Het nulnummer

Geschreven bij Het nulnummer

Opvallend korte maar krachtige Eco. De vaste ingrediënten zijn er (complotten, historische exposés en woordspelletjes) maar in kleinere dosis. Maakt het verhaal zeker niet hapklaar. Maar het loont om de aandacht er bij te houden.

Dan Brown heeft veel te danken aan Umberto Eco’s werken als “De Naam van de Roos”. Weet niet of ze ooit vrienden werden, maar hier overtroeft Eco hem eerst met zijn eigen versie van RK samenzweringen, dan met zijn eigen Moeder aller Complotten dat veel mondiale rampspoed tussen 1945 en 1992 verklaart, en alles begonnen in Italië. In beide complotten speelt Milaan een mythische en sprookjesachtige rol vol onderaardse gewelven, geheimen en zelfs een verdwenen grachtengordel à la Amsterdam. Met meer zulke details over Milaan die teruggaan tot Julius Caesar, daagt hij Dan Brown uit: wie is de beste fantast? Jij of ik? Alhoewel, alles wat Eco beschrijft over de Moeder etc. berust in hoge mate op waargebeurde feiten. Alleen de samenhang klopt niet, maar dat weet iedereen toch? Nieuws bestaat niet, nieuws wordt gemáákt…

Nulnummers gaan vooraf aan de publicatie van nieuwe kranten of tijdschriften. Een nieuwe kernredactie wordt door een assertieve manager getraind over het gewenste profiel, doelgroep en effect. Als de eerste nulnummers aanslaan, gaat het sein op groen voor investeerders en wordt de kernredactie versterkt. Dat gebeurt hier ook en toch niet. De rekruten voor de nieuwe Milanese krant “De Morgen” zijn zes vierderangs journalisten. De oudste is Colonna, een vijftiger met ruime ervaring als broodschrijver en volgens zichzelf een ‘loser’, een term die vaker valt. Hij is ook de verteller.
De roman heeft twee verhaallijnen die spelen tussen april en juni 1992. Die van redactielid en onderzoeks-journalist Braggadocio, die speurt naar alles wat met alles samenhangt in Italië (zie boven) en die regelmatig zijn hart uitstort bij Colonna. De andere terugkerende activiteit betreft de redactievergaderingen à la GeenStijl of de krant van wakker NL, waarin de fijne kneepjes van populistische journalistiek aan ons lezers worden uitgelegd.
De ademloos vertelde bevindingen van Braggadocio nemen nogal wat plaats in en zijn soms zware kost. Kloppen ze? Zie boven. De reuring ter redactie is prachtig beschreven. Er is zelfs romantiek en lezers zullen verrukt zijn van Maia, mogelijk licht autistisch, maar toch… Umberto Eco heeft de naoorlogse geschiedenis herschreven, een mooie liefde doen ontluiken, een moord laten begaan en veel literaire auteurs hulde betoond in een diepserieus boek over de Italiaanse media, waarin ook veel te lachen valt. Schitterend vertaald en zeer aanbevolen.

Geschreven bij Het nulnummer

Het minste boek dat ik gelezen heb van Umberto Eco. Nulnummer slaat op de proefeditie van een nieuw uit te geven krant maar het boek gaat ook over Mussolino's fascistisch Italie en over Operatie Gladio, een mysterieuze organistie in het leven geroepen om de invloed van de sovjets na de oorlog in Italie en in de rest van Europa te beteugelen. Eco schrijfstijl dwingt tot nadenken maar in dit boek is het wel wat overdreven.

Dit boek van Umberto Eco leest lekker weg en is goed geschreven. Het is natuurlijk niet van het kaliber van zijn meesterwerk “de naam van de roos” maar het is toch het lezen waard, zeker in de huidige maatschappij met de huidige media versnippering en het lanceren door die media van slecht gecontroleerde berichten en het brengen van het nieuws op verschillende manieren en door diverse (niet altijd betrouwbare) bronnen op een twijfelachtige manier. Het verhaal gaat over het maken van een aantal nulnummers voor een media magnaat welke de nulnummers wilt gebruiken om zijn concurrentie onder druk te zetten om er zelf beter van te worden. Tijdens het opzetten van deze krant tegen de achtergrond van een romance wordt er een moord op een van de medewerkers gepleegd. Het verhaal zit knap in elkaar en is goed geschreven en in tegenstelling tot zijn andere boeken niet echt heel dik dus goed op een vakantie te lezen.

Een nieuwe Umberto Eco is altijd een momentje. Vorige maand was er weer eens een, Het nulnummer. In de publiciteit heb ik dat gemist en dus was het een aangename verrassing toen mijn vrouw het vorige week bij wijze van cadeautje voor me gesteld had.

Het is weer een leuke. Wat als eerste opvalt is het volume. Dit is een kleintje, een hele dunne; dat zijn we niet gewend. Wat als tweede opvalt, het is geen historische roman en dat zijn we ook niet gewend. Het verhaal speelt zich geheel af in Milaan tussen februari en juni 1992. Een aantal journalisten begint een project om een nieuw soort dagblad te ontwikkelen. Bij deze krant gaat het niet om journalistieke waarheidsvinding, het gaat de uitgever ook niet om geld verdienen, nee, het doel is om door middel van deze uitgave politieke invloed uit te oefenen. De technieken die het projectteam daarbij gebruikt zijn zeer verhelderend.

Het tempo ligt hoog, het wordt natuurlijk spannend, er valt een dode, het is per slot van rekening Eco. Maar naast een spannende thriller lees je ook een analyse van de Italiaanse maatschappelijke ontwikkelingen van na 1943. De ene complottheorie na de andere. Over Mussolini, Gladio, P2, de maffia, de Rode Brigades, de bank van het Vaticaan, ga ma door.

De naam van Berlusconi valt geen enkele keer. Maar je kunt je er niet aan onttrekken: hij is de werkelijke hoofdpersoon van dit meesterlijk geschreven boek.

Jammer dat het zo dun is; ik had nog wel dagen door willen lezen. En ik lees nooit meer een krantenartikel zoals ik dat vroeger las. Niets is meer hetzelfde.

Zeer Hollandse vertaling

Dit boek is één van de eenvoudigste boeken van Umberto Eco. Hierdoor leest het redelijk makkelijk in tegenstelling tot enkele andere boeken van zijn hand.

Geschreven bij Het nulnummer

Het lijkt een verhaal wat op een namiddag in elkaar is geflanst. Niet spannend, niet geestig en het historische materiaal is ook op Wikipedia te lezen. De kapstok: het schrijven van een boek over nulnummers van een krant die om ongeloofwaardige redenen nooit zal verschijnen is gekunsteld. Misschien is de achterliggende redenen van de auteur uiting te geven aan pessimisme over/kritiek op de Italiaanse samenleving.

Geschreven bij Het nulnummer

Lezen en zelf beoordelen

Geschreven bij Het nulnummer

spannend