De kuur

Geschreven bij De kuur

In drie delen wordt het verhaal van hoofdpersonage Yves Altman (zakenman, 59) vader van Gabriel, Jean, Kick, Billy, ex van Vera en Ank verteld. Van huis uit heeft hij zijn liefde voor 'De Toverberg' van Thomas Mann meegekregen. Ook de kinderen zijn ermee opgegroeid en vooral Kick leeft zich uit in typetjes, citaten en aangepaste kleding. In huize Altman wordt regelmatig gedineerd zoals in sanatorium Berghof in het Zwitserse Davos. Yves wil zijn zestigste verjaardag 'daarboven' vieren met de kinderen en nieuwste vlam Barbara.

Thomas Mann had heel wat te stellen met z'n kinderen, aanleg voor melancholie, depressie en homoseksualiteit leidden tot zelfdestructieve handelingen zoals overmatig drugsgebruik en suïcide (pogingen). 'De Kuur' heeft een heel eigen karakter, maar is sterk verweven met 'De Toverberg'. De citaten zijn cursief gedrukt, verwijzingen haalt de lezer er zelf wel uit.

Citaat:
'Mann had geen kuur voor de ziekelijke onzekerheid van zijn eigen kinderen, hij deed zijn best een goede vader te zijn'
'Bleef hij trouw aan zijn overtuiging dat de magische toverberg in Davos de sublieme setting was voor een ontmoeting van de juniore Altmannen met zijn nieuwe je-weet-wel-wie?'

De reis wordt niet gezamenlijk ondernomen, Barbara gaat vooruit en heeft onderweg opmerkelijke ontmoetingen. De naam toverberg komt doordat 'daarboven' nog wel tijd bestaat, maar door de monotonie is het besef van de tijd verdwenen. Het 'daarboven en daarbeneden' is een van de vele begrippen uit het Berghofjargon. De spanning wordt opgebouwd door verschijning van de kinderen en loopt parallel aan en/of wordt verweven met spookachtige toevalligheden. Zo wordt er geslaapwandeld, opvallend vaak over deuren gesproken, je hoort iemand hoesten, allemaal zaken die beelden oproepen uit 'De Toverberg'. Tel daarbij de namen van de obers, het opnemen van een film, het Schwyzerdütsch en het plaatje is compleet.
Het verhaal ontspint zich. Liefde, onbegrip, zwangerschap, vraatzucht, ziekte, hebzucht zorgen voor actie en vragen om oplossing.

In het motto, een citaat uit 'De Toverberg' wordt verwezen naar de bestemming. Daarmee wordt 'daarboven' bedoeld . 'Dit zou gezien kunnen worden als een metafoor voor de hemel'. 'Daarboven' heb je zicht op verlossing. Hierbij kan de achternaam van Barbara, Engel, geen toeval zijn.
Het decor waarin zich alles afspeelt is adembenemend. Zo is het hoofdstuk waarin de Schatzalp het woord neemt een fijn en ontroerend rustpunt in het verhaal.

Motieven
Kapitalisme versus socialisme -Multinationals versus Thomas Piketty-Kapitaal in de 21ste eeuw. In 'De Toverberg' Naptha de scholasticus versus humanist Settembrini

Afhankelijkheid, navelstreng-Minette is zwanger van Gabriel, Brie. Allebei kogelrond. De kabelbaan die boven en beneden met elkaar verbindt. 'Financiële autonomie versus denigrerende afhankelijkheid. Mocht een kind een ouder op zijn vermogen aanspreken?'

Vraatzucht-Gabriel, de lobbes. De chocolade beren in Schneider’s, patisserie en chocolaterie Davos

Tijd- 'Geen tijd voor onzin', de kerkklokken in het dal, dure horloges

Thema
Relationele betrekkingen in een samengestelde familie

Fijn dat er verwezen wordt naar 'De Toverberg', maar het kan ook afleiden. 'De Kuur' dwingt de lezer teug te grijpen naar 'De Toverberg' zodat twee verhalen elkaar kunnen versterken maar ook verwarren.

Het is inderdaad ingewikkeld om je per hoofdstuk weer te verplaatsen in een ander personage, maar de familie Altman is nu eenmaal een grote familie met complexe onderlinge verbanden. neem alleen al de verhouding van Yves tot zijn twee exen, en zijn nieuwe vlam. En dat alles speelt in de historisch boeiende en mooie omgeving van Amsterdam-Zuid en het pittoreske, doch van het geld bulkende Davos. De details, daar hou ik wel van: tafelschikking, woonomgeving, dashboard in auto, indeling van de botanische tuin, etc.

Er is ook een filosofisch aspect in dit boek. Zelf hou ik wel van romans, sprookjes en verhaen die je dieper laten nadenken over het leven en levensvisies (van Brederode, Camus, Hesse, Mann, Palmen, Wilde), dus precies waar ik van hou.

Tenslotte nog de opmerking dat ik heb genoten van de interactieve boekpresentatie met muziek in de Athenaeum Boekhandel en de sessie (met bespreking en voorlezen door Michiel van Zuylen en een voordracht door de auteur zelf) bij C&H Art Gallery.

Soms heb je boeken waar je van te voren hele hoge verwachtingen hebt en die dan eigenlijk niet uitkomen. Misschien juist wel omdat je zulke hoge verwachtingen had, of misschien omdat je op dat moment niet ‘in the mood’bent voor het boek. De kuur van Emily Kocken is helaas voor mij zo’n boek gebleken.
Ik vond het taalgebruik te wollig en daardoor las het voor mij persoonlijk niet prettig. Het verhaal werd vanuit verschillende perspectieven geschreven en ook dat vond ik erg verwarrend. Als zelfs de lift en de berg zelf een stem krijgen wordt het wat ingewikkeld. Ik wil hier absoluut niet mee zeggen dat het een slecht boek is, het is alleen geen boek dat mij aansprak tijdens het lezen.

Aanrader van echte Thomas Manss fans (die alles van Thomas Manns zelf al lang gelezen hebben)