De Tromslager Gedeserteerd uit het leger van Napoleon

In ‘De tromslager – Gedeserteerd uit het leger van Napoleon’ beschrijft auteur Frits Bosch de levensgeschiedenis van zijn op 15 september 1762 in Stein geboren stamvader Adam Bösch.

Van oudsher was de boerenfamilie Bösch aan de slag als dagloner in het Zwitserse graafschap Toggenburg. Adam had een goede band met zijn grootvader die hem veel over vroeger vertelde, hem leerde vissen en respect bijbracht voor de natuur. Na diens dood erft Adam zijn riem met mes evenals een buideltasje met visgerief. Adam zal dit in zijn verdere leven veelvuldig gebruiken en blijvend koesteren tot aan zijn dood in 1824.

Op zijn 27e slaat Adam op aanraden van zijn oom Elias een ander pad in, reist af naar Zuidelijk-Nederland waar hij als huursoldaat bij het Staatse leger aansluit en een carrière als tromslager start. Later dient hij tegen wil en dank in het Bataafse leger, staat zelfs oog in oog met keizer Napoleon en beslist uiteindelijk om te deserteren. Tot het Generaal Pardon in 1806 moest hij steeds op zijn hoede zijn om niet ontmaskerd te worden, wat hem echter niet tegenhield een gezin te stichten en hij ultiem als ‘dienaar van politie’ aan de slag kon.

Het staat buiten kijf dat Frits Bosch heel wat opzoekingswerk heeft verricht en plaatsen bezocht om uiteindelijk een mooi, interessant, aangrijpend en leerrijk tijdsdocument af te leveren.

Ik heb genoten van dit meeslepende boek waarin de figuur van Adam Bösch met alle egards wegloopt en historische figuren als Keizer Napoleon en diens broer Koning Lodewijk Napoleon slechts een vermelding in de kantlijn te beurt valt.

Door dit boek stak ik ook heel wat op over de Nederlandse geschiedenis, hoe een leger in elkaar zat en op welke manier men aan oorlogsvoering deed. Ik stond versteld van de belangrijkheid van een tromslager. Ik was van mening dat trommelaars meeliepen om het moreel van de soldaten tijdens gevechten aan te zwengelen, maar niets is minder waar. Een trommelaar was een spilfiguur die het loopritme aangaf en door speciale roffels en tromslagen commando’s op grote afstand doorgaf aan de soldaten tijdens de gevechten.

Frits Bosch heeft een vlotte meeslepende spannende en beschrijvende schrijfstijl. Het boek boeide van begin tot einde en ik kon mij helemaal inleven in de gebeurtenissen en zag alles als in een film voor mijn ogen afspelen.

Op een heel warme, menselijke manier verraste en ontroerde de auteur mij hoe hij het lijden en de ontberingen van het volk beschreef, maar evenzeer met het plezier dat men beleefde en met het weinige dat men maar bezat toch een fijn en gelukkig leven kon leiden. Het was gelukkig niet altijd kommer en kwel. Dit stemde mij toch tot nadenken over de manier waarop wij nu leven.

Leuk vond ik hoe de auteur onderwerpen als trouw, eerbied, vertrouwen, liefde, doorzettingsvermogen en het maken van keuzes in zijn boek heeft verwerkt. Achter in het boek is een interessante literatuurlijst opgenomen.
Ik kan dit boek aan iedereen die geïnteresseerd is in geschiedenis en in Napoleon in het bijzonder aanraden.
Dit prettig leesbare boek met heel wat achtergrondinformatie waardeer ik graag met vier sterren.

Meer leuke recensie zijn te lezen op www.indeboekenkast.com

Prachtige roman, heerlijk rustige en toch spannende vertelstijl, je vliegt door het boek heen. Wat een research heeft de auteur moeten verrichten om alle feiten over zijn voorvader te achterhalen. Het is een zeer geloofwaardig verhaal geworden. Petje af!

De Tromslager is een prachtige roman. Het verhaal voert je terug in de tijd en is zo meeslepend dat je het echt voor je ziet. Heel bijzonder dat de auteur dit over een van zijn voorouders heeft geschreven.

