Het oerboek van de mens Ebook Tooltip Ebooks kunnen worden gelezen op uw computer en op daarvoor geschikte e-readers. de evolutie en de Bijbel

Geschreven bij Het oerboek van de mens

Een verrassend boek dat een totaal nieuwe kijk geeft op de verhalen uit de Bijbel. Ook een voor mij overtuigend boek over de evolutie van de mens en de ontwikkeling van de joods-christelijke religie. Een origineel boek dat veel nieuwe inzichten bevat.
De schrijvers analyseren de Bijbel aan de hand van drie naturen van de mens: de natuur-natuur, de cultuur-natuur en de verstand-natuur. Religieus gevoel (door de schrijvers intuïtieve-individuele religie genoemd) is onderdeel van de natuur-natuur zoals die zich gedurende honderdduizenden jaren bij de jager-verzamelaars heeft ontwikkeld en daarmee ook de moderne mens 'aangeboren' is. Twaalfduizend jaar geleden werd de landbouw 'uitgevonden'. Voor de menselijke evolutie is dit een vrij recent verschijnsel. De problemen die de vestiging op vaste woonplaatsen veroorzaakte grote problemen (het ontstaan van bezit, ziektes, toenemende afhankelijkheid van de natuur) waarvoor onze verstand-natuur oplossingen moest zien te vinden. De intellectueel-institutionele religie daarentegen is bij uitstek een product van deze verstand-natuur. Wetenschap en religie waren aanvankelijk nauw met elkaar verweven en hebben zich pas in de 19e eeuw als zelfstandige domeinen los van elkaar verder ontwikkeld.
De schrijvers laten zien dat de Bijbel een antwoord geeft op de problemen van de menselijke evolutie en van het joodse volk in het bijzonder. Zo kunnen ze ook een overtuigend antwoord geven op de vraag hoe de god van zo'n klein onbetekenend volk uit kon groeien tot de God van 2,5 miljard mensen op aarde. Voor mij vielen de Bijbelverhalen eindelijk op hun plek.

Geschreven bij Het oerboek van de mens

Dit boek van Carel van Schaik en Kai Michel zal menig theoloog uit zijn comfort zone halen. De centrale stelling is eenvoudig. De bijbel is zo religieus, omdat het een onmisbaar gebleken kroniek is van een nieuwe verbinding met de natuur en de mensen onderling. Dat was nodig omdat de jagers-verzamelaars levenswijze was opgevolgd door het sedentaire bestaan in grote anonieme nederzettingen.

De hoofdvraag is: hoe heeft een oorlogsgod, die blijkens het brandend braambos vulkanische trekken heeft en toebehoort aan een klein volk, het zover kunnen schoppen? Er waren rivalen te over. Vervolgens de vraag hoe zich deze god heeft kunnen ontwikkelen van een strenge kwade genius van onder andere de verdrijving uit het paradijs en de bestraffing met een oervloed, tot de geraffineerde god-wetgever van Leviticus en de persoonlijke god van de Psalmen.Ter discussie staat dus de bijbel als een door mensen bedachte tekst die de overgang begeleidt van jagers-verzamelaars naar het sedentaire leven. Dat is de vondst van deze twee auteurs en die is bij mijn weten uniek.

De jagers-verzamelaars hadden voornamelijk hun eerste, biologisch gegeven natuur als houvast. Die omvat van alles: ouderliefde, rechtvaardigheidsgevoelens, gevoel voor onrecht, afschuw van inteelt en infanticide en angst voor het onbekende. Maar vooral ook – en dat is in het betoog van de auteurs cruciaal - het besef dat er bovennatuurlijke actoren zijn. Het begrijpelijk maken van gevaar en dreiging in het jagers-verzamelaar bestaan vraagt om een verbinding met natuur en elkaar, waarin angsten worden bezworen, abjecte daden worden gestraft en solidariteit wordt afgedwongen. Het religare, het verbinden met natuur en medemens zit op die manier ingebakken
De tweede natuur is habitule. Die bestaat uit over het ruggenmerg lopende, aangeleerde automatisme. Deze ‘natuur’ vangt de tekorten op van de eerste natuur en is affectief van aard. Hij omvat de vanzelfsprekende voorzieningen voor een en zo soepel mogelijk leven in een sedentaire gemeenschap. Dan is er nog de derde natuur. Die omvat een stelsel van regels en voorschriften waar een ratio voor bestaat. Deze natuur is louter verstandelijk en gebaseerd op een rationele analyse van de omstandigheden door experts. De schrijvers claimen dat deze drie naturen een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van religie.

Bij de jagers-verzamelaars gaat het om boze geesten die ter verklaring worden opgevoerd van wat mensen overkomt aan rampen en ongemakken. Naar mate de religiositeit onder aanvoering van religieuze experts zich betrekt op de complexer wordende samenleving, komt religie in beeld als het resultaat van een institutionaliseringsproces: “een separaat domein van denkbeelden en handelingen met specialisten en een min of meer uitgewerkte godsdienstige leer”.
Jahweh ontwikkelde zich tot een ijzersterke god en daarvan is de bijbel het verslag. Enig in zijn soort en de oorsprong van het monotheïsme. De kracht ervan lag juist in het commentaar dat deze god bij monde van zijn experts in eredienst en regelgeving gaf op de ontwikkeling naar een sedentair, stedelijk bestaan. Dat commentaar was uniek en als zodanige zorgde het voor een religie zonder weerga.
.
Het Oerboek geeft een geheel nieuwe kijk op de verdrijving uit het paradijs wat met bezitsbescherming te maken heeft en op de broedermoord van Kaïn, wat met erfopvolging en bezitsbehoud te maken heeft. Deutronomium en Leviticus hebben met identiteitspolitiek en gemeenschapsopbouw te maken. En zo zijn er tal van ombuigingen, die theologen voor jaren werk zullen verschaffen.

