Ma

Geschreven bij Ma

Hugo Borst beschrijft in dit boek hoe zijn moeder langzaam overgenomen wordt door de Alzheimer.
Hij doet dit op een hele respectvolle, liefdevolle manier. In één woord een schitterend boek.

Geschreven bij Ma

Ik heb erg genoten van dit boek. Het is prachtig geschreven, met veel respect voor zijn moeder. Heel herkenbaar als er ook iemand in je omgeving is die vergeetachtig wordt.

Geschreven bij Ma

Het boek Ma werd mij aangeraden door een vriendin die mijn persoonlijk situatie kent. Net als de auteur heb ik ook een moeder met Alzheimer. Hierdoor waren de meeste situaties van Hugo zo herkenbaar dat ik zowat mijn eigen moeder er in herkende. Het boek raakte mij hierdoor dus op een persoonlijk vlak. Het voordeel is dat het boek ondanks het zware onderwerp toch geen zware dobber is. Ik raad aan dit boek zeker te lezen als je zelf een familie lid hebt met deze afgrijselijke en mens onterende ziekte. Maar ook als je meer wil weten over deze ziekte is dit boek een absolute aanrader. Ik ben blij dat Hugo Borst dit verhaal geschreven heeft, ik hoop dat er nog veel meer over dit onderwerp uit zijn pen komt.

Geschreven bij Ma

Ademloos...ik begon aan "Ma" en kon niet ophouden met lezen. Voor ik het wist werd ik meegenomen door Hugo Borst en voelde ik de pijn maar ook de liefde die uit dit boek spreekt. Van sterke vrouw veranderd Ma langzaam in een meisje dat angstig de wereld in kijkt. Toch word ik niet treurig van dit boek, het is zelfs af en toe erg grappig. De korte verhaaltjes geven een goede kijk op het verloop van dementie en de invloed hiervan op familie..
Relativerend neemt de schrijver op een prachtige manier genoegen met de Ma die ze nu is, stelt gerust en troost haar, wat een liefde!
Voor iedereen die ook maar iets met dementie te maken heeft of heeft gehad: lezen! En voor diegenen die er niks mee te maken hebben: ook lezen, deze achterbakse ziekte komt om de hoek voor je het weet! Ik heb het in een ruk uitgelezen....

Anya Henzen
Deventer

Geschreven bij Ma

Warm, liefdevol en aangrijpend zijn de eerste drie woorden die bij me opkomen als ik het boek ‘Ma’ van Hugo Borst moet typeren. In de voor hem zo kenmerkende schrijfstijl met korte, krachtige en heldere zinnen, beschrijft Borst op prachtige wijze het ziekteproces van zijn moeder die aan dementie lijdt. Van de periode dat ze nog zelfstandig woont tot en met haar onvermijdelijke opname in een verpleeghuis. Daarbij wordt ‘Ma’ steeds met alle liefde verzorgd door haar twee zoons en hun echtgenotes.

Als je zelf in een vergelijkbare situatie zit, zoals ik, en van dichtbij de vernietigende kracht van ‘meneer Alzheimer’ meemaakt, zul je ongelooflijk veel herkennen in dit boek. Maar ook als je helemaal niet bekend bent met het thema dementie, zal dit boek je bij de strot grijpen.

De volgende scène, waarin zijn moeder nog zelfstandig woont in haar appartement aan de Robert Kochplaats, kan je moeilijk onberoerd laten. De wereld wordt steeds verwarrender en angstiger voor haar. Op een avond staat ze voor het raam en gebaart druk naar een voorbij lopende buurvrouw dat er iets aan de hand is. Ze geeft aan dat ze bang is en de buurvrouw alarmeert Hugo.

[…] ‘O god, ik ben zo blij dat je er bent’, zegt ma tegen me. Ik druk mijn wang tegen de hare. ‘Niks aan ’t handje, ma. Wat lief dat de buurvrouw zo goed op je let.’ […] Terug in de huiskamer ga ik tegen ma aan zitten, sla een arm om haar heen. Zo zitten we een minuutje samen te zijgen.[…]

Bij zo’n scène houd ik het niet droog. Je voelt de onvoorwaardelijke liefde voor zijn moeder in de vezels van bijna elk woord. Als zijn moeder net is opgenomen in het verpleeghuis en hij teruggaat naar haar oude huis om nog even ‘geur te snuiven’, voel je ook zijn onmacht en zijn verlangen naar hoe het vroeger was.

