Het Witte Land roman

Een verlamde godin
In ‘Het witte land’ ontvlucht Bobby West een wereld die weinig betekenis voor hem heeft. Sinds zijn jeugd vangt hij af en toe een glimp op van een andere werkelijkheid. Als hij zich op school zit te vervelen, verschijnt er een lerares die met schitterende ogen vertelt over de liefde tussen Griekse godinnen en stervelingen. Niet lang daarna komt ze om bij een auto-ongeluk, een gebeurtenis die zijn fascinering voor mythische verhalen versterkt. Wanneer hij met zijn ouders in Oostenrijk is, trekt hij op een ochtend in zijn eentje de bergen in om daar een vreemde wereld te ontdekken.

‘Lang zat hij daar, maar in de witte leegte bestond geen tijd. Na een tijdje wist hij niet meer waar zijn wezen eindigde en de wereld begon. Hij luisterde naar het kristallen zingen van de ijssirenen dat van overal en nergens leek te komen.’

De jongen wordt een man, bouwt een eigen bedrijf op, heeft het niet slecht maar gelukkig is hij niet. De lokroep van Het Witte Land blijft op de achtergrond klinken. Op een dag ziet hij een mediafoto van een vrouw, slachtoffer van een tsunami in een Aziatisch land. Ze staat voor de puinhopen van een huis en hij is zo getroffen door de blik in haar ogen dat hij zijn koffer pakt en alles achter zich laat om naar haar op zoek te gaan. Hij belandt in een zeestadje bij de sprookjesachtige Baai van de Neergedaalde Draken waar hij een kamer huurt en gaat rondzwerven in de omgeving. Hij ontmoet westerlingen en locals maar hij blijft een vreemde voor hen en voor zichzelf. Soms is er contact. Vluchtig. Een meisje in de menigte die met haar hand langs zijn arm strijkt. Een gids die dezelfde auto heeft als hijzelf vroeger. De vertelt hem over de Zwarte en de Witte Godin die vanaf het begin der tijden met elkaar aan het vechten zijn. De een is de echtbreekster en zij is blind, de ander is de koppelaarster, zij is verlamd. Het interesseert Bobby. Je zou dit kunnen zien als de tweestrijd in hem tussen het verlangen naar verbinding en naar losmaking. De gids brengt hem naar de tempel, een raamloos gebouwtje met zwarte schimmel op de muren. Bobby is teleurgesteld over het eenvoudige onderkomen van de godinnen. Hij zwerft verder. Hij heeft zijn lot uit handen gegeven, denkt hij. Een onmogelijke opgave, want ook dit is een keuze die je zelf maakt.

‘De straat werd zijn woning, de menigte zijn dagtaak. Hij dreef mee op het eb en vloed van de mensenmassa (…) Hij zag vreemde en onbegrijpelijke dingen, maar hij zocht nooit naar begrip, alleen naar verwondering en kleine schitteringen van schoonheid.’

Op een dag ontdekt hij een loods waar afval gebracht en gesorteerd wordt. Daar zit een vrouw die hij ‘Bleke Orchidee’ noemt. Ze is in het wit gekleed en haar benen ‘die dun waren als rietstengels’ liggen uitgestrekt op een sofa. Hij vermoedt dat ze verlamd is. Iedere dag komt hij om vanaf een stapel dozen naar haar te kijken. De ruimte met de torenhoge balen afgedankte goederen gaat hij steeds meer zien als een tempel en de afvalkoningin als een hogepriesteres. Hij voelt zich op zijn gemak in deze omgeving. Hier komt het verhaal tot een hoogtepunt. Lelijkheid mengt zich met schoonheid tot een hogere vorm van schoonheid, van echtheid. Hij voelt zich als een kind. Zijn reis is niet alleen ruimtelijk, maar voert ook terug in de tijd. Herinneringen komen boven. Een ontmoeting met een hertje in het bos, een wandeling door een landschap aan de hand van zijn moeder.
In het laatste hoofdstuk, dat `Nostos’ heet - de thuiskomst van de held na een lange zoektocht over zee- is hij van plan voor Bleke Orchidee te knielen en zijn hoofd in haar schoot te leggen. Op die dag is de loods gesloten en neemt het lot een onverwachte wending.

Het Witte Land is een schitterende roman die klein van omvang is maar naar alle kanten uitwaaiert en vergezichten laat zien. Evenals het andere werk van Rob Verschuren is het verhaal geschreven in een bijzondere stijl die toegankelijk en helder is en vol originele beelden.