In je dromen ga jij

Ik mocht het boek van mijn dochter Inge proeflezen. Als moeder ben ik natuurlijk trots op mijn dochter die boeken schrijft. Ik vind het boek "In je dromen ga jij" knap weergeven hoe meerdere generaties Marokkaanse vrouwen die in Nederland leven vorm hebben gegeven en nog geven aan hun bestaan en omgaan met de verschillende culturen waar ze mee te maken hebben.
Naar mijn mening is dit boek van Inge, zowel qua verhaal als schrijfstijl erg mooi.

In je dromen ga jij is een prachtige familieroman over keuzes maken, over plichtsgevoel en eer vs. je hart volgen en kiezen voor jezelf (zijn). Het verhaal is warm, liefdevol, heel erg sfeervol – Inge weet het ontzettend mooi tot leven te brengen allemaal; de gevoelens en de setting – en is heel ontroerend. Het heeft me echt heel erg weten te raken! Bedankt voor dit mooie verhaal, Inge.

Inge van der Krabben, verteld in haar voorwoord waarom juist dit verhaal. Een combinatie van een waargebeurd verhaal aangevuld met haar eigen inbreng. “Mijn moeder was een echte verhalenvertelster. De kracht van vrouwen zit in verhalen. Verhalen vertellen zit in ons bloed.” Dit was de boodschap van de dochter van Safia, maar ook Inge bezit deze kracht, want met ‘In je dromen ga jij’ weet zij op een indrukwekkende, respectvolle manier een prachtig verhaal te ‘vertellen’. ‘In je dromen ga jij’, is haar tweede roman, haar eerste roman ‘Tot waar we kijken kunnen’, was ook al zo`n indrukwekkend verhaal, weet zij met haar tweede roman de lezer weer tot in het hart te raken? Ik zeg volmondig, Ja!

“Ik heb geprobeerd haar nooit verdriet te doen. Een gehoorzaam kind te zijn. Zij had een zwaar leven. En ik hoop alleen maar dat ze geen pijn heeft.”

Safia ligt op sterven, maar kan het leven niet loslaten voor zij haar grote geheim heeft gedeeld met Mariam, haar jongste dochter. De veertigjarige Mariam, maakt zich grote zorgen over de laatste wens van haar moeder. Toch gaat zij er alles aan doen om haar moeder de rust te geven die ze zo verdiend, hierbij zet ze haar eigen gevoelens en haar prioriteiten op zij en leert ze een heel andere kant van haar moeder kennen. Dochter Aya heeft zo haar eigen problemen, kan zij haar ouders hier mee belasten? Drie vrouwen met hun eigen gedachten en besognes. In je dromen ga je, neemt je mee en laat je pas los wanneer de tijd daar klaar voor is.

Door het voorwoord van Inge word je als lezer het verhaal ingetrokken, het Hoe en Waarom van ‘In je dromen ga jij’, maakt als vanzelf iets in je los. En dit blijft doorgaan, de manier waarop van der Krabben de woorden kiest om de lezer iets duidelijk te maken hebben een zeer sterk trekkende kracht. Dit verhaal gaat onder je huid zitten en laat je maar moeilijk los. Er zit iets herkenbaars in, ook al heb je wellicht niet dezelfde problemen, dezelfde cultuur, toch weet van der Krabben het verhaal zo neer te zetten dat het herkenbaar is, dat je empathie krijgt voor de personages. De herkenbare problematiek, de loyaliteit naar je ouders, strubbelingen qua studie en keuzes van partners, ondanks de cultuurverschillen in ‘In je dromen ga jij’ komt ieder mens deze obstakels tegen. Maar in dit verhaal komt daar nog een schepje bovenop, hoe mooi beschrijft Inge de cultuur, vol respect en op een indrukwekkend beeldende manier.

Het boek is in drie delen opgebouwd, alles loopt logischerwijs in elkaar over, maar steeds komt er een diepere lading in het verhaal. De Marokkaanse cultuur en gebruiken worden door van der Krabben op een bewonderenswaardige manier beschreven, ze neemt je mee in de familie, je wordt als vanzelf één met de personages, zo indrukwekkend en oprecht is de verhaallijn neer gezet.

“……jezelf zijn mama, is geen angst en schaamte hebben bij wat je denkt, voelt zegt en doet.”

