Sprakeloos

Geschreven bij Sprakeloos

Het boek is een waterval van beschrijvingen en hier moet je voor zijn of niet. Lanoye blies me echt omver met de wijze waarop hij alles trachtte te verwoorden. Daarbij heeft dit boek ook iets heel persoonlijks en dan heb ik het niet enkel over het feit dat het een stuk van zijn verhaal is, maar ook de manier waarop de auteur omgaat met de lezer zelf. Hij probeert als het ware een soort conversatie met u aan te gaan over het verleden van zijn moeder. Het is geen verhaal over rozengeur en maneschijn en dat was ook absoluut niet de bedoeling van Tom Lanoye. Bovendien schrijft hij ook over zijn persoonlijke ervaringen met zowel het schrijven van het boek zelf als met het overlijden van zijn moeder. Ook is het een interessant feit dat het boek hoofdzakelijk opgesplitst is in drie delen: Hij, Zij en Ik. Zo probeert Lanoye zowel zijn vader als zijn moeder als zichzelf bij het hele verhaal te betrekken. Het was een zeer unieke en toucherende leeservaring, ondanks het feit dat sommige beschrijvingen wel heel lang en uitgebreid waren. Het is zeker een boek dat je in je leven ooit gelezen zou moeten hebben.

Geschreven bij Sprakeloos / druk 28

Tom Lanoyes moeder raakt op late leeftijd haar spraak kwijt. Dit raakt heel haar omgeving. Daarom schrijft Tom Lanoye ter ere van zijn moeder een biografie over haar. Over hoe ze echt was. Over hoe dat hij wil dat ze herinnerd wordt.

In dit boek beschrijft hij uitbundig over zijn wijk, zijn jeugd, eerste liefdes en uiteraard over zijn moeder. Zijn moeder is een zeer sterke en speciale vrouw voor hem. Dit laat hij heel het boek lang blijken. Ze was een doodnormale slagersvrouw, die moeder was van vier kinderen en terwijl de grootste diva van hun wijk. Er wordt met veel humor verteld over alle soorten typetjes die in zijn buurt woonden. Bv: Philomèneke met de hazenlip, Dikke Liza, De Moeder en De Dochter, enz... Eén voor één beschrijft hij ze heel humoristisch en levensecht. De buurtmensen zijn ook heel herkenbaar.

Aan de andere kant is het een heel aangrijpend verhaal. De dood van zijn moeder is zeer tragisch voor al haar naasten. Tom Lanoye probeert haar weer leven in te blazen door een boek over haar te schrijven. En hij is er in geslaagd om zijn lezers mee te sleuren in zijn mooi verhaal. Het is echt een prachtig verhaal.

...

Tom Lanoye schrijft heel gedetailleerd. Hij heeft een heel speciale en leuke schrijfwijze. Het is speciaal, omdat hij zijn gedachten neerpent. Zijn plotse gedachten staan er tussen haakjes bij. Hij citeert ook vaak zijn moeder. Hij geeft door dit het gevoel dat je in zijn hoofd zit. Dat is heel leuk om je zo goed te kunnen inleven. Je kan het ook met de schrijfwijze van een dagboek vergelijken.

Alle karakters zijn subjectief beschreven. Hun goede en slechte kanten worden goed beschreven. Er zijn heel veel karakters. Het belangrijkste karakter is natuurlijk zijn moeder. Ze heeft vier kinderen waarvan Tom Lanoye de jongste is. Er wordt ook gesproken over de middelste als ‘De Lastigste’. De vader is zeer rustig en gehoorzaam. Men had bij Tom Lanoye thuis meer schrik van de moeder dan van de vader. Moeder en vader hielden een slagerij open in het pand van Dikke Liza, de huisbazin. Ik kan ze niet allemaal beschrijven, want dan is het plezier om het boek te lezen weg.

Het boek begint met een hoofdstuk over zijn vader, wat op zich vreemd lijkt. De schrijver excuseert zich hier dan ook voor aan zijn lezers. Hij zei ook dat dit nodig was om zijn moeder te beschrijven. Dat is waar. Dit is nog iets opmerkelijks aan zijn schrijfstijl. Hij gaat in dialoog met zijn lezers.

Dan begint het hele circus van allerlei personages en typetjes uit Tom Lanoyes verleden. De ene karikatuur na de andere. Dit maakt het boek wel heel boeiend om te lezen. Deze karakters helpen ook een beter beeld te scheppen van zijn moeder en haar omgeving.

...

