Ver Heen Verslag van een depressie

"Ver heen" van prof. P.C. Kuiper is een goed toegankelijk, en uiterst persoonlijk boek over (psychotische) depressies gezien vanuit het oogpunt van een patiënt annex psychiater. Het boek geeft goede beschrijvingen wat een ernstig depressieve patiënt kan doormaken, de gevolgen voor zijn/haar sociale omgeving, en een aantal implicaties voor de hulpverlening. "Ver heen" is een aanrader voor direct betrokkenen bij ernstige depressies.

Het verhaal is autobiografisch en handelt over prof. P.C. Kuijper (1919-2002) die een vooraanstaand psychiater en chef de clinique was van een psychiatrische instelling. Deze man gaf buiten zijn werk als arts en chef, veelvuldig lezingen of colleges aan studenten en collega’s in het psychiatrisch werkvlak

Deze man had in zijn verleden een streng godsdienstige opvoeding gehad waarbij de aspecten zonde, hel en schuld, een grote rol heeft gespeeld. Op een zeker moment in zijn leven waarbij hij een druk bestaan heeft als arts, chef, docent, stort hij langzaam psychisch in waarbij hij zelf denkt dat hij dement aan het worden is omdat zijn moeder uiteindelijk ook leed aan dementie. Het blijkt echter een depressie te zijn maar zelf ziet hij dat niet. Later krijgt hij er psychoses bij (waanvoorstellingen).

De psychotische depressie is uniek beschreven vanuit het oogpunt van de patiënt Kuijper en de psychiater Kuijper. Dat maakt het boek wel heel bijzonder omdat hij psychiater het boek heeft geschreven vanuit zijn patiënt zijn en daarbij een eigen analyse geeft over het hoe en waarom van zijn ziekte, de ontstaansgeschiedenis en wat het met hem deed, hoe hij het ervaren had. Hij geeft aan hoe het voelde om als patiënt te worden behandeld door collega psychiaters en geeft hij hiermee inzicht in wat wel of niet wenselijk gedrag is vanuit de hulpverlenersrol naar de patiënt toe.

Tevens beschrijft Kuijper op een beeldende manier wat angsten en waanvoorstellingen doen met de menselijke geest, hoe het beleefd wordt. Het geeft inzicht in de psyche en de werking daarvan in relatie tot het verleden (in dit geval een streng religieus verleden). En het vertelt heel nauwkeurig hoe de psychotische depressie verloopt en wat er zo kenmerkend aan is.

Het laat zien hoe de verschillende therapie vormen hielpen en bijdroegen aan het terugkomen in de realiteit en naar een degelijk herstel. Ondermeer de creatieve (schildersessies) en arbeidstherapie waren interessant om te lezen alsmede de korte inzicht gevende gesprekken met een dominee en het effect daarvan.

Kortom een boeiend boek over een vrij specifiek psychiatrisch onderwerp waarbij wel een aantal dingen uit onze lessen naar voren komen. (smalle bestaansbasis, depressie, psychose, angst). Ik heb hier een hoop kennis uit opgedaan over hoe zo’n depressies ontstaat, verloopt en wat het doet met iemand. Een "must" voor psychische hulpverleners in de klinische omgeving.