Weer ben ik onder de indruk van de manier waarop Inge van der Krabben een verhaallijn weet neer te zetten, de prachtig lopende zinnen, de wijze waarop zij de lezer iets probeert over te brengen bezit een overtuigende kracht. Tot tranen geroerd las ik het verhaal, de strijd en de worsteling, een prachtige ode aan de relatie tussen moeders en dochters, welke ondanks geheimen en cultuurverschillen onbreekbaar is.

De cover van het boek sprak me meteen aan, en ziet er wat dromerig uit, waardoor het aansluit bij de titel. De foto (die me deed denken aan ‘De vliegeraar’) blijkt verder geen enkele link met het verhaal te hebben.

Je ontmoet in dit boek drie generaties met een Marokkaanse achtergrond: Safia, de grootmoeder, die in het ziekenhuis ligt; Maryam, de moeder, die van haar moeder een geheim toevertrouwd krijgt, en moet zien hoe ze daarmee om gaat; Aya, de dochter, die dan weer haar eigen geheimen heeft.
Elk van deze vrouwen heeft een andere persoonlijkheid, en in elk van hen herkende ik wel iets, waardoor er geen enkel vertelstandpunt was dat ik minder graag las.
Het verhaal dat zich rond deze drie vrouwen afspeelt is boeiend, elk met haar eigen strijd, met de Marokkaanse cultuur als achtergrond (in meer of mindere mate, naargelang de generatie).

Ik geef toe dat ik oorspronkelijk wat twijfels had over het feit dat een Nederlandse schrijfster schreef over vrouwen met Marokkaanse roots. Maar het blijkt dat de schrijfster degelijk onderzoek heeft verricht, waardoor je een aantal aspecten/gebruiken uit de Marokkaanse cultuur leert kennen.

Een aantal zaken in het boek zijn misschien wat voorspelbaar, maar dat stoorde me niet, omdat ze het verhaal ‘rond’ maken. Daardoor vind ik het einde echt schitterend en helemaal gepast.

Inge van der Krabben schrijft in korte eenvoudige zinnen, in een mooie taal. Het boek leest hierdoor erg vlot. Ze brengt door haar taal ook een zekere zachtheid in het verhaal: zelfs in de heftige gebeurtenissen die beschreven worden zit er altijd een zekere zachtheid. Mooi gedaan.
Persoonlijk vond ik het heel prettig dat de korte hoofdstukken telkens vanuit een ander standpunt geschreven werden. Waar dit in andere boeken soms lastig kan zijn, was het dat hier helemaal niet, integendeel. Hierdoor kwam je beter ‘in’ het leven van de drie vrouwen.

De titel van het boek ‘In je dromen ga jij’ (eveneens de titel van het eerste deel) wordt jammer genoeg niet verder uitgelegd. In een column vertelt Inge van der Krabben dat dit een Marokkaans gezegde is. Voor haar staat het voor leven vanuit je hart, vanuit doen wat jij wilt doen en als je een droom hebt, die niet opgeven. Dit is een thema dat volop in het boek aan bod komt, en dat waarschijnlijk wel het hoofdthema genoemd mag worden, maar ik vind het toch jammer dat de uitdrukking zelf nergens in het boek gebruikt wordt.
Ook de titels van de verschillende delen zijn voor mij overbodig. Vooral de titel van het tweede deel (‘Wij handelen niet omdat Allah het weet, maar omdat wij het zullen doen weet Allah het.’) heeft mij hoofdbrekens bezorgd, en ik weet nog altijd niet waar deze zin precies voor staat (vrije wil?). Omdat ook deze zin nergens in het boek vermeld wordt, blijft het een beetje gissen.
De onderverdeling in drie delen was voor mij bovendien niet echt nodig, omdat het verhaal eigenlijk gewoon doorloopt.

Naast leven vanuit je hart is ook verbondenheid een belangrijk thema in dit boek.

In het boek komen hier en daar ook wat filosofische zinnen voor, maar niet te veel om storend te zijn. Inge van der Krabben komt er net mee weg.
Wél storend was dat er soms merknamen genoemd werden voor bepaalde producten (bv. Glassex, Ecco, ...): dit kwam soms als sluikreclame over, en had echt geen enkele meerwaarde. Gelukkig stond het boek hier niet vol mee :-)

Ik heb dit boek met veel plezier gelezen. Het is geen wauw-boek (in de zin dat iedereen dit moét lezen en dat het dus vijf sterren krijgt), maar zeker beter als een gemiddeld goed tussendoortje. Daarom krijgt het van mij vier welverdiende sterren.

