De wezenmoeder roman

Ellen Marie Wiseman bewees met haar vorige romans al dat ze een van de beste auteurs is in de chris-telijke boekenwereld is, doordat ze het aandurft om te schrijven over dingen in het verleden die de meesten liever in de doofpot zouden stoppen en dan zo dat het toch een prachtig verhaal is. Maar met ‘De wezenmoeder’ stijgt ze nog een paar sporten op de ladder. Want wát een roman. Allereerst is het verhaal dat gaat over de Spaanse griep door de coronacrisis op veel vlakken opeens heel her-kenbaar; denk aan quarantaine, mondkapjes, propvolle ziekenhuizen. Maar afgezien daarvan is het meeslepend, aangrijpend, schrijnend, bizar, ontroerend en gewoon zo ontzettend mooi. Het was haast onmogelijk om de roman even aan de kant te leggen; dit verhaal over een vrouw en een jong meisje die beiden zo veel verliezen door de ‘paarse dood’ en in hun wanhoop zulke verschillende we-gen bewandelen, vraagt erom om in één ruk uitgelezen te worden. Ik zou er nog van alles over kun-nen zeggen, maar ik houd het hierbij: wat mij betreft de beste roman van 2020 die ik tot nu toe heb gelezen en een dikke tien plus waard!

Dit verhaal speelt zich af tijdens de Spaanse griep. Het begin van het boek is realistisch, maar het wordt naarmate het verhaal vordert steeds onwaarschijnlijker. Een overleden verpleegster wordt bestolen van haar uniform zodat een hoofdrolspeelster als verpleegster kinderen van immigranten kan verhandelen.
De toestand van de vele doden worden gedetailleerd beschreven, ook wanneer ze ontbinden, dit hoeft wat mij betreft niet iedere keer herhaald te worden.
Personages komen elkaar na jaren weer tegen en vormen daarbij belangrijke schakels bij het vinden van de broertjes van Pia ( de hoofdrolspeelster in het verhaal). Hoewel de toestand hopeloos lijkt, komt alles toch nog goed. Pia volhardt in haar wil om haar broertjes te vinden en weigert op te geven.

'De wezenmoeder' van Ellen Marie Wiseman is een heftig boek over de Spaanse Griep en de gevolgen daarvan in 1918/1919. Het boek komt, gezien de omstandigheden rond het coronavirus, beangstigend dichtbij en grijpt je als lezer bij de keel. Je voelt de angst, de onzekerheid en het verdriet van Pia.
Daarnaast is er een prachtige verhaallijn over de liefde van Pia voor de mensen in haar omgeving. Een ontroerend, aangrijpend en soms beangstigend boek, dat ik iedereen aanraad.

Ik had al eens "de brekerjongens" van haar gelezen maar dit is stukken beter. Wat een mooi, afschuwelijk, hartverscheurend verhaal. Wat kan ze mooi schrijven. En inderdaad veel herkenbaar door het Coronavirus. Dit is echt een aanrader. in de trent van "haar naam is Sarah" "de nachtegaal" en meer van dat soort hartverscheurende verhalen. Vreemd dat het niet zo goed verkoopt.

De wezenmoeder speelt zich af ten tijde van de Spaanse griep in 1918 en is onbedoeld herkenbaar voor ons in deze tijd met het coronavirus. Ik heb zelfs even gewacht met beginnen omdat het verhaal zo dichtbij kwam. Scholen sloten, mensen zaten in quarantaine, in de tram moesten reizigers een mondkapje dragen, ziekenhuizen lagen overvol en de lijkhuizen konden het aantal doden niet aan.
In het begin was ik niet meteen enthousiast over dit boek. Gebeurtenissen en omstandigheden werden zo gedetailleerd beschreven dat het verhaal erg traag op gang kwam. Zo beschrijft de auteur een complete kamer inclusief geur, om er vervolgens gewoon doorheen te lopen. Maar toen het verhaal eenmaal op weg was, kon ik niet meer stoppen met lezen. Vooral op het eind was het een echte pageturner, want toen gebeurde er ineens veel achter elkaar. De auteur heeft gedegen onderzoek gedaan naar deze periode en daarmee een goed geschreven verhaal neergezet. Het was beklemmend, schrijnend, maar ook ontroerend mooi.