Sprakeloos is een fantastisch boek om te lezen. Het zeker geschikt voor een breed lezerspubliek. Het is een realistisch boek met een goede dosis humor. Een minpuntje is wel dat het soms moeilijk is om zijn gedachten te volgen. Soms moet je dus enkele zinnen opnieuw lezen om terug mee te zijn met het verhaal.

...Reviews...

Een review van CathyR zegt: “Het tijdsbeeld is niet synchronisch weergegeven. Er is ook geen echte verhaallijn. Dat is nergens storend, eerder plezierig...”
Ik kan CathyR gelijk geven. Het is inderdaad zo dat het tijdsbeeld niet synchroon is. Het verhaal heeft wel een verhaallijn, vind ik. Dat het niet echt chronologisch is, vond ik persoonlijk wel even verwarrend in het begin. Maar het wende wel naar het einde toe. Het was zelfs leuk om te lezen hoe het verhaal heel veel tijdsprongen maakte.

Een andere review van Jetjewieke zegt: “Vooral de jeugdverhalen zijn met veel humor geschreven in beeldende taal en je ergert je met hem aan de wijze waarop moeder Josee alles naar haar hand zette.”
Dit gevoel had ik absoluut toen ik het boek las. Ik herkende mij in de ergenissen van de kinderen. Dat maakt het extra leuk om te lezen.

Geschreven bij Sprakeloos / druk 28

Een prachtig boek dat ik met veel genoegen in korte tijd heb uitgelezen. Soms ontroerend, soms vrolijk. De schrijver vertelt over zijn moeder, het verhaal dat hij pas kan schrijven na de dood van zijn vader. Zijn moeder was een hartstochtelijke, soms wat tirannieke vrouw, die bij het amateurtoneel de sterren van de hemel speelde en als slagersvrouw de zaak runde.
Vooral de jeugdverhalen zijn met veel humor geschreven in beeldende taal en je ergert je met hem aan de wijze waarop moeder Josee alles naar haar hand zette.
Maar wanneer ze door een beroerte de macht over taal kwijt raakt, alleen nog maar wartaal kan spreken en zich tot het einde toe verzet tegen deze onmacht, wordt het een ontroerend verhaal, waarin de schrijver zich afvraagt of hij wel genoeg liefde had om zijn moeder uit haar lijden te verlossen.

Geschreven bij Sprakeloos

Het boek "Sprakeloos" bestaat uit drie delen.

1 - Hij - Hierin beschrijft hij zijn jeugd in Sint-Nikolaas, die was niet vervelend. Vertelt veel over hoe de buurt er uit zag en over de mensen die er woonden en niet te vergeten de slagerij van zijn vader. Het wordt levendig beschreven met veel omwegen. En het eerste deel gebruikt hij als intro om zo het boek over zijn moeder te kunnen schrijven.

2 - Zij - Begint met de gezamelijke maaltijd met Roger en tijdens het eten wordt Jose Verbeken niet goed Zij blijkt een beroerte te hebben gekregen. Het leven van zijn moeder brengt hij helemaal in beeld. Jose was een vrouw die nadrukkelijk aanwezig was. In het leven van Roger, haar man, de kinderen, de slagerij en het amateurtoneel wat haar lust en haar leven was. Tom Lanoye bewandelt veel zijpaden, weinig blijft onbesproken. De ziekte die hakt erin, de beschrijving is recht voor zijn raap heftig. Mooi en ruw verwoord, je voelt het machteloos zijn aan, je moeder zo te zien en niets te kunnen doen.

3 - Hij - Hierin rond hij alles af. De dood en de begrafenis van beide ouders.

Er vind ook een worsteling plaats over zijn geaardheid en hoe en wanneer hij het kan wil vertellen aan zijn ouders. Maar onrechtstreeks bezorgde de dood van zijn broer de Lastige mij alsnog de tactische koevoet om de deuren van een verstikkende kast uit hun hengsels te lichten.

"Ze verloor eerst haar spraak, dan haar waardigheid, dan haar hartenklop".

"Tot ik voor mijn ogen mijn moeder haar taal zag verliezen, en die van mij erbij".

Tom Lanoye schrijft de historie van zijn moeder, haar afkomst, haar eigen leven. In zulke prachtige bewoordingen, het boek laat je niet meer los, je wilt blijven lezen.
Een geweldige schrijver, een wonder hoe hij zijn omgeving observeert en kan beschrijven.
Dit was het eerste boek dat ik van hem las, ga beslist meer lezen.

