Veiligheidscoaching Safety coaching: de coach als verbeterinstrument voor de veiligheidscultuur in organisaties

Na de evolutie van technische veiligheid naar veiligheidsmanagementsystemen tot veiligheidscultuur en veilig gedrag, komt de mens meer en meer centraal te staan. Werknemers dienen zich aan te passen aan de snel evoluerende, hoogtechnologische bedrijfsorganisatie, maar ook het omgaan met veiligheid is in constante verandering. Nieuwe risico's, nieuwe arbeidsomstandigheden, nieuwe stijl van leidinggeven, nieuwe organisatievormen met meer de nadruk op losse samenwerkingsverbanden zonder hiërarchie, vragen een nieuwe organisatiecultuur en een nieuwe veiligheidscultuur. De traditionele aanpak van command-and-control is niet meer de goede manier van aanpakken, wel een minder autoritaire en meer participatieve managementstijl. De leidinggevende wordt kritisch bekeken en ligt permanent onder vuur. Een meer coachende aanpak is dan ook nodig: veiligheidscoaches ervangen de leidinggevende. In plaats van te zeggen wat veilig gedrag is en daarop te straffen of te belonen, zal de veiligheidscoach meer dienen als klankbord, een spiegel voor het (on)veilig handelen aanbieden, de bestaande veiligheidscultuur framen of - indien nodig - reframen, de normen en waarden expliciteren, enzovoort. Maar wat is dat nu, een coach, en wat is een veiligheidscoach? Wat zijn de eigenschappen van een succesvolle veiligheidscoach? Wat zijn de verschillende technieken van veiligheidscoaching?

Jan Dillen is ingenieur bouwkunde, preventieadviseur niveau 1 (HVK) en milieucoördinator niveau A. Hij was lange tijd werkzaam als veiligheidsprofessional bij een verzekeringsmaatschappij op het gebied van preventie van arbeidsongevallen, brandverzekeringen en bouwrisico's. Hij werkt momenteel als lead auditor op het gebied van kwaliteit, veiligheid en milieu, en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Voor veiligheid auditeert hij ISO 45001 en VCA, liefst gecombineerd met ISO 9001 en/of ISO 14001. Daarnaast verzorgt hij opleidingen voor preventieadviseurs en milieuprofessionals aan de Universiteit Antwerpen en de PXL Hasselt en publiceerde hij al meerdere boeken over veiligheids- en managementsystemen.