Tweede Lente, de overgang fabel of taboe de overgang fabel of taboe

Prijs is incl. verzendkosten. Om het milieu niet te veel te belasten met retourzendingen is er een inkijkexemplaar beschikbaar. Boeken die uit het plastic zijn gehaald kunnen niet worden retourgezonden.


Graag stel ik mij voor, ik ben Jacqueline van den Heuvel, 56 jaar en in de overgang. Van beroep ben ik fotograaf. Een fotograaf geïnteresseerd in mensen, hun verhalen en dromen, maar ook in de samenleving waarin zij leven. Fotografie is voor mij niet slechts een druk op de knop: het is de interactie tussen het onderwerp en mij als fotograaf die het beeld maakt. Deze interactie fascineert mij en dat zie je terug in mijn werk. Met mijn foto’s wil ik mensen raken. Niet alleen die traan of die lach maar geheel op authentieke wijze, op mijn manier!

Op zoek naar antwoorden

Overgang, menopauze, climacterium: het is de periode waarin je als vrouw onvruchtbaar wordt. Zelf heb ik er al vijf jaar last van. Liefst zou ik deze periode in mijn leven overslaan en zo snel mogelijk vergeten. Jammer genoeg denkt mijn lichaam daar anders over.

Lichamelijk is er veel veranderd. Net als tijdens mijn zwangerschap vliegen de kilo’s eraan, ook al eet ik niets te veel – misschien zelfs te weinig. Geen nacht is meer zoals het was. Dekens vliegen van hot naar her, het ene moment heb ik het koud, dan weer stoom ik mijn bed uit en gutst het zweet van mijn lijf. Sinds kort nemen de opvliegers ook de overhand tijdens mijn werk of als ik ‘s avonds na het eten gewoon even op de bank lig. De nachten zijn kort en heftig en dat begint zijn tol te eisen.

Soms denk ik weleens dat ik lijd aan beginnende dementie, als de meest eenvoudige woorden zich ergens in mijn brein hebben verstopt en ik ze niet kan vinden. Mijn lijf voelt als dat van een 90-plusser. Wanneer ik opsta uit mijn stoel kraakt het aan alle kanten en duurt het even voordat ik mezelf heb opgehesen. Nee, ik vind de overgang niet fijn.

Nostalgie
Wanneer ik naar mezelf kijk zie ik een vrouw die sterk in haar schoenen staat en die weet wat ze wil. Cursisten krijgen mij niet meer aan het blozen als ik een training geef, want met het ouder worden ben ik veel zelfverzekerder geworden. Dat is fijn. Maar ik zou ook zo graag willen dat ik nog slank was en mijn gezicht jong en fruitig. Had ik mijn mooie bos haar van vroeger nog maar. Liefst zou ik de wereld onbezorgd willen afstruinen en op avontuur gaan met man en kind. Soms heb ik het gevoel dat het leven nog maar zo kort is en dat ik zoveel anders zou doen. Ik betrap mezelf erop dat ik steeds weer oude foto’s bekijk, uit die onbezorgde tijd waarin het leven nog zonder beperkingen leek.

Hoe beleven andere vrouwen de overgang?
Natuurlijk ben ik niet de enige die last heeft van de overgang. Ik begon me af te vragen hoe andere vrouwen deze periode beleven. Hebben zij ook zoveel klachten en voelen zij het ook als een zwarte bladzijde in hun leven? En hoe zit het bij vrouwen uit andere culturen, hoe is de overgang voor hen? Hebben zij er een andere kijk op?

Tijdens mijn zoektocht werd me al snel duidelijk dat vrouwen in de overgang een heleboel klachten met elkaar gemeen hebben, zoals die vreselijke opvliegers, nachtelijk zweten en (zeer) slecht slapen. Wanneer vrouwen hierdoor een burn-out krijgen, stellen huisartsen nog maar al te vaak ten onrechte de diagnose stress of depressiviteit.

Veranderingen in de hormoonhuishouding tijdens de overgang kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van borst- en schildklierkanker. Sommige vrouwen komen al op zeer jonge leeftijd in de overgang en blijven kinderloos. Voor hen is het leed moeilijk te overzien. Deze problemen krijgen veel te weinig aandacht.

Een bezoek aan de huisarts biedt de meeste vrouwen geen soelaas. Ze worden niet begrepen, omdat de kennis van de huisarts veelal beperkt is en volgens specialisten gebaseerd op verouderde informatie. Ook zijn huisartsen vaak niet op de hoogte van het bestaan van gespecialiseerde klinieken, die vrouwen met overgangsklachten kunnen behandelen.

Opvallend is ook dat er in alle culturen een taboe rust op de overgang en er gewoonweg niet of nauwelijks over gesproken wordt.

Bespreekbaar maken
In mijn omgeving wordt weinig gesproken over de overgang, waarom eigenlijk? Wij vrouwen krijgen er toch allemaal mee te maken en hebben er in meer of mindere mate last van? Waarom rust er zo’n taboe op deze voor vrouwen moeilijke en misschien ook (achteraf gezien) mooie periode?

Op zoek naar antwoorden ging ik in gesprek met vrouwen in de overgang. Dat leverde mooie verhalen en veel herkenning op. En dankbaarheid, om even vrij en zonder (voor)oordeel over dit onderwerp te kunnen praten. Ik heb intens genoten van de kennismaking met deze mooie sterke vrouwen, hun verhalen en hun levenskracht.

Een ding kan ik vaststellen en dat is dat er in alle culturen een taboe ligt op de overgang en er gewoonweg niet of nauwelijks over gesproken wordt.

Voor mijn boek Tweede lente waren 37 vrouwen bereid om zichzelf te laten zien voor mijn lens en om hun persoonlijke en vaak indringende ervaringen te delen. Ik ben er trots op dat ik hen heb mogen fotograferen en dat ik hun verhaal verder mag vertellen. Ik hoop dat dit boek bijdraagt aan het bespreekbaar maken van de overgang, deze voor veel vrouwen moeilijke periode, die nu eenmaal hoort bij het leven.