Philadelphia, 1918, de Eerste Wereldoorlog is bijna afgelopen. De vader van de dertienjarige Pia vecht aan het front in Europa. De ouders van Pia zijn jaren eerder vanuit Duitsland geëmigreerd naar Amerika om daar een beter leven op te bouwen. Maar al wat Duits is, wordt met argwaan bekeken in Amerika. De vader van Pia voelt zich daarom verplicht om te laten zien aan welke zijde hij staat. Hij laat zijn vrouw, Pia en de tweelingbroertjes Ollie en Max, achter in een achterstandswijk in Philadelphia. De Spaanse griep heeft er dan een eerste golf van doden veroorzaakt. Later is het virus meegegaan met de soldaten naar Europa. Nu de oorlog bijna afgelopen is, keert het inmiddels gemuteerde virus weer uit Europa met de soldaten mee terug. Maar niemand realiseert zich de ernst daarvan totdat het te laat is…
Uitbundig vieren de inwoners van Philadelphia de Liberty Loan Parade. Meer dan tweehonderdduizend inwoners feesten en zingen door de straten en het virus verspreidt zich ongezien en ongehoord. Binnen enkele dagen worden veel, heel veel mensen ziek. De doden stapelen zich op in de straten, hele gezinnen worden uitgevaagd. Ook de moeder van Pia wordt ziek en overlijdt. Pia weet zich geen raad en probeert zo goed als ze kan voor haar babybroertjes te zorgen. Met het beetje eten dat er nog in huis is, slaagt ze daar een aantal dagen in maar dan zal ze toch echt de straat op moeten om hulp en vooral voedsel te gaan zoeken. Ze kan Ollie en Max niet meenemen en ze probeert ze zo veilig mogelijk neer te leggen. Ze belooft ze snel terug te komen.

Aan de overkant van het appartementsgebouw woont een jonge vrouw, Bernice Groves. Haar man is gesneuveld in de oorlog en ze is achtergebleven met haar babyzoontje Wallis. Wallis is een van de eerste slachtoffers van de Spaanse griep, ze kan zijn overlijden niet aanvaarden en wil niet meer leven. Dan ziet ze dat Pia aan de overkant het appartementsgebouw verlaat, wat gaat dat meisje toch doen? Weet haar moeder niet dat het heel gevaarlijk is? Bernice besluit om op onderzoek uit te gaan.

Pia intussen vindt nergens gehoor, niemand kan of wil haar helpen. Ze ziet de gruwelijke gevolgen van het virus op straat en wordt dan zelf bevangen door hevige rillingen, het wordt zwart voor haar ogen en ze zakt op straat in elkaar.
Een week later wordt ze wakker in een geïmproviseerd ziekenhuis, ze blijkt de Spaanse griep overleefd te hebben maar wat is er met haar broertjes gebeurd? Zodra ze kan, gaat ze op onderzoek uit. In hun flat blijkt al een ander gezin te wonen, waar zijn Ollie en Max? Zijn ze dood of zijn ze naar een weeshuis gebracht?
Het verhaal wordt vanuit een wisselend perspectief verteld. Vanuit het perspectief van Pia en vanuit het perspectief van Bernice. Er ontwikkelt zich een ontroerend verhaal over het lot van honderden verweesde kinderen na een allesverwoestende pandemie. Pia wordt naar een weeshuis gestuurd, krijgt er amper te eten en moet bovendien hard werken. In een heel korte tijd is haar hele leven op zijn kop gezet, ze is helemaal alleen, geen familie of vrienden meer. Maar haar wil om haar broertjes te vinden blijft en geeft haar kracht om door te zetten. Maar ga maar eens een speld, of in dit geval twee spelden, in een hooiberg zoeken, het is onbegonnen werk.

Meteen in het begin al maakt dit boek grote indruk. De Spaanse griep heeft in drie golven een enorm aantal slachtoffers kunnen maken in die tijd. De auteur geeft een gezicht aan de slachtoffers die voornamelijk uit dichtbevolkte sloppenwijken kwamen. Het virus maakte overigens geen onderscheid tussen rijk en arm, het pakte gewoon iedereen die in de buurt kwam. De armen konden elkaar veel minder ontwijken, de kans op besmetting was daardoor veel groter. Ook toen al werden mondkapjes geadviseerd en het nut van steriliseren van keukengerei maar dat was in de sloppenwijken niet haalbaar. De parallellen met het Coronavirus zijn snel gemaakt. Het lot van de honderden wezen is hard.