Minjan Luisterboek Tooltip Luisterboeken beluister je met de bol.com Kobo app. Mijn orthodox-joodse ontmoetingen na mazzel tov

Geschreven bij Minjan

Je hebt boeken waarbij je het gevoel krijgt dat je samen op stap bent met het hoofdpersonage. Zo wandel je in Minjan samen met Margot Vanderstraeten door de straten van Antwerpen, je neemt de rituelen rond de sjabbes tegelijk met haar waar, je verwatert bij de heerlijke koosjere gerechten die ze in haar boek beschrijft. Het is niet veel auteurs gegeven om zo levensecht en authentiek te schrijven. Vanderstraeten doet daar bovendien nog een schepje bovenop: bij haar heb je het gevoel dat je met een levenswijze vriendin op stap bent, een innemende persoon die met een gezonde portie nieuwsgierigheid en zelfreflectie de ontmoetingen met de joodse gemeenschap uit haar stad opzoekt en er zichzelf en anderen mee verrijkt.
Na het succes van haar boek Mazzel tov, waarin ze op een meeslepende manier vertelt over haar ervaringen als huiswerkhulp bij een joods-orthodox gezin, krijgt Vanderstraeten veel reacties, zowel van binnen als buiten de joodse gemeenschap. Het boek zorgt voor nieuwe ontmoetingen en kansen: met sommige mensen bouwt ze een diepere band op, bij anderen blijft het contact beperkt tot een enkel gesprek. Uiteindelijk kiest Vanderstraeten ervoor om een nieuw boek te schrijven, Minjan, een boek waarin ze dieper ingaat op die ontmoetingen.
Minjan bestaat uit drie delen. Het eerste deel is opgebouwd rond de vernissage van de tentoonstelling Buren 2018, een samenwerking tussen Vanderstraeten en Dan Zollman, de joodse fotograaf achter de cover van Mazzel tov én Minjan. De vernissage is een feestelijk moment en de catering wordt verzorgd door Hoffy’s, het bekende joodse restaurant in Antwerpen. Op deze pagina’s spreekt vooral puurheid, bewondering, maar ook verwondering van Vanderstraetens kant omdat ze merkt dat ze al zoveel weet maar tegelijk nog zo weinig weet over de joodse gemeenschap uit haar stad. Het tweede deel concentreert zich op een lezing die Vanderstraeten geeft en de specifieke ontmoeting die daaruit voortvloeit. Esther, een enigmatische figuur, wandelt het leven van Vanderstraeten in en uit, spelt haar geregeld de les, maar komt daarna weer poeslief over. Ergens kan je niet anders dan sympathie voelen voor deze vrouw die haar hele leven gewijd heeft aan het naleven van de joodse wetten, hoewel, het moet worden gezegd, ze soms bijzonder bot overkomt. Het derde deel van het boek ligt nog heel vers in het geheugen en gaat over de lockdown, iets wat door iedereen en dus ook door de joodse gemeenschap als dramatisch werd ervaren. Bepaalde regels van de lockdown druisten in tegen wat de joodse gemeenschap zo eigen maakt. Zo moeten bepaalde gebeden bijvoorbeeld in een groep van minimum 10 personen (minjan) worden gereciteerd, anders zijn ze niet geldig. Tijdens een lockdown was het verboden om met zoveel mensen samen te komen, dus werd er naar alternatieven gezocht die door de buitenwereld niet altijd geapprecieerd werden. Ook was er het probleem van het afstandsonderwijs: bij de chassidische joden is het niet gebruikelijk om thuis over een computer te beschikken, waardoor digitaal onderwijs bij deze groep leerlingen niet mogelijk was. Het laatste deel van het boek komt ook extra persoonlijk over, aangezien Vanderstraeten erin beschrijft hoe haar man gediagnosticeerd werd met kanker en een zware behandeling moest ondergaan.
Vanderstraeten heeft een enorme vertelkracht en dat resulteert in een prachtig en prettig leesbaar boek. Op vrijwel elke pagina kun je als niet-joodse lezer iets nieuws leren over de joodse gemeenschap, in het bijzonder over de chassidische joden. Tegelijk krijg je niet het gevoel dat je een overdosis aan informatie krijgt of dat je een informatief boek aan het lezen bent. Vanderstraeten beschrijft op een naturelle en gezapige manier het leven zoals het is wanneer je als niet-joodse in contact staat met praktiserende joden, wat voor een verrijking dit biedt en ook tot welke misverstanden en eventuele conflicten dit kan leiden.

