Herbergen van verlies Thuiskomen in het land van rouw

'Het is een groot mysterie
van het menselijk leven
dat het geleden leed
langzaam overgaat
in stille innige vreugde
dat onze bittere tranen
ten slotte tranen van
ontroering en zuivering
van het hart worden.'

(Aljosha in ’De gebroeders Karamazov’, Fjodor Dostojevski)

Riet Fiddelaers-Jaspers en Sabine Noten schreven een voortreffelijk boek. In 'Herbergen van verlies. Thuiskomen in het Land van Rouw' brengen zij (gezamenlijke) ervaring die zij opdeden in hun opleidingen en individuele begeleiding naar de lezer. En die lezer kan, noch als professional, noch als mens, onberoerd achterblijven.

De auteurs nemen ons mee langs bekendere thema's in het werken met rouw (zoals het contextuele gedachtegoed van Iván Böszörményi-Nagy). Dat is zeer plezierig, omdat daarmee ook voor 'beginnende' professionals een mooie basis te vinden is. Ook vind ik fijn dat de zo impactvolle benadering van de 'verliescirkel' (door mij ook wel transitiecirkel genoemd), een plek krijgt in het boek.

Toch, denk ik, ligt de meerwaarde in het hoger plan waarop de auteurs het werken met rouw tillen door nieuwste inzichten te verweven met de basis. Zo wordt veel aandacht besteed aan onder meer de invloed van hechting op (latere) rouw, de werking van het brein bij ingrijpende verlieservaringen en vooral ook: de wijze waarop de ziel wordt geraakt bij rouw. Het werken met de reis van de ziel bij grote levensvragen van verlies, daagt de (rouw)begeleider (ook fenomenologisch) enorm uit. De auteurs betreden dit zo moeilijke terrein met moed en vinden steun in de inzichten van prof. dr. Franz Ruppert. Het is mooi hoe de auteurs dat ogenschijnlijk zo ongrijpbare meteen tastbaar maken door te laten zien hoe het concreet, in een begeleidingssituatie, wordt gebruikt en doorwerkt.

Het boek 'Herbergen van verlies' brengt theorie, geeft ervaringen en casus van individuele cliënten en reikt oefeningen aan voor de eigen praktijk. De kern van de benadering van de auteurs is dat begeleiden in het brede landschap van verlieservaringen niet vruchtbaar is, als niet het eigen rouwlandschap grondig in kaart is gebracht. Je kunt je cliënt immers niet brengen naar plekken waar je zelf niet bereid bent naar toe te reizen. 'Herbergen van verlies' nodigt je, mild maar stellig, uit te reflecteren op de eigen ervaringen. Dat kan niet anders dan voor ieder op haar of zijn manier een paradoxale reis zijn. Een reis die je brengt naar je verwondingen. Paradoxaal, omdat juist op die plek van de verwonding ook de heling weer te vinden is.

'The world breaks everyone an afterward many are strong at the broken places.' (Ernest Hemingway)

Wijchen,
8 juli 2014,

Jakob van Wielink

Het boek "Herbergen van verlies" kwam op het juiste moment op mijn levenspad. Het was voeding mijn voor mijn gekweste ziel.
De schrijfster hebben met bezieling de juiste woorden en de juiste toon, mij als lezeres op een inspirerende manier geraakt
met het prachtige boek.

Persoonlijk vind ik dit boek onnodig ingewikkeld geschreven en bomvol herhalingen. Een vriendin van mij vindt hem juist prachtig... Misschien heb ik te veel van zulke boeken gelezen waardoor de inhoud van het boek voor mij niet zo interessant is...

Ik vindt het gewoon niks, dat mag toch. wel vindt ik het een mooie voorkant.