Met dank aan Boeken&Leesclub De Perfecte Buren voor het mogen deelnemen aan de leesclub van dit boek!
Voor het verslag van de leesclub, zie https://perfecteburenleesclub.blogspot.com/2019/04/leesclub-in-je-dromen-ga-jij-inge-van.html#more

“In je dromen ga jij” is het tweede boek van Inge van der Krabben. Haar debuutroman “Tot waar we kunnen kijken” werd goed ontvangen. De vraag is dan of zij aan de verwachtingen kan voldoen na een geslaagd debuut.In deze roman vertelt ze het op waarheid berustend verhaal van drie Marokkaanse vrouwen die ieder een nieuwe generatie vertegenwoordigt en die allen inmiddels al jarenlang in Nederland wonen. Safia, de oudste en tevens de moeder en grootmoeder van de twee andere vrouwen, ligt op sterven in het ziekenhuis. Ze wordt geplaagd door herinneringen aan haar eerstgeboren zoon uit een eerder huwelijk. Ze heeft haar zes kinderen uit haar tweede huwelijk nooit verteld dat ze eerder getrouwd is geweest en dat ze al een zoon had die ze bij haar ex-schoonfamilie heeft achtergelaten. Voordat ze sterft wil ze haar eerstgeborene nog eenmaal zien en ze vraagt haar dochter Mariam of ze naar Marokko wil reizen om haar zoon, Mimoun te zoeken en mee naar Nederland te nemen als ze hem heeft gevonden. Ze laat Mariam beloven dat ze aan niemand anders haar grote geheim verklapt. Mariam heeft echter ook zo haar eigen zorgen. Haar dochter Aya, die geneeskunde studeert, staat op het punt om te gaan trouwen en het huis te verlaten. De relatie met haar man Ayub is momenteel ook enigszins gespannen, de naderende dood van haar moeder brengt veel stress met zich mee en daar komt dan nu het verzoek van haar moeder bij. Ondertussen heeft haar tweeëntwintigjarige dochter Aya ook zo haar geheimen. Ze is niet gelukkig met haar studiekeuze, en ze is zwanger. Beide geheimen durft ze niet op te biechten aan ouders. Zij zijn namelijk zo trots dat ze voor arts studeert en seks voor het huwelijk is een no-no in de normen en waarden van haar ouders. Aya denkt daar heel anders over. Ze is meer verwesterd in haar opvattingen. Aan de hand van deze drie vrouwen neemt Inge van der Krabben je als lezer mee en vertelt een mooi en ontroerend verhaal over drie vrouwen uit verschillende generaties die alle drie worstelen met hun zoektocht naar hun identiteit, de zin van het leven, de kloof tussen de twee culturen waarin ze leven en hoe goed ze elkaar eigenlijk kennen. De schrijfstijl van Inge van der Krabbe is heel prettig. Alsof ze het verhaal daadwerkelijk aan jou zit te vertellen in plaats van het puur lezen van woorden op papier. Hierdoor komen de personages zo levensecht over en komt het verhaal van deze drie vrouwen goed over. Toch raakt “In je dromen ga jij” mij minder dan haar debuutroman. Ik heb moeite om de vinger op de zere plek te leggen waardoor dit komt. De beeldende en empathische schrijfstijl is hetzelfde in beide boeken. De personages levensecht. De worstelingen en de emoties die voorbijkomen bij met name Mariam en Aya zijn voor mij herkenbaar. Het onderwerp spreekt mij erg aan. Ik hou van familieromans met historie. Is het dan toch het feit dat het leven tussen c.q. in twee culturen en de spanningen en interne worstelingen die dit met zich meebrengen ver van mij afstaan en dat ik hierdoor toch meer afstand ervoer tot de hoofdpersonen? Dat zet mij nog steeds aan het denken. Wat dan weer een pluspunt van het boek is. Een boek dat je aanzet tot denken, tot zelfonderzoek is een goed boek. De worstelingen die ze ervaren zijn veel breder dan alleen het leven in of tussen twee culturen. De universele vragen over liefde, wie ben ik, hoe goed kan je een ander kennen, wat is mijn inbreng op aarde, jouw plaats binnen een gezin, familie, gemeenschap enzovoort spelen ook bij hen. Of zit het toch in het verloop van de plot? De zoektocht naar Mimoun voelde voor mij op sommige punten te geforceerd, waardoor het minder geloofwaardig overkwam. Alsof ze te veel moeite heeft gedaan om de zoektocht in het verhaal te laten passen. Toch spelen ook hier weer duale gevoelens, omdat de zoektocht een mooie inkijk geeft in het leven van Safia in Marokko, de terugkerende vraag “hoe goed kennen we elkaar nu eigenlijk” goed aanbod komt en haar beeldende manier van schrijven Marokko voor

‘In je dromen ga jij’ verhaalt over drie generaties Marokkaanse vrouwen in Nederland en het familiegeheim dat hen verbindt.