[…] Het is een vertrouwde lucht die ik in een flesje zou willen stoppen, zoals ik mijn moeder van vóór haar alzheimer ook het liefst in een doosje had willen doen. Om het dan af en toe te openen om een zinnig praatje te kunnen maken over de boeken die we aan het lezen zijn. […]

We leren mevrouw Borst ook kennen als een ongecompliceerde vrouw, opgegroeid in een arbeidersgezin, die zichzelf ontwikkelde via haar interesse in kunst en literatuur. Een sterke, streng maar rechtvaardige vrouw die ‘wereldkampioen troosten’ was. Toen Hugo’s bijna vierjarige zoon de diagnose PDD-NOS kreeg, vertelden hij en zijn vrouw dit als eerste aan zijn ouders.

[…] Mijn moeder luisterde, en toen ik brak, sloeg ze haar armen om me heen. Ik voelde mij weer een kleine jongen. Als er wereldkampioenschappen troosten bestonden dan zou mijn moeder op het ereschavot staan. Toen ik haar losliet, had ze het ergste verdriet geabsorbeerd als een schoon keukendoekje het water uit een omgevallen glas. […]

Hoe liefdevol en hoe mooi kun je een moeder beschrijven?

Een lezeres van zijn kroniek in het AD vraagt of zijn moeder het niet erg gevonden zou hebben dat hij schrijft over hoe het met haar gaat in het verpleeghuis? Zelf zou ze dit namelijk heel erg gevonden hebben. Zijn antwoord is even helder als legitiem wat mij betreft:

[…] Ik maak haar niet belachelijk, ik lach haar niet uit, ik val haar niet af door de uitwassen van de genadeloze rotziekte die haar is overkomen tot in detail te beschrijven. Integendeel. Door over haar te schrijven, bestaat ma nog: ze is niet afgeschreven, ook al is zij een afgeleide van de moeder van wie ik heel mijn leven hou. Ik heb het gevoel dat ik haar met deze stukjes trouw blijf. […]

Wat mij betreft had Hugo Borst geen mooier en liefdevoller eerbetoon aan zijn moeder kunnen schrijven dan met dit boek. Stiekem was ik al een beetje verliefd op Hugo nadat hij jaren geleden, bij DWDD, eens flink de oren waste van de moeder die haar zoontje Tom uitsluitend rauw voedsel te eten gaf: ‘Mevrouw, u bent een extremist!’ Maar met ‘Ma’ heeft hij helemaal mijn hart gestolen.

Geschreven bij Ma

Ma geschreven door Hugo Borst bevat mooie verhalen over hoe hij zijn moeder, die aan dementie lijd, ziet en verzorgd.
Dit doet hij op een hele toegankelijke en mooie manier. Het boek staat vol met grappige en lieve herinneringen. Het boek leest erg makkelijk weg ondanks dat het deels een zwaar thema behandeld.

Ze trekt aan het losse vel. Ze lijkt te zeggen: zo lelijk, hilarisch gewoon.
Ik ga er in mee: ‘Ze zijn oerlelijk, ma, die armen van jou. Dat gerimpelde vel, kijk dan, het lijkt wel een plastic broodzakkie.’
Ze bestudeert ze weer, giechelt, slaat haar hand voor haar mond.

Ik moet eerlijk zeggen dat het boek mij niet echt raakte. Ik heb weleens bij boeken dat ik hard aan het lachen ben of aan het huilen. Dit was bij Ma niet het geval. Toch heb ik zeker wel genoten van de vertelwijze van Hugo Borst. Hij verteld zijn verhaal zonder literaire opsmuk en dat is zeker een verademing.

Borst schrijft liefhebbend over zijn moeder en verteld eerlijk hoe het eraan toegaat in het verzorginghuis. De eerlijkheid is verfrissend.
Ma is vooral een eerlijk, mooi en grappig boek vol met lieve herinneringen!