Geschreven bij Minjan

Margot Vanderstraeten heeft met haar boek Mazzel tov een gevoelige snaar weten te raken en leidde tot bijzondere ontmoetingen binnen de orthodox-Joodse gemeenschap. Ook werd het boek een internationale bestseller. In het eerste boek van Vanderstreaten leerde we kennis maken met chef-kok Mosje, van Hoffy's in Antwerpen, die iedereen maar al te graag uitgeweide uitleg geeft over Joods-culinaire tradities en het chassidische leven. Fotograaf Dan heeft een scherpe en humorvolle blik op het leven en is de enige fotograaf die het leven van binnenuit de gemeenschap mag vastleggen. En dan is er nog Esther die graag met de auteur praat, maar liever nog discussieert, over de ultraorthodoxe manier van opvoeding en scholing.

In het boek Minjan gaat de schrijfster nog een stapje verder en gaat ze op een afwisselende manier, van dan weer ernstig naar dan weer luchtig en humorvol, gesprekken aan met de al bekende personen maar leert ze ook weer allemaal nieuwe mensen kennen. Wat vooral opvalt aan haar manier van schrijven is dat ze zo oprecht en respectvol is naar de Antwerpse Joodse gemeenschap, dan wel naar de verbinding van haar eigen niet-gelovigheid ten opzichte van diegene die wel geloven. Schiet ze af en toe dan toch de bocht uit dan is daar altijd Eshter die haar dat op een haarfijne manier weet duidelijk te maken.
Dit verhaal is geschreven tijdens de lockdown en zo krijg je een goed inzicht in de moeite die het de Joodse gemeenschap hier en daar heeft gekost om toch aan haar geloofsbelijdenis te blijven voldoen. Wederom zijn ze heel inventief, al blijkt dat bij sommige ondernemingen ook wel weer sterk hun egoïstische kant naar boven te komen. Iets wat ze zelf niet onder stoelen of banken schuiven. Net zoals hun harde humor en eeuwige gezeur, zijn ze zich daar wel van terdege bewust.
Toch ontkomt ook de auteur er niet aan dat ze in gesprekken met de mensen verhalen hoort over de afschuw van de holocaust, maar dat wordt allemaal terloops genoemd, ik zou bijna zeggen op zijn Joods. Zoals bijvoorbeeld de volgende korte zin die een mega impact op de lezer heeft: ''In onze middens maken we nu pas onze eerste generatie bejaarden mee...Onze vorige generatie, welja, ik hoef je niet uit te leggen hoe en waar die aan hun einde zijn gekomen...''

Maar weinig keren kom je zo een parel van een boek tegen wat naar mijn inziens veel te weinig publiciteit krijgt. Wat zoveel heeft te vertellen op zo een luchtige en prettige manier. Wat je weer even met beide benen op de grond zet, ongeacht je geloofsovertuiging. En voor vele Amsterdammers zal duidelijk worden waar hun spottende humor vandaan komt, of ze dat nu wel of niet leuk vinden.

Geschreven bij Minjan

Enkele jaren geleden ging ik een weekendje naar Antwerpen om lekker te shoppen. Na uren slenteren in drukke winkelstaten vol jeugd met gescheurde spijkerbroeken en vrolijk gekleurde korte shirtjes besloot ik wat rond te lopen. Voor ik er erg in had, stapte ik een andere wereld binnen. De wereld die ik kende uit het boek Mazzel tof van Margot Vanderstraeten. Ik zag een groepje spelende schoolmeisjes met keurige donkerblauwe kniekousen, rokjes en truitjes. Groepen haastig lopende mannen met baarden, bolhoedjes en bontmutsen. Vrouwen met bedekte zwarte kleding liepen achter kinderwagens. Al deze mensen met hun donkere kleding maakte me nieuwsgierig.

