Tandem roman over een plantersleven

Recensie van ‘Tandem’ van Jacob Vis (*****)

Een kleurrijke geschiedenis in boekvorm

Oorspronkelijke titel: Tandem
ISBN: 9789054293293
Uitgeverij: Uitgeverij Conserve

Pagina’s: 585

Om maar direct duidelijkheid te verschaffen hoe waarheidsgetrouw en detaillistisch de schrijfstijl is van Jacob Vis, citeer ik een uitspraak uit het interview dat ik kortgeleden hem heb afgenomen: ‘Een oud-planter die me belde na ‘Tandem’ en hoorde dat ik er nog nooit ben geweest wilde het eenvoudig niet geloven: ‘Je maakt een grapje. Jij moet er jaren gewoond hebben!’
En daarmee sloeg hij de spijker precies op de kop. Jacob Vis heeft een schrijfstijl waarbij de lezer op zijn schouder wordt meegenomen door het verhaal. Beiden hebben een beleving of ze alles zalf meemaken.

De nog jonge Dirk Sanders heeft de Landbouw Hogeschool in Wageningen gevolgd en met een flinke dosis kennis en een nog grotere dosis optimisme vertrekt hij naar Nederlands-Indië om daar een carrière in de tabaksindustrie op te gaan bouwen. Hij raakt bevriend met Paul Metz die met vrije werknemers zijn plantage Bari beheert. Sanders komt in dienst bij Batavia Mij. waar alle medewerkers of koelies contracten hebben. Hij wordt administrateur van de plantage Tandem, zijn directe baas is hoofdadministrateur Fremèrie. Zijn leven bestaat uit hard werken en zorgen dat de koelies tevreden en rustig blijven en het maximale aan arbeid verzetten. Nadat zijn huishoudster terugkeert naar haar ouders, neemt hij de Soedanese Moerta Tjongdronegoro over van zijn vriend Metz. Samen krijgen ze een dochter en Moerta droomt ervan nog ooit arts te worden.

Het verhaal in ‘Tandem’ wordt voor een belangrijk deel gedragen en gedreven door het leven dat Nederlanders in de voormalige kolonie proberen op te bouwen. Nadrukkelijk komen de verschillende opvattingen over de plaatselijke bevolking voor het voetlicht, opvattingen die nu echt niet meer zouden kunnen. Macht en machtsmisbruik zijn meer gewoonte dan uitzondering en de normen over arbeidsomstandigheden en –verhoudingen zijn niet om trots op te zijn. Vis heeft een heerlijk schrijvende pen om dit alles in een sfeervol decor voor het voetlicht te brengen. En zeer terecht is de uitspraak van de oud-planter in dit verband, die niet kan geloven dat de auteur nog nooit ter plekke is geweest.
‘Tandem’ is beslist geen thriller maar het bevat voldoende psychologische en fysieke spanning om ook thrillerlezers te kunnen boeien. Mocht er dan ook nog belangstelling zijn hoe Nederlanders in deze voormalige Nederlandse kolonie hebben weten te overleven dan is het pakket helemaal compleet. Diep respect voor de auteur die dit als ware het een fotoalbum, op papier heeft weten te krijgen.

Heb het boek in één ruk uit gelezen. Naast een goed en spannend verhaal , geeft het een juist beeld van de situatie op ondernemingen in Indie in het begin van de vorige eeuw. Ook de beschrijving van de bewerking van het product: tabak was heel interessant, ik kom uit een familie "in de suiker" op O Java en kon me het beschreven leven erg goed indenken.
Complimenten voor de schrijver vooral over zijn schrijfstijl!

Goed geschreven en informatief verhaal

het is een boeiend en leerzaam verhaal over het leven op een tabaksplantage. IK vind het minder dat het meer over de zakelijke kant gaat. Had gedacht dat er ook het reilen en zeilen van een gezin werd beschreven.