De alledaagse lelijkheid van Caravaggio

De ‘alledaagse lelijkheid’ van Caravaggio

Op schilderijen van Michelangelo Merisi da Caravaggio (1571-1610) zijn vaak attributen en gebruiksvoorwerpen afgebeeld die sporen van verval of intensief gebruik vertonen. Appels en peren zijn half rot of hebben insectensteken. Plantenbladeren zijn dor, verlept of verkleurd. Bladmuziek golft, krult of heeft ezelsoren. De vingers van een handschoen zijn losgetornd en hebben gaten. Een viool heeft een lange, losse kronkelende snaar en een kammetje mist een paar tanden.
Dit onderzoek gaat in op een aantal vragen. Is deze wijze van uitbeelden uitsluitend bedoeld als een weergave van de werkelijkheid van alledag, of ligt er wellicht een andere, verborgen symbolische betekenis aan ten grondslag? Is er sprake van een reeds bestaande traditie of past Caravaggio dit als eerste toe? Heeft zijn gebruik van rotte, versleten en kapotte voorwerpen navolgers gekend?
Zes schilderijen, die halfvergane attributen en sleetse voorwerpen het meest duidelijk weergeven zijn uitgebreid in de literatuur onderzocht en onderworpen aan een gedetailleerde visuele analyse door de auteur van Maanen.

Henque van Maanen (1944) is Art Director en grafisch vormgever.Hij studeerde op latere leeftijd kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Leiden en is afgestudeerd in Oude Italiaanse schilderkunst.