In Minjan vertelt Margot over de indrukwekkende vriendschappen die zij met enkele leden van de orthodox-Joodse gemeenschap in Antwerpen opgebouwd heeft, zoals fotograaf Dan Zollmann, de strenggelovige Esther en restauranteigenaar Mosje Hoffman.

Tijdens een lezing ontmoet Margo Esther, een oudere dame. De vrouwen blijven via de mail en WhatsApp contact houden met elkaar, ook spreken zo af en toe (in het geheim) met elkaar af. De gesprekken met Esther verlopen soms wat stroef, maar ze geven Margot een verhelderend beeld van de gesloten gemeenschap. In hun gesprekken komt vanalles aan bod zoals regels, tradities, gebruiken, feestdagen, (spijs)wetten en het drukke gezinsleven (Esther heeft maar liefst 40 kleinkinderen).

Samen met Dan Zollmann organiseert Margot een expositie in Kazerne Dossin (het voormalige doorgangskamp). Fotograaf Dan Zollmann portretteert al jarenlang, op indrukwekkende wijze, het dagelijks leven van de Joodse gemeenschap in Antwerpen. De vijftig foto’s van Zollmann zijn op de expositie voorzien van citaten uit Margots boek Mazzeltof. In het boek maakt niet zozeer de beschrijving van tentoonstelling indruk op me, maar meer het gedrag van Dan. De fotograaf, die autistisch is, wordt door Margot prachtig geportretteerd! Ik verwacht dat ik, bij het zien van twee euromuntstukken, nog lange tijd aan Dan zal terugdenken.

Margot eet graag een hapje bij de Hoffy’s. Door de jaren heen heeft ze een goede band opgebouwd met een van de eigenaars Mosje. Daarom is Mosje ook aanwezig bij de officiële opening van de tentoonstelling door koningin Mathilde en verzorgt hij de catering. Al chassidische man mag Mosje geen handen schudden van een vrouw die niet tot zijn naast familie behoort. De koningsgezinde Mosje staat deze dag voor een groot dilemma. Ik voelde al een door journalisten opgeklopt rel aankomen maar Mosje weet het respectvol op te lossen. Voordat de Koningin hem haar hand toe rijkt, drukt Mosje zijn hoed tegen zijn hart en maakt hij een lichte buiging. Omdat Mosje mij erg fascineerde heb ik tijdens het lezen van dit boek het kookboek van de Hoffy’s gekocht.

Ook in Antwerpen breekt het gevreesde vleermuizenvirus uit Wuhan uit en worden er strenge maatregelen genomen. Omdat synagogen gesloten zijn, wordt er een creatieve oplossingen gevonden om de benodigde tien mannen voor een gebedsdienst bij elkaar te krijgen (de Minjan). Op balkons en platte daken worden openluchtminjans gevormd. Dit leidt soms tot gebedsoverlast bij hun Belgische buren.

Het boek vond ik heel verhelderend. De schrijfster schiep een duidelijk beeld van het leven in de Antwerpse Joodse gemeenschap. Ik vond het mooi om te lezen hoe Margot het vertrouwen won van Esther en Dan en dat Esther en Mosje zo open en eerlijk naar haar waren. Hoe bescheiden ook zochten ze alle drie toenadering in de wereld buiten hun gemeenschap. De creatieve manier waarop Mosje de Koningin verwelkomde bewonder ik. Zo respectvol! Wanneer ik in januari opnieuw een bezoek aan Antwerpen breng, zal ik de buurt met andere ogen bekijken. Bedankt Margot! Meer: https://www.hebban.nl/spot/boeken-met-een-ster/nieuws/minjan-margot-vanderstraeten

Geschreven bij Minjan

Goed boek, goed geschreven, mooie inkijk.