Geschreven bij Ma

Hoewel ik helemaal niks heb met Hugo Borst, ik vind het eigenlijk maar een vies, irritant ventje, vind ik wel dat hij op fantastische wijze met zijn dementerende moeder omgaat! Hij gaat op punten mee in haar beleving, om haar niet overstuur te maken. Maar hij weet ook wanneer hij eerlijk moet zijn, ook al komt het misschien hard over. Ik vind het wel grappig dat hij over sommige onderwerpen toch nog lichte gêne voelt, ook al horen de poep- en plasperikelen bij dementerende ouderen. Hij weet zijn belevenissen met zijn moeder met de nodige humor te vertellen, wat het onderwerp iets lichter maakt.

Ik vind het een aandoenlijk verhaal, eerlijk en confronterend. Wat ik bijzonder vind, is dat we door middel van een aantal foto’s ook een beeld krijgen van Ma Borst. Op de foto’s kun je ook zien hoe ze achteruit gaat: de wezenloze uitdrukking die ze op de laatste foto’s heeft zijn treffend. Het lijkt mij vreselijk om te weten dat je dementeert. Vooral voor Ma moet dit verschrikkelijk zijn: zij heeft gezien hoe haar zussen, broer en vader door Alzheimer langzaamaan hun grip op de werkelijkheid verloren. Ze weet dus wat haar te wachten staat, ook al zal zij zich er op een bepaald punt niet meer bewust van zijn.

Ik geef Ma dan ook 5 sterren: de combinatie van humor, eerlijkheid en de triestheid van het verhaal zijn erg goed. Doordat het boek in een soort columnvorm is geschreven lees je er snel doorheen. Wat mij betreft een echte aanrader!

Geschreven bij Ma

Heel herkenbaar en vol liefde geschreven.
Hulde aan de schrijver Hugo Borst

Geschreven bij Ma

    

De voetbalanalyticus, schrijver en columnist Hugo Borst heeft in zijn columns voor het AD regelmatig verslag gedaan over de achteruitgang van de geestelijke vermogens van zijn moeder , die lijdt aan de ziekte Alzheimer.
Samen met zijn broer is hij al drie jaar mantelzorger voor zijn moeder, een woord waar hij eigenlijk een hekel aan heeft.
Deze columns zijn door Uitgeverij Lebowski gebundeld tot een boek, met de simpele titel: Ma.

In het begin van het boek woont Ma nog thuis, maar door het voortschrijden van de ziekte moet zij uiteindelijk opgenomen worden in een verpleeghuis, omdat het thuis echt niet meer gaat.
Deze situatie roept voor de auteur, Hugo Borst , veel gemengde gevoelens op.
Want naast de beslissing tot opname, genomen samen met o.a. zijn broer en de huisarts, spelen er ook grote twijfels, of die opname echt nodig is.
Hugo Borst en zijn broer weten, hoe slecht Ma tegen verkassen naar een andere omgeving kan en bovendien raken zij ook nog eens hun ouderlijk huis kwijt.
Het leeghalen van het huis van zijn moeder met daarbij het afscheid van zijn moeders spulletjes, waaraan voor de auteur veel herinneringen kleven is ook heel goed en mooi beschreven.
De auteur geeft in het boek een schrijnende, ontroerende, maar ook ontluisterende inkijk in het proces van de alles verwoestende ziekte , maar af en toe is er ook wat “humor”, waardoor het lezen niet te zwaar wordt.
Zo nu en dan beseft zijn moeder wat er aan de hand is en dat maakt de ziekte nog schrijnender.
Met zijn moeder deelt Hugo de liefde voor kunst en literatuur, maar dat is nu niet meer mogelijk.
In het boek lezen we ook regelmatig over de jeugd van Hugo met zijn moeder, over de vrouw die zij toen was.
Heden en verleden lopen daardoor mooi in elkaar over.
Ook deelt Hugo met de lezers zijn angst zelf ooit nog eens aan deze ziekte te gaan lijden, omdat Alzheimer veel in zijn familie voorkomt.

Ik vind Ma een prachtig portret van een liefdevolle moeder zoon relatie, die verandert onder invloed van de mensonterende ziekte Alzheimer.

Geschreven bij Ma

Zeer de moeite waard aangezien we met dementie in de familie te maken hebben.