Oprecht sprakeloos maakt je het lezen van dit boek, eerlijk en oprecht een beleving van de zoon die zijn moeder liefheeft en rouwt om haar aftakeling en vervolgens haar dood.
Daarbij laat de schrijver het gehele gezin zien zoals hij dit heeft beleefd.
prachtig!

Geschreven bij Sprakeloos

Zelden heb ik een boek gelezen waarin een zo precair onderwerp als 'dementie' zo hilarisch en tegelijk ontroerend beschreven wordt. Tom Lanoye heeft allerlei - al dan niet zelfgecreëerde - obstakels uit de weg moeten ruimen vooraleer hij aan dit autobiografisch werk durfde te beginnen. Het is immers een moeilijke evenwichtsoefening om een moeder annex diva te portretteren in haar aftakeling. Mooi om lezen is hoe moeder José vanuit haar stille wereld (sprakeloos) tot op het laatste moment de zielswereld van man en kinderen regeert. Minstens even mooi is Lanoyes beschrijving van de onvoorwaardelijke liefde van vader Roger voor zijn flamboyante echtgenote.
'Sprakeloos' is een boek om te koesteren. Als lezer voel je een zekere schroom want lachen met situaties die op zichzelf schrijnend zijn, 'hoort' immers niet. Maar Lanoyes portrettering is té scherp en te hilarisch om nièt te lachen. Het vormt het perfecte tegengewicht voor de vele momenten waarop je met dichtgesnoerde keel verder leest. 'Sprakeloos' is een onvergetelijk boek van een grootse Lanoye.

Geschreven bij Sprakeloos

Wie graag leest over een bepaald tijdsbeeld gekoppeld aan een familiegeschiedenis, zit bij dit boek op rozen. Het tijdsbeeld is niet synchronisch weergegeven. Er is ook geen echte verhaallijn. Dat is nergens storend, eerder plezierig. Iedereen kijkt immers terug op zijn eigen verleden in beelden en gebeurtenissen. Het boek blijft boeien en de karakters zijn meteen goed neergezet. Het grenst aan herkennen, want in iedere familie gebeuren dingen die de buitenwereld verwonderen. Lanoye verstaat te kunst ze zonder schaamte uit te spreken. Wat is autobiografisch en wat is fictie? Dat is in dit boek niet meer interessant.

Geschreven bij Sprakeloos

Tom Lanoye schrijft niet omdat hij er een aardige boterham mee verdient. Hij schrijft simpelweg omdat hij niets anders kan. En daarom schrijft hij boeken als het roffelen van de trom met een constant ritme waardoor je ingespannen blijft lezen. In Sprakeloos doet hij dat op zijn best. Zijn observaties van zijn moeder die ten onder gaat aan beroertes zijn onvoorstelbaar uitgebreid en van de triestigheid opwekkend. Lanoye doet dat met een weergaloze woordenschat zonder toe te geven aan de koude essentie van het minimalisme. Nee, de waarheid is niet iets wat afgeroomd dient te worden, maar tot in de volle aard beschreven te worden. Met deze familiegeschiedenis weet hij je mee te zuigen, ook al weet je waar het op uit gaat draaien. Zijn worsteling met die familie moest gewoon op papier gezet worden. Niet voor de lezer, maar voor de schrijver. En dat maakt dit boek zo sterk. Het is geen slimme poging om met een sensatieverhaal zieltjes te winnen, maar een oprecht en kwetsbaar boek.

Geschreven bij Sprakeloos / druk 28

Tom Lanoye schrijft niet omdat hij er een aardige boterham mee verdient. Hij schrijft simpelweg omdat hij niets anders kan. En daarom schrijft hij boeken als het roffelen van de trom met een constant ritme waardoor je ingespannen blijft lezen. In Sprakeloos doet hij dat op zijn best. Zijn observaties van zijn moeder die ten onder gaat aan beroertes zijn onvoorstelbaar uitgebreid en van de triestigheid opwekkend. Lanoye doet dat met een weergaloze woordenschat zonder toe te geven aan de koude essentie van het minimalisme. Nee, de waarheid is niet iets wat afgeroomd dient te worden, maar tot in de volle aard beschreven te worden. Met deze familiegeschiedenis weet hij je mee te zuigen, ook al weet je waar het op uit gaat draaien. Zijn worsteling met die familie moest gewoon op papier gezet worden. Niet voor de lezer, maar voor de schrijver. En dat maakt dit boek zo sterk. Het is geen slimme poging om met een sensatieverhaal zieltjes te winnen, maar een oprecht en kwetsbaar boek.