Geschreven bij Minjan

Prachtig goede aanvulling op Mazzeltov ❤️

Geschreven bij Minjan

niets aan te merken

Geschreven bij Minjan

In haar boek Mazzel tov schreef Margot Vanderstraeten haar ervaringen als jobstudente bij een orthodox – Joodse familie neer. Vanuit dit boek groeiden er bijzondere ontmoetingen, openden zich deuren en kwamen opportuniteiten op haar pad binnen de gesloten orthodox – Joodse gemeenschap die ze in het boek Minjan op haar eigengereide onorthodoxe manier beschrijft, maar steeds met respect voor ieders mening en cultuur. Uit deze heel veelzijdige en interessante gesprekken kwam goed tot uiting dat ‘Jodendom’ an sich niet bestaat, maar dat er wel heel veel verschillende strekkingen en stromingen zijn.

Het boek is opgebouwd in drie delen: ‘De vernissage’, ‘De lezing’ en ‘De lockdown’, gevolgd door een dankwoord en een heel interessante en nuttige verklarende woordenlijst.

‘De vernissage’ draait om een tentoonstelling rond de joodse fotograaf Dan Zollman in Kazerne Dossin te Mechelen.
In ‘De lezing’ behandelt de auteur uitgebreid haar ontmoeting met Esther, een heel bijzondere figuur die ongezouten haar mening vertolkt en veelal geen andere waarheid dan de hare kent. In ‘De lockdown’ geeft de schrijfster zichzelf bloot en komen de verhalen en vaststellingen naar boven, die plaatsvonden toen alle activiteiten stilvielen en het land op slot ging. Voor de Joden werd dit als heel dramatisch ervaren, omdat de opgelegde regels indruisten tegen hun geloofsregels.

Ik geef toe heel verbaasd te zijn over de creatieve manier waarop de gemeenschap de lockdown-regels naar haar hand heeft gezet om het geloof ten volle te kunnen beleven, ook al kon de goegemeente dit niet echt appreciëren.
Wat mij bijzonder opviel aan dit boek, was de solidariteit die van deze groep mensen uitgaat en die ze bewust beleven, uitstralen en uitdragen. Hulp bieden aan anderen die het even moeilijk hebben, ook aan niet-joden, staat voor hen buiten kijf.

Ik vind de manier waarop de auteur haar boek heeft opgebouwd, haar informatie heeft vergaard heel lovenswaardig, naast de wijze waarop ze alles te boek heeft gesteld. Niets was voor Margot Vanderstraeten onbespreekbaar, ze ging niets uit de weg, stelde kritische vragen en gaf onverbloemd haar mening. De gesprekspartners wikten en wogen hun antwoorden en stelden op hun beurt vragen, plaatsten de schrijfster voor dilemma’s en lieten haar nadenken over bepaalde issues.
Ook al geeft ze aan geen specialist te zijn, ik kan mij niet van de indruk ontdoen dat de auteur een heel grote kennis over de joodse gemeenschap in Antwerpen heeft en ik ben blij dat ze dit met ons wil delen.

Door haar boeken krijg ikzelf een andere kijk op deze gesloten gemeenschap en meer begrip voor hun doen en laten. Dit boek geeft immers een heel goed beeld van de huidige tijdsgeest en de moeilijkheden waar iedereen, maar de Joods -orthodoxe gemeenschap in het bijzonder, mee kampt.

Het loont als buitenstaander zeker de moeite om zich even te verdiepen in deze gesloten gemeenschap die vasthoudt aan regels, tradities, normen en waarden en alles wat dit kan verstoren, angstvallig blijft buitensluiten.

Margot Vanderstraeten heeft een heldere, vlotte, meeslepende, integere en beschrijvende schrijfstijl. Ze weet de lezer door haar vertelkracht te boeien en steeds bij het verhaal te houden.

Dit heel toegankelijke, beladen en respectvol geschreven boek waardeer ik graag met vijf sterren.