Wanneer Safia op sterven ligt, vraagt zij haar dochter Mariam haar eerstgeboren zoon te zoeken. Haar moeder wil deze zoon nog bij leven zien, maar Mariam mag er met niemand over spreken. Mariam wil aan de wens van haar stervende moeder voldoen, maar kan zij dat?
Met een hoofd vol vragen en tal van emoties vertrekt Mariam naar haar geboorteland Marokko. Eenmaal in Marokko aangekomen, leert Mariam een andere kant van zichzelf én van haar moeder kennen.

“Ietwat huiverig inspecteerde ze de schade. Op haar rechteronderarm en –handpalm zaten schrijnende schaafplekken. Haar bovenbeen was er het ergste aan toe; daarop tekende zich een blauwe plek af ter grootte van een voetbal.”

Alsof het prangende verzoek van haar moeder nog niet voldoende gewicht op haar schouders legt, heeft Mariam’s eigen dochter Aya, die binnenkort gaat trouwen, ook nog iets aan haar ouders op te biechten. Welke onthulling zal Aya doen en vindt Mariam nog voor haar moeders sterven, diens verloren zoon? Je leest het in ‘In je dromen ga jij’.

“Ze sloot een paar seconden haar ogen en opende ze weer. Ze droomde niet. Mimoun stond er nog, dichtbij en toch ver weg, en ze voelde haar moeder, ver weg en toch dichtbij. Haar knieën knikten.”

Van der Krabben heeft zich zorgvuldig verdiept in de Marokkaanse cultuur; zoveel is duidelijk. De fijnzinnige wijze waarop zij de waarden en normen van de Marokkaanse vrouwen weet weer te geven getuigt daarvan. Ook de strijd met het loslaten van bepaalde tradities en het omarmen van het onbekende, weet de auteur prachtig te beschrijven evenals de cultuurverschillen.

“Nu ben je een vrouw Safia, je zult gezegend zijn met je man en kinderen en goed zijn voor de mensen die je in huis nemen. Je moet ze gehoorzamen, dat is je plicht.”

Dat Van der Krabben kan schrijven, bewees zij al met haar roman ‘Tot waar we kunnen kijken’, een prachtige roman over een moeder-dochter relatie. In dit tweede boek toont Van der Krabben onomstotelijk aan een groot talent te bezitten voor het verwoorden van emoties. Zij doet dat zó fijngevoelig en met zoveel inlevingsvermogen dat je haast kunt voelen wat de vrouwen in haar boeken ervaren.

Haar personages weet Van der Krabben bovendien zeer treffend en levendig weer te geven en de wijze waarop ze de Marokkaanse cultuur tot leven brengt, zal bijdragen tot meer begrip en acceptatie jegens de gewoonten van onze medelanders. Ook het feit dat Van der Krabben niet alleen auteur, maar ook schrijfdocent en –coach is, verloochent zich niet, haar taalgebruik is uiterst fraai.

Kortom, een prachtige roman en een absolute aanrader.

Over de auteur
Van der Krabben (1972) komt oorspronkelijk uit Den Bosch, maar woont tegenwoordig in Utrecht. Van der Krabben is auteur, blogger en docent creatief schrijven. Zij studeerde af aan de Universiteit van Utrecht richting Algemene Letteren. Aan de Hogeschool van Amsterdam volgde Van der Krabben de opleiding Verhalend proza en de Docentenopleiding. Naast haar schrijfwerk geeft Van der Krabben workshops en cursussen aan groepen volwassenen en kinderen, inspiratiesessies in het bedrijfsleven en individuele begeleiding aan schrijvers die gericht aan hun verhaal, verhalenbundel of roman willen werken.

Uitvoering
Uitgever Luitingh Sijthoff
ISBN 9789024580491
Paperback, 256 pagina’s

Een boeiende roman over drie generaties Marokkaanse vrouwen.