Tijdens genealogisch onderzoek in archieven naar de stamboom van zijn familie, stuitte Frits Bosch op zijn Zwitserse voorvader die als huursoldaat heeft gediend in het Staatse leger tegen de Fransen en later in het Bataafse leger onder Napoleon. 

Adam wordt als oudste zoon van het gezin van Paulus en Maria Barbara Bösch geboren in het Zwitserse dorpje Stein. Hij leert lezen en schrijven, maar de kosten van school zijn te hoog voor het gezin en er wordt van hem verwacht dat hij taken verricht op de boerderij. Er worden na Adam nog tien kinderen geboren, maar daarvan zijn er zeven doodgeboren of al op jonge leeftijd overleden. Het dagelijks leven is hard door armoede, kindersterfte, oorlogsdreiging en epidemieën. Paulus is – net als zijn vader en grootvader – , werkzaam als dagloner in het graafschap Toggenburg en ook Adam zal zich moeten laten inhuren om zijn aandeel te leveren aan de financiën van het gezin. Hij wil echter zelf ook sparen voor een eigen huis en ambieert een ander leven. Het idee dat zijn oom opperde om naar Holland te reizen en zich aan te sluiten bij het Zwitserse regiment, spreekt hem wel aan. Als tromslager welteverstaan, want hij wil onder geen beding schieten en vechten.

Met zijn doopbewijs op zak vertrekt hij in het voorjaar van 1789 naar de Zuidelijke Nederlanden, in de hoop er een betere toekomst op te kunnen bouwen en een gezin te stichten. De lange tocht leidt hem te voet naar Basel, waar hij zijn weg zal vervolgen langs de Rijn. Bij Keulen moet hij de weg nemen naar Breda. In ruil voor het doen van klusjes, kan hij onderweg altijd wel ergens een slaapplaats bemachtigen en kan hij vanaf Basel op een rijnvlot meevaren naar Dordrecht, waarna hij te voet de laatste 30 kilometer naar Breda aflegt.

De auteur heeft veel informatie kunnen achterhalen en verweeft deze interessante feiten in zijn romandebuut. Zo beschrijft hij Adams' toetreding in 1790 – als tromslager voor vijf stuivers per dag – tot het Staatse leger van Holland, dat na de Bataafse omwenteling in 1795, onder Franse leiding verder gaat. In de strijd tegen de Engelsen en de Russen loopt hij een geestelijk trauma op en raakt hij levensgevaarlijk gewond, waardoor hij in het Sint Elisabeth Gasthuis van Haarlem belandt. Als klap op de vuurpijl deserteert hij, na tien jaar te hebben gediend, uit het leger van Napoleon. In Haarlem blijkt hij de buurman te zijn van koning Lodewijk Napoleon en leert hij Keetje Hodshon kennen, die een pikante verhouding heeft met de vorst.

Wanneer hij de liefde van zijn leven vindt, wordt ook zijn wens om een gezin te stichten vervuld. Het gezin verhuist naar Huisduinen, gelegen aan de Noord-Hollandse kust, waar Adam voor 26 tot 48 stuivers per week aan het werk kan als aardwerker bij de bouw van de fortificaties nabij Fort Lasalle. In oktober 1811 reist Napoleon naar de Nederlandse kust om de bouw van de fortificaties te inspecteren en komt Adam alsnog letterlijk oog in oog met de keizer te staan.

Het zijn bittere tijden voor de burgerlijke bevolking en ook de leden van de familie Bösch krijgen hun portie verdriet en armoede te verwerken. Daarbij blijft het geheim van zijn desertie een zware ballast, waardoor hij zich meer dan eens in lastige bochten zal moeten wringen om dit geheim niet prijs te geven. Op 2 november 1824 overlijdt Adam op de leeftijd van zesenvijftig jaar, een groot geheim meenemend in zijn graf.

Frits Bosch ging terug naar de achttiende eeuw en is daarmee op invoelende wijze in het bewogen leven van zijn voorvader Adam gedoken. De keuzes die Adam destijds tegen wil en dank heeft moeten maken, zijn door de auteur op boeiende wijze in De Tromslager gereconstrueerd.