Meer leuke recensies zijn te lezen op www.indeboekenkast.com

Geschreven bij Minjan

Minjan is het meer dan waardige vervolg op Mazzel Tov!
Mazzel Tov vond ik persoonlijk op bepaalde momenten iets te oppervlakkig, in dit boek wordt dat ruimschoots goedgemaakt. Door haar contacten met een aantal Joden, door haar gesprekken en discussies met hen, kan Margot Vanderstraeten veel dieper op bepaalde zaken en gebruiken ingaan. Doordat ze zich niet beperkt tot één gezin kan ze het verhaal meer open trekken, kan ze meerdere standpunten en strekkingen aan het woord laten. ‘Hét’ Jodendom bestaat niet, er bestaat een hele wereld tussen modern-orthodox en ultraorthodox, en zelfs daarbinnen (en daarbuiten) zijn er nog zoveel verschillende stromingen.

Margot Vanderstraeten geeft aan nog lang geen specialist te zijn, voor wie die indruk verkeerdelijk gekregen zou hebben. Ook zij maakt nog altijd fouten in haar contacten met de Joden, en het siert haar dat ze deze ook benoemt.
Maar ze blijft in gesprek gaan, terwijl ze zich zich tegelijkertijd ook kritisch opstelt, zonder evenwel veroordelend te zijn. Ze wil begrijpen, ook als dat zo moeilijk is voor wie niet to die wereld behoort. En ze wil door haar boek begrip brengen, waar ze zeker in slaagt. Het lijk vaak zwart-wit, en zo ver van ‘onze’ (niet-joodse) cultuur af te staan. Maar er zijn tegelijkertijd ook zoveel mooie waarden die we best zouden mogen overnemen (zoals bv de zorg voor anderen).

Dit boek gaat vooral niet over wie gelijk heeft:
‘Is het mogelijk dat elke betrokkene gelijk heeft? De Jood, de katholiek, de moslim, de geseculariseerde?
Is het mogelijk dat ieders gelijk aanvechtbaar is en inherent een ongelijk inhoudt?’
Maar het gaat vooral over begrip en respect hebben voor elkaars waarden, hoe moeilijk dat soms ook kan zijn, en hoezeer het botst met je eigen waarden en cultuur.
Een middenweg vinden is niet altijd gemakkelijk, getuige hiervan is de vriendschap tussen Margot en Esther, de perfecte illustratie van hoe moeilijk het kan zijn om iets op te bouwen tussen mensen van verschillende culturen, hoe graag ze het ook willen.

Dit boek werd tijdens de lockdown geschreven, en die maakt er dan ook een belangrijk deel van uit (de creativiteit van de Joden om bepaalde regels te kunnen blijven volgen, eigenlijk wel bewonderenswaardig!), net zoals de ziekte van haar man. Vooral dit laatste maakt het op momenten ook erg persoonlijk, en dat geeft het boek nog wat extra, vooral ook door hoe sommige personages uit haar boek daarop reageren. Ergens maakt dat de cirkel een beetje rond(er).

Met erg veel interesse gelezen, een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in het (Antwerpse en/of ultraorthodoxe) jodendom.

Geschreven bij Minjan

Dit boek, Minjan van Margot Vanderstraeten, is zo boeiend en interessant dat je door blijft lezen.
De verhalen over de orthodoxe Joden in Antwerpen zijn ontroerend, shockerend af en toe maar vooral maakt het je nog nieuwsgieriger naar deze bevolkingsgroep. Een groep die zo vast blijft houden aan hun eigen normen en waarden, hun levenswijze, hun gewoontes, rituelen maar zo blijkt uit het boek ook onderling toch nog heel veel verschillen van denkwijzen.
Het boek is geschreven tijdens de huidige corona-omstandigheden, waarin we leven onder een lockdown, wat voor iedereen moeilijk is maar zo blijkt voor de Joodse gemeenschap een hele zware dobber is om mee te dealen. Men komt veelvuldig in het nieuws met al hun capriolen om toch aan hun “oude” leven vast te houden. Dit roept weerstand op maar ook soms tot begrip.
De verhalen over de vervolgingen in de 2e wereldoorlog blijven shockerend, hoeveel je er al gelezen hebt, er is altijd weer een verhaal wat je nog niet gehoord hebt. En de opmerking dat men nu altijd oudere mensen met heel veel eerbied behandelt, omdat er een hele generatie van grootouders niet meer is, doet men beseffen dat je nooit genoeg hebt gelezen en geleerd.
Het restaurant Hoffy’s zal zeker bezocht worden na het lezen van dit boek, de moeite waard lijkt me om even naar Antwerpen af te reizen.
Margot Vanderstraeten weet de lezer te boeien met haar vertelwijze, die vaak heel persoonlijk is en dat maakt het zo boeiend.

