en terugblikken naar het verleden, de negentiger jaren, de periode in kindertehuis De vlindertuin. De hoofdstukken zijn geschreven in wisselend perspectief tussen diverse personages, vanuit het weesmeisje, Marion, Chavi, diverse leerkrachten, de directeur en leerlingen van het internaat.

Hilde Vandermeeren heeft een hele fijne beeldende schrijfstijl. Het is trouwens amper te merken dat zij van Vlaamse komaf is. De toeschouwers leest meteen heerlijk en snel, vanaf de eerste bladzijde word je het verhaal ingetrokken en blijft lezen tot het boek uit is.
Hilde weet de spanning gedoseerd op te bouwen en krijgt het voor elkaar om gelijk bij het eerste hoofdstuk al een bepaalde spanning onder je huid te laten kruipen. Gedurende het verhaal wordt deze spanning steeds groter en richting het einde wisselen de hoofdstukken zich in snel tempo af.

De toeschouwers bestaat uit diverse verhaallijnen, binnen het internaat en daarbuiten, welke op een goede manier zijn samen verweven. In het verhaal zijn veel verschillende personages verwerkt, welke stuk voor stuk goed uitgewerkt zijn. Vandermeeren is onder de huid van de personages gekropen, heeft zich goed ingeleefd en heeft deze op een geloofwaardig neergezet. De angst, de enorme schuldgevoelens, de twijfels, de eenzaamheid en de schreeuw om aandacht, het dubbel leven dat iemand lijdt, woede, wraakgevoelens, maar ook lef en machteloosheid wanneer niemand je geloofd en je overgeleverd bent aan de grillen van de volwassenen en de mensen die het voor het zeggen hebben.
Ik dacht te weten hoe het zat en Hilde wist me toch weer op het verkeerde been te zetten, door de onverwachte wending aan het einde van het verhaal. Net als Als alles duister wordt, zit ook De toeschouwersweer heel goed in elkaar.

Hilde Vandermeeren heeft een aantal heftige thema’s in De toeschouwers verwerkt, kindermisbruik, pesterijen met verregaande gevolgen, eenzaamheid, verlies en verdriet.
De kwetsbaarheid van de mens, hoe extreme traumatische gebeurtenissen uit het verleden je leven voorgoed kunnen verpesten, wat je voor altijd met je meedraagt, bij elke stap die je zet. Dit maakt je tot de persoon die je bent geworden. Ondanks alles moet je toch altijd blijven vertrouwen op je eigen gevoel, hoe erg de wereld je ook beschadigd heeft.