Het complot tegen Amerika roman

Geschreven bij Complot Tegen Amerika Pap

Knap en meeslepende Rothiaanse verhaallijn over een alternatieve Amerikaanse geschiedenis: of wat ook had kunnen gebeuren. De verwerking van het Lindberghmysterie en de situering in Newark maakte dit verhaal voor mij bijzonder boeiend.

Geschreven bij Complot Tegen Amerika Pap

Ik wist niet of ik moest lachen of plaatsvervangende schaamte toe moest laten toen ik de beschrijving van Het Complot tegen Amerika op de bol.com-site las. Deze begeleidende tekst suggereert dat het allemaal echt gebeurd is en dat het ook echt de familie van Philip Roth is die in het boek beschreven wordt. Is dit 'what if'-karakter van het boek opzettelijk uit de beschrijving weggelaten? Nee toch zeker? Een onbegrijpelijke fout dan? Niet voor iemand die de geschiedenis niet kent. En het moet gezegd: wie het boek leest krijgt wel een bijna-echt-ervaring. Ik kreeg er in ieder geval de kriebels van: Roth schrijft het allemaal zo op dat het heel aanemelijk is dat het zo had kunnen gaan. Angstaanjagend. Sterke punten zijn verder de vermenging van 'persoonlijke' geschiedenis met de politieke, de nauwgezette beschrijving van de joodse gemeenschap van Newark in de veertiger jaren en de typisch Amerikaanse vaart waarmee het verhaal geschreven is. Minpuntje: een aantal extreem lange zinnen met tangconstructies, die je wel drie keer moet lezen om ze te begrijpen (lijkt me niet de fout van de vertaler). Vier sterren dus.

Roth schetst een alternatieve geschiedenis door niet Roosevelt maar Lindbergh president te laten worden in de jaren rond de 2e wereldoorlog. Lindbergh wordt neergezet als vriend van het derde rijk, en is erop gebrand om geen Amerikaanse burgers de oorlog in te sturen (in tegenstelling tot Roosevelt). Door de joodse lobby te beschuldigen dat zijn dit juist wel willen speelt hij automatisch in op het gedachtegoed van de nazi’s. De grote joodse bevolkingsgroepen in Amerika krijgen het zwaar te verduren en worden ‘gedeporteerd’ naar plaatsen waar de overheid betere controle heeft over hun beperkte mogelijkheden.
Tegen deze trieste achtergrond zien we de jonge Roth opgroeien: het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van de jonge Philip Roth (9 jaar), een bang ventje uit een Joods gezin in Newark, verward door de scherpe tegenstellingen die in zijn directe omgeving ontstaan.
De mensen die hem het liefst zijn (vader, moeder, broer, neef, tante) reageren zeer uiteenlopend op de ontstane politieke situatie en polariseren zijn belevingswereld.
Een zeer kunstig verhaal, boeiend van de eerste tot de laatste (ruim 400) bladzijden.
Het bereikt echter nergens de intensiteit van bijvoorbeeld Nemesis, van dezelfde auteur.
Niettemin zonder meer een aanrader.

Dit boek zou iedere scholier moeten lezen, iedere student, ieder mens in ontwikkeling. De geschiedenis heeft onuitwisbare invloed op de manier waarop wij opgroeien. Als het net even anders was gelopen zouden we nu op een ander spoor zitten. Bij het lezen van dit boek bekruipt je het gevoel of je wel zeker weet hoe alles is gegaan: wat is de onomstotelijke werkelijkheid? Subliem geschreven.

In dit 'What if'-verhaal vertelt Roth hoe anders de twintigste eeuw eruit had kunnen zien, als in 1940 niet Roosevelt maar Charles Lindbergh, de Amerikaanse presidentsverkiezingen gewonnen had. Lindbergh had antisemitische sympathieën en sluit in dit boek een alliantie met Nazi-Duitsland. Welke gevolgen dit voor het verloop van de oorlog en het lot van de Amerikaanse Joden had, wordt in 'Het Complot tegen Amerika' met genadeloze precisie door Roth verteld.

Roth verbeeldt wat voor krachten los hadden kunnen komen als niet Roosevelt president was geworden maar een man met dubieuze motieven. Intrigerend, boeiend, soms ook huiveringwekkend.
De nederlandse vertaling laat zich goed lezen.

Twee pluspunten: goede kwaliteit en voordelige koop.

Wat ik goed vind aan dit artikel: duurzaam.

Knoopt aan bij werkelijkheid...

Mooie inkijk in het moeilijke leven van joden in Amerika.