‘In je dromen ga jij’ heeft een dromerige cover, een foto die zou kunnen zijn gemaakt in Marokko. De cover heeft voor mij iets raadselachtigs. Is het een droombeeld? Vind ik in de inhoud van deze roman dit beeld terug? De lezer mag op zoek gaan.
Inge van der Krabben hoorde van een vriendin een familieverhaal uit de Marokkaanse cultuur en het inspireerde haar tot dit boek. Zij kende de Marokkaanse cultuur niet goed genoeg om dat in een roman te verwerken, dus ging ze op zoek in Marokko, zij nam interviews af, verdiepte zich in de cultuur… met als resultaat: Deze roman die in beeldende taal vertelt over drie generaties vrouwen. De taal is helder, de opbouw is consistent, de relatie tussen de drie vrouwen is warm beschreven. De vrouwen gaan voor je leven alsof ze naast je wonen, alsof het je buren zijn. De culturele achtergrond komt duidelijk en mooi naar voren, met de daarbij horende dillema’s!
Safia, de moeder van Mariam en de grootmoeder van Aya ligt in het ziekenhuis. Haar tijd was om, voelt ze. Maar ze heeft een geheim en dat wil ze nu met haar jongste dochter Mariam delen, alleen met haar! De anderen mogen het niet weten: “Zoek mijn eerstgeborene: Mimoun, ik heb hem achter gelaten en wil hem nog zien, nog vasthouden. Nog maar nauwelijks heeft ze dit aan Mariam gevraagd of ze krijgt een hersenbloeding en raakt in coma. De flash-backs van Safia laten deze comateuze toestand prachtig in taal uitkomen. Zij herinnert zich haar huwelijksnacht.
“….Hij kreunt, glijdt uit me …. Iets maakt dat ik mijn hoofd naar rechts draai. Mijn adem stokt. Heksenvingers omklemmen de doek..”(pag.64)
Wat een mooi gebruik van woorden en taal. Als de schoonmoeder later in het verhaal ‘de heks’ wordt genoemd, ben je door deze verwijzing al op de hoogte!
Voor Mariam is het vinden en ophalen van die eerstgeborene een moeilijke opdracht. Ze piekert..
“…als, als, als bleef het waterwiel herhalen. Van schoep naar schoep naar schoep….” (pag 56.)
Oma Safia heeft een geheim, maar kleindochter Aya ook. En het is niet alleen dat zij met haar studie geneeskunde wil stoppen. Haar ouders zullen dat niet kunnen begrijpen. Zij hebben zelf nooit de kans gehad om te studeren, zijn speciaal voor de kinderen naar Nederland gekomen om hen wel die kans te geven… en dan gaat hun talentvolle dochter, waar ze zo trots op zijn, stoppen ?? Aya durft haar geheimen niet te vertellen.
Mariam en Ayub, haar echtgenoot, gaan naar Marokko. Om het familiehuis te verkopen? Of om de eerstgeborene te zoeken, dat moet Mariam haar man in Marokko nog vertellen. Tijdens haar zoektocht word je door de taal en de opbouw van de tekst bijna een deel van Mariam. Zal het haar lukken, wie is die schaduw bij de poort, die schim in dat krot?
In de beschrijving van de personen lees je veel over de Marokkaanse cultuur en tradities, over ongeschreven regels die het leven richting geven. Zeker bij het huwelijk van Aya worden de gebruiken prachtig beschreven. Het kan een dilemma vormen voor Aya, maar ook voor Mariam: volg ik de tradities of mijn hart, mijn gevoel .
“…. Wie eerlijk is naar zichzelf, is eerlijk naar de ander…”(pag. 273)
Een prachtige roman over de nauwe relatie tussen grootmoeder, moeder en dochter. De personen, hun cultuur, hun drijfveren en emoties zijn krachtig beschreven. Het boek kruipt in je, je wilt, als het uit is, eigenlijk nog veel meer weten over deze vrouwen.
“…. Soms vertraagt de tijd, soms haalt hij ons in en soms is het gewoon tijd!.....” (pag. 287
Een besliste aanrader!

Geschreven bij In je dromen ga jij

Het boek geeft inzicht in de verschillende culturen en hoe de tweede generatie de Nederlandse cultuur vermengd met de cultuur vanuit gezin van herkomst.

Inge schrijft een prachtig en gevoelig familieverhaal waarin ze mij meenam in de perspectieven van drie generaties. Een verhaal vol geheimen, emoties, liefde, vriendschap, ouderschap en cultuurgeschiedenis. Ik zie nu alweer uit naar haar volgende boek.

Geschreven bij In je dromen ga jij

Een zeldzaam pareltje, prachtig boek !!!