Geschreven bij Minjan

Minjan was een boek waar ik erg naar uitkeek om het te lezen. Na Mazzel tov wist ik dat deze nieuwe titel van Margot Vanderstraeten over de Antwerpse Joden een must-read zou zijn. En dat was het ook: leerrijk, vlot geschreven, een open blik, en veel stof om over na te denken. De verwachtingen werden meer dan waargemaakt.
In Minjan geeft de auteur de lezer opnieuw een inkijk in het leven van Joodse families in Antwerpen. Op het eerste gezicht lezen we over een cultuur die erg ver staat van onze eigen gewoontes. Denk maar aan een taboe op Harry Potter boeken of een “Filternet” in plaats van Internet zoals wij dit in het westen gebruiken. Toch zijn er ook elementen die buitenstaanders als erg waardevol zullen ervaren. Zo zullen heel wat lezers met veel respect lezen over de hechte Joodse familiebanden. De contacten die Margot Vanderstraeten reeds jaren opbouwde zorgen voor een brede waaier aan informatie die een breed beeld geeft van de diverse Joodse gemeenschap in Antwerpen. Een beeld waarin uiteraard de geschiedenis een belangrijke rol speelt.
In haar boek heeft de schrijfster aandacht voor de verschillende groeperingen binnen de Joodse geloofsgemeenschap. Afhankelijk hoe streng gelovig ze zijn, hanteren de Joden verschillende normen en gewoontes. Steeds tracht de auteur door interviews en persoonlijke ervaringen de handelswijze van de Joodse gemeenschap te kaderen en te begrijpen. Hierbij gaat ze de discussie of confrontatie niet uit de weg en getuigt ze steeds van een grote openheid en bereidheid tot communicatie. Dat de auteur zich bij een welbepaalde situatie ook durft af te vragen hoe ver begrip kan/moet gaan, vind ik een moedig standpunt. “Waar gaat begrip over in een knieval tegen wil en dank? Wanneer wordt er, in het voordeel van de ander, te zeer aan de eigenheid geknabbeld? Waar begint de tolerantie te schuren?”
Doordat het boek werd geschreven tijdens de lockdown, maken de leefomstandigheden in deze periode deel uit van het verhaal. Hierdoor is het een absolute must om het lezen van dit boek niet uit te stellen. Tijdens de coronacrisis kwam de Joodse gemeenschap regelmatig in het nieuws. De persoonlijke verhalen en de achtergrond die hierbij geschetst wordt, geven de lezer een ruimer beeld van hoe de situaties zoals beschreven in de pers, tot stand kwamen. Behalve het Joodse thema krijgt ook de enorme impact die de lockdowns hadden op ieders leven, aandacht. De erg persoonlijke situatie van de schrijver en haar partner vormt een onderliggende verhaallijn in het boek.
Minjan, net zoals Mazzel tov, is een toegankelijk en vlot boek dat een beladen en actueel thema bespreekbaar maakt. De laagdrempeligheid maakt het een ideaal boek om ook jongeren te bereiken. Enkel door andere culturen te leren kennen, is een begripvolle samenleving mogelijk. Begrip dat van beide kanten moet komen. Om deze reden zijn boeken als Minjan vandaag de dag meer dan nodig. Een goed voorbeeld van openheid en communicatie kan alleen maar toegejuicht worden. Mosje, zaakvoerder van het gekende Joodse restaurant de Hoffy’s, drukt het als volgt uit:
“Ik zie elke dag dat een kleine portie dialoog op de mens dezelfde werking heeft als de vitaminen in onze gerechten.”