Terug in het strijdperk en andere schaakverhalen

Over zijn schaakcarrière schreef internationaal (schaak)grootmeester Paul van der Sterren (1956) al een zeer lijvig en even boeiend boek, Zwart op wit. In 2001 beëindigde hij zijn schaakloopbaan en begon met schrijven. Naast genoemde autobiografie verschenen er enkele vakboeken over de schaakopening én over zijn spirituele zoektochten.
In 2010 maakte hij een bescheiden comeback als actief schaker en doet weer mee in competitieverband. Over deze terugkeer gaat een deel van dit boek dat uit 16 verhalen bestaat. Het gaat echter niet alleen om de comeback van Van der Sterren. Zo staan er fraaie, persoonlijk gekleurde, portretten in van enkele schakers die tot de absolute wereldtop behoorden: Bobby Fischer, Victor Kortsnoj en Anatoli Karpov. In andere verhalen klinkt de nostalgie door zoals de herinneringen aan de kampioenen van de plaatselijke club in Venlo, waar de triomfen van Paul van der Sterren begonnen. Of het verhaal waarin hij kritisch maar vooral liefdevol zijn eerste verworven schaakvakbladen (rond 1970) nog eens bekijkt. Een periode waarin alles nog mogelijk leek omdat het grootste leven van het leven nog moest komen en je in je jeugd nog veel kanten op kan.
Het schaken is zo'n groot deel van het leven van de schrijver dat het geen wonder is dat hij de draad weer heeft opgepakt. Dat kan omdat hij min of meer geaccepteerd heeft dat hij zijn oude topniveau nooit meer zal halen en hij de waarde van succes en winst beter kan relativeren. Ook al heeft hij meer of minder moeite met andere omgangsvormen, het bijna verbod op remises op topniveau wedstrijden en de dubieuze rol van de FIDE (de organisatie die z.i. ten onrechte nog altijd als Wereldschaakbond wordt aangeduid).
Hij beleeft nu toch wellicht meer plezier aan het schaken omdat het veel meer vrijblijvend is. Ook als niet-schaker en lezer op gevorderde leeftijd is het boeiend om te lezen hoe Van der Sterren relativeert en zich realiseert dat er heel veel dingen veranderd zijn in het (schaak)leven en je een geschiedenis hebt die voor jongere mensen soms bijna onbegrijpelijk is. Het zal interessant zijn om te kijken hoe Van der Sterren over pakweg 10 jaar tegen zijn comeback aankijkt. Wellicht heeft hij dan echt duidelijk inzicht in het waarom van zijn comeback. Hopelijk kunnen we dat te zijner tijd tegemoet zien!
Het boek is, zeker voor een niet traditionele uitgever, keurig uitgegeven. Voor schakers een 'must', ook voor niet-schakers een interessant boek.