Het is een boek dat inspireert tot nieuw onderzoek naar religie. Niet dat de theoretische uitwerking zo sterk is. Maar daar kan vervolgonderzoek in dezelfde geest wat aan doen.

Geschreven bij Het oerboek van de mens

Het boek heeft mijn visie op het geloof in de God die mij van kinds af aan vertrouwd was, totaal op z'n kop gezet. Mensen die geloven in een persoonlijke God en die de bijbel van kaft tot kaft als Gods woord beschouwen, moeten dit boek dan ook niet lezen! Voor deze mensen zou dit boek wel eens te schokkend kunnen zijn.
De kwintessens van het boek in tweeledig. Allereerst wordt het duidelijk dat niet God de mens heeft geschapen naar zijn beeld en gelijkenis (Genesis 1), maar dat de mens God heeft geschapen naar zijn beeld en gelijkenis! In de tweede plaats wordt duidelijk dat de bijbel bepaald niet Gods woord is, maar dat er door honderden personen gedurende 700 jaar aan is geschreven, veranderd, aangepast aan de tijd, etc. Dus volledig mensenwerk!

Dit boek zou naast de bijbel in iedere hotelkamer moeten liggen. Het zou de wereldvrede ten goede komen.
Goed toegankelijk geschreven en gewoon verklarend. Het wordt waarschijnlijk alleen gelezen door ongelovigen terwijl het juist voor de religieuzen onder ons een eye opener zal zijn.

Geschreven bij Het oerboek van de mens

Ik heb dit boek geleend in de bibliotheek, in 3 dagen uitgelezen en het meteen daarna zelf besteld. Want dit boek wil ik niet na 3 weken inleveren. Ik wil er keer op keer in kunnen lezen. Voor iedereen die de bijbel cq "de goddelijke wil" en de evolutionaire geschiedenis van de mens wil begrijpen is dit een onmisbaar boek. Zo wordt aannemelijk gemaakt, dat veel -nu als absurd- ervaren bijbelse dictaten, voortkomen uit een zeer terechte angst voor een uitbraak van infectieziektes. De mensheid heeft nog maar relatief kort de medicijnen om te verhinderen dat een virus de eigen "clan" decimeert of zelfs wegvaagt. Dat is eeuwenlang anders geweest. Hierdoor waren rigide dictaten lang het enige antwoord. Dit boek biedt nog veel meer boeiende perspectieven op de waarde van de bijbel. Zeer de moeite waard.

Geschreven bij Het oerboek van de mens

Een boek om in te blijven lezen, steeds weer nieuwe ontdekkingen en herkenning van hoe je als mens inderdaad in elkaar zit . Heel mooi toegelicht en uitgewerkt; klasse !!

Geschreven bij Het oerboek van de mens

Het Oerboek schetst op een bijzondere wijze de ontwikkeling van de mens in een samenleving, die zich kort na de zondvloed ontwikkelde naar een landbouwmaatschappij. De schrijvers geven niet alleen een boeiende verklaring voor de bij iedereen bekende verhalen in Genesis, maar brengen daarbij ook verhalen in beeld, die niet of veel minder bekend zijn. Voorts geven zij ook een toelichting op de functie van het verhaal van Job en dat van Daniel, die in een latere periode zijn ontstaan.
Het verhaal gaat ook in op het Nieuwe Testament, in het bijzonder het leven en de leer van Jezus en zijn volgelingen, maar besteedt ook aandacht aan de latere toevoegingen en interpretaties, zoals die van Augustinus.
Het is verrassend dat alles bij elkaar ongeveer 1000 jaar geschreven is aan de Bijbel (Oude en Nieuwe Testament samen) en de interpretatie daarvan in de christelijke leer en dat in die periode religie en wetenschap geen grote meningsgeschillen heeft gekend.
Pas 1000 jaar later ontstaat een eerste conflict. Interessant is de visie van de schrijvers op dit eerste conflict tussen religie en wetenschap over de stelling van Galileï Galileo dat de zon stil staat en de aarde om de zon draait versus de Bijbeltekst: "Zon, sta stil boven Gibeon".
De schrijvers adstrueren dat pas in de 19e eeuw de wegen van wetenschap en religie zich scheiden. Het beginpunt plaatsen zij bij het werk van Charles Darwin.
Een bijzonder lezenswaardig boek.

Geschreven bij Het oerboek van de mens

Prachtig boek voor iedereen die geinteressereerd is in onze cultuur en de achtergronden ervan. Een aanrader van jewelste.

Geschreven bij Het oerboek van de mens

Dit is een boek dat als bijlage bij de Bijbel verkocht zou moeten worden. Met respect voor gelovigen en minder- of andersgelovigen fileren van Schaik en Michel de beroemde teksten uit het Oude Testament waarvan de dieptestructuur onmogelijk door eenvoudige lezers of gebruikers die wij zijn doordrongen kunnen worden. Geloof en de evolutie van religies door de eeuwen en millennia heen worden door de auteurs op een ongelooflijk spannende en verruimende wijze uitgelegd. Een must read!

Geschreven bij Het oerboek van de mens

Nog maar net begonnen, word ik helemaal blij van dit boek. Zeker als het gaat om de beeldvorming via de Bijbel, wat uitermate boeiend en goed onderbouwd is geschreven. De invalshoek vanuit de geschiedenis en de antropologie maken het tot een studieboek wat een ieder zou moeten lezen die met deze materie bezig is. Zeker mensen die in het onderwijs straks het nieuwe vak moeten geven over geschiedenis en burgerschap. En natuurlijke erg uitdagend voor de Bijbelvaste lieden onder ons!