Menselijke voorwaarden

Geschreven bij Menselijke voorwaarden

Wat een boek! Ruim 1400 pagina's maar boeiender dan heel veel boeken van minder omvang. Ik heb het als E-book gelezen, het wordt gratis aangeboden via Kobo Plus. Menselijke voorwaarden bestaat uit drie boeken en gaat over de Japanse bezettingsmacht tijdens de 2e wereldoorlog in Mantsjoerije. Er zijn twee hoofdpersonen, Kaji en Michiko (getrouwd) die gevolgd worden gedurende 3 opeenvolgende fases in die korte periode. Boek 1 en 2 zijn al boeiend, maar in boek 3 gaan alle remmen los. Rauw, emotioneel, ontroerend en zeer meeslepend. De schrijver trekt de lezer in het verhaal, er is geen ontsnappen aan. Verpletterend. Toen ik het boek uit had, was ik zo geraakt dat ik even met geen ander boek kon beginnen. Absolute wereldliteratuur. Fantastische vertaling ook nog.

Geschreven bij Menselijke voorwaarden

Intens verhaal, diep en diep triest de hoofdpersoon te volgen, hoe diep kan een
mens zinken in oorlog en hoe biedt je hier weerstand aan.
Het boek heeft me geraakt.

Meesterlijke vertaling van een overweldigend boek. Ondanks zijn enorme volume (1440 bladzijden) kakt het geen moment in. Het laat nog maar eens zien hoe moeilijk het is om humaan te blijven tijdens de oorlog. Verplichte leesvoer vandaag de dag.

Wat een ontzettend aangrijpend en steengoed boek van een buiten Japan onbekende schrijver. Laat je niet tegenhouden door het aantal pagina's, je vliegt er in een paar weken doorheen!

Meeslepend verhaal over de dunne lijn die mens scheidt van dieren. Het boek geeft daarnaast een interessant inkijk in het perspectief van een Japanse soldaat tijdens de tweede wereldoorlog.
Dit boek heeft een enorme indruk op mij gemaakt.

Kaji heeft een rapport - 'Problemen in koloniaal personeelsbeleid, met als ondertitel: ‘Met speciale nadruk op de arbeidsomstandigheden in de Laohulingmijn’ - geschreven en wordt bij de directeur van Mijnbouw geroepen. Deze heeft het volste vertrouwen in Kaji en stelt hem voor om naar Laohuling in Man¬tsjoerije te gaan als assistent van personeelschef Okishima om de uitkomsten van zijn rapport in praktijk te brengen, zodat er efficiënter gewerkt zal worden en er voldoende erts zal worden gedolven, ten behoeve van de productie van wapens. Bijkomend voordeel is dat de directeur ervoor kan zorgen dat hij vrijstelling krijgt van dienst, waardoor niets een huwelijk met Michiko nog in de weg staat en zij met hem mee kan gaan.
Al snel krijgt Kaji te maken met loyaliteitsconflicten. Boven alles is zijn menselijkheid hem het meest dierbaar en hij trekt zich het lot van de ongeveer tienduizend Chinese dwangarbeiders (koelies) aan, die te maken krijgen met mensonterende mishandelingen en vernederingen. Doordat ook hun werkomstandigheden en lonen beneden de maat zijn en hij ervoor strijdt om deze te verbeteren - dat zal volgens hem ook de productie ten goede komen -, haalt hij zich de woede van zijn meerdere op de hals.
Meer dan eens knijpt Kaji een oogje dicht wanneer hij er lucht van krijgt dat er door groepjes Chinezen ontsnappingspogingen worden beraamd. De spanningsboog vliegt omhoog wanneer hij verplicht de gruwelijke executies bijwonen van de opgepakte koelies.
Door manhaftig optreden weet hij de volgende vier executies te verhinderen, maar dit en andere incidenten eisen voor hem zijn tol. Zijn vrijstelling wordt ingetrokken, wordt gevangengezet en gemarteld, en het Kwantungleger ingestuurd. Groot zijn de ontberingen, zwaar de trainingen. Vernederend de dingen die met ze uitgehaald worden door zijn meerderen die zich opstellen als machtswellustelingen. Kaji weet zich staande te houden.
De verschrikkingen van de eigenlijke oorlog komen nergens prominent in beeld. Centraal staan hoop en vrees, maar bovenal het voornemen van Kaji om zijn menselijkheid niet te verliezen. Toch wordt de sfeer steeds grimmiger. Moeheid, een diepe moedeloosheid en desolate gevoelens, angst, honger en vrieskou lijken de grenzen van dat voornemen uiteindelijk onvermijdelijk op te zoeken. Dit drijft hem tot een houding van 'ieder voor zich', waarbij hij zelfs moet moorden om zijn eigen hachje te redden. Dat hij steeds meer worstelt met zijn geweten en gaat walgen van zijn eigen handelen, is navenant.
Het proza wisselt met grote regelmaat van verhalend naar ijzingwekkend, maar ook prachtige beschrijvingen en metaforen.
Gomikawa verstaat de kunst om te schrijven zoals het is, zonder banaal te worden. Rauw, maar integer. Gevoelens worden op een heldere manier aan het papier toevertrouwd. Het verdriet van Kaji om het verlies van zijn idealen blijft voelbaar, ook al handelt hij uiteindelijk soms zelf ook als een beest. De ragfijne scheidslijn tussen goed en slecht wordt formidabel weergegeven.
Deze idealen worden in het apocalyptische derde deel zwaar op de proef gesteld. Kaji begint, met een kleine groep manschappen, aan de gruwelijke voettocht naar huis, waarbij hij zich laat zich drijven door zijn belofte aan Michiko om weer thuis te komen.
Het boek is dik. Of kan ik beter zeggen; monsterlijk dik? Toch heb ik me geen moment verveeld en zou ik iedereen willen aanraden om zich vooral niet door die vele pagina's te laten weerhouden. Zie het als een trilogie en lees het boek dan ook in drie delen. Het is dan meteen al een heel stuk overzichtelijker.
De vertaling leest erg fris en daardoor overkwam het me soms dat ik even vergat dat het verhaal zich zoveel jaren geleden afspeelt. Misschien komt dat ook wel omdat er wat minder vaak huiselijke tafereeltjes in voorkomen die gepaard gaan met veel folklore en tradities. In mijn optiek is het de verdienste van de vertaler dat een dergelijk dik boek zo heerlijk soepel leest.
Een magnifieke leesbeleving!!!

Geschreven bij Menselijke voorwaarden

Buitengewoon boeiend en meeslepend geschreven.

Het is een deprimerend relaas van iemand die mens probeert te blijven in oorlogstijd geschreven in een indrukwekkend Japans; ik weet niet hoeveel daarvan verloren is gegaan door de vertaling...

Behoort tot 1 van de beste boeken die ik ooit gelezen heb. Klaar.

Hoe erg moet het worden om nog te kunnen spreken over menselijkheid? Daar gaat dit dikke boek over. Het leest vlot en het blijft spannend tot de laatste bladzijde. Leerzaam over de periode WO II in Japan en China. Wendingen als bezetters zelf overwonnen worden, zijn goed beschreven. Het boek is zorgvuldig geschreven en goed vertaald. Zowel schrijver als vertaler hebben kwaliteit geleverd door er veel tijd in te zetten.