Rusteloosheid pleidooi voor een mateloos leven

Ignaas Devisch is een filosoof die zelf in zeer stressvolle periode van zijn leven is gaan ervaren dat je stress ook kunt omzetten in een positieve instelling waardoor het leven in rustiger vaarwater komt. Een echte aanrader voor deze tijd.

Dit boek is de winnaar van het spirituele boek van het jaar 2017. Het is voornamelijk een inspirerend filosofieboek, dat je ook EINDELIJK eens kennis laat maken met de positieve kant van onze mateloosheid. Andere woorden die we hebben voor ongewenste mateloosheid is: drukte, stress of rusteloosheid. Of nadat we ons te lang hebben overgegeven aan deze mateloosheid: verveling of in een slechter geval burn-out, depressie e.d. Het mooie van dit boek is dat het ons laat zien hoe deze worsteling tussen ons verlangen naar matigheid en mateloosheid (afhankelijk van onze gemoedsgesteldheid) iets is van alle tijden hoe beter de leefomstandigheden zich voordoen. Iemand die dag in dag uit aan het overleven is ervaart namelijk eerder tekort (aan rust) dan overvloed. In het eerste deel van het boek onderzoekt de schrijver de sporen van onze moderne rusteloosheid in onze ideeëngeschiedenis. Heel relativerend om te lezen en leuk, verhelderend beschreven. Dan, in het tweede deel, voert de schrijver veranderingsprocessen aan in onze moderne tijd die rusteloosheid bekrachtigen: versnelling, secularisatie (los van religie) en individualisering. Deze drie verschijnselen, waar we allemaal mee te maken krijgen, moet je voor jezelf zien uit te middelen om profijt te trekken van het gevolg van het stijgen op de ladder van ons welzijn: onze rusteloosheid. Daarover gaat deel 3, dat de schrijver betiteld als 'Een niet te stillen wereldhonger'. Óók door nietsdoen bij onrust houd je deze honger naar een vol leven. Bijna op het eind vind ik de boodschap en toch wel een advies naar zijn lezer hoe om te gaan met onze levens-gretigheid:
"Zelfs al klagen we over drukte, in het diepst van ons hart willen we niet stilstaan, maar vooruit. Soms lopen we onszelf voorbij, maar even vaak lukt het ons het juiste evenwicht te vinden en dan willen we niets liever dan meer en beter. Dan is het leven misschien mateloos. maar proeven we er gulzig van, omdat we willen voelen dat we leven." Dus, zodra ons het lukt om een goed gevoel te hebben... go for it!!!! Go with the flow. Ja, dit boek inspireert én kalmeert de geest.

Dit boek heeft iets prikkelends. Ignaas Devisch heeft de gewoonte om bij gangbare ideeën de vraag te stellen of hun tegendeel niet meer waarheid bevat. Is deze aanpak hier vruchtbaar? Er zijn om te beginnen terminologische problemen. ‘Rusteloosheid’ slaat soms op ‘een hoog, onrustig levenstempo’, dan weer op ‘zinloosheid’. Het verschil tussen ‘rusteloosheid’ en ‘verveling’ wordt nooit grondig uitgewerkt. ‘Individualisering’ is zo ongeveer synoniem van ‘zelfverwerkelijking’. Zijn ‘rusteloosheid’ en ‘mateloosheid’ hetzelfde? De manier waarop hij sommige denkers behandelt is minstens vreemd, af en toe zelfs inacceptabel. Zo maakt hij van Pascal een bijna-atheïst en lijkt hij niet in staat om wat Kierkegaard over rusteloosheid schrijft binnen diens globale denkproject te situeren. Met Girards theorie van de ‘mimetische begeerte’ doet hij eigenlijk niets. Er staan ook fouten in het boek: het Nieuwe Testament leert niet dat het lichaam afsterft en de ziel overleeft, de tekst van ‘Opzij’ (H. van Veen) klopt niet. Verder geeft het boek enerzijds veel voorbeelden die aantonen dat we vandaag met een reëel probleem te maken hebben, terwijl dit op andere plaatsen weer ontkend wordt. Betekende de tijd vóór de secularisatie een minder stresserend leven omwille van het geloof in een hiernamaals? Wat dan met de angstige verwachting van het Oordeel? En als we de rusteloosheid vooral als ‘zinloosheid’ moeten opvatten, waar halen al die voldoening schenkende activiteiten dan hun zin? En zijn het nu de activiteiten of hun resultaat die zin moeten verschaffen? Er staat uiteraard veel interessants in dit boek, maar ik ervaarde het helaas toch in de eerste plaats als een slordig werkstuk, symptomatisch voor een rusteloze tijd. Er lijkt te weinig erkenning voor de reële problemen die mensen vandaag ondervinden omwille van de neoliberale economie, door prestatie- én consumptiedruk. De eindconclusie (we moeten onze onuitroeibare rusteloosheid en mateloosheid creatief aanwenden om gulzig te streven naar grootse daden die ons voldoening schenken) komt daarom over als iets dat vooral de met de nodige talenten en een goede gezondheid begiftigde vertegenwoordigers van de hogere middenklasse zal bevallen.

leerzaam en boeiend. zet je aan het denken.

De belofte van het boek, het eigenlijke pleidooi voor een mateloos leven, is in feite maar een klein onderdeel op het eind. Ik begrijp dat er enige opbouw naar dit pleidooi gemaakt moet worden, doch deze opbouw is wel heel erg lang. De rustelozen onder ons kunnen in feite meteen naar hoofdstuk X. :)

Lees het rustig..

boek die je aangrijpt van het begin

Bijzondere opvatting over tijd

Het boek beschrijft onze onrust door de jaren heen en vertelt, dat wat we nu voelen niet nieuw is.
Onze voorvaderen kampten al met de onrust die we nu (nog) kennen.
Verrassend niets nieuws onder de zon.
Een hele geruststelling!!

Filosoof viel me op tijdens een ronde op de tv van het Filosofisch Kwintet. Rustig en weloverwogen en ook iets opvallends eigen.
Dus dit boek aangeschaft en hoewel het hier en daar wat droog is, stukjes herhalingen van de oude Grieken en Romeinen, was het een prima, kloek boek.
Al vanaf de middelb. school waar ik leerde over Seneca, Plato e.d. vind ik filosofie een eigenaardig vak, het vaak napraten en anders rangschikken van visies van anderen en dat door eeuwen heen. Beetje suffe napraterij en zo zie ik het nog steeds, hoewel sommige leerstellingen de huidige mens beslist kunnen verrijken en troosten. Het boek van Devisch is heel rijk aan citaten en deze zijn uitgekozen en gerangschikt naar hedendaagse kwesties. Dat doet Devisch bijzonder goed en toegankelijk, soms wat Vlaamse woorden, niet heel veel, wat ik mooi en opmerkelijk vind, mooie taal. Kortom: een uitstekend boek en zeer goed geschreven. Het zet zoden aan de dijk, ook al blijft filosofie een raar vak.