De lener

De lener is een vreemd boek, met een vreemd verhaal en een vreemd einde.
Een boek zoals het leven zelf dus. Niet alles in ons leven is gepland, soms lopen de dingen zoals ze lopen. Soms kan een kleine beslissing levenslange grote gevolgen hebben.
Een existentieel verhaal dus.

Het boek vertelt het verhaal van Lucy Hull, 26 jaar en werkzaam op de jeugdafdeling van de bibliotheek van Hannibal (wat niet echte de naam van het dorp is) en het verhaal van Ian Drake (tien jaar, fervent bibliotheekbezoeker en lezer).
Wat beiden gemeen hebben is het feit dat ze eigenlijk buitenbeentjes zijn, die in boeken vrienden zien. Boeken die hen een vlucht uit de werkelijkheid kunnen bieden.

Op een dag loopt het plots zo dat Lucy, met Ian, op weg is in haar auto. Ze weet niet waarheen, of voor hoe lang. Ze weet enkel dat ze Ian, al is het maar even, een vlucht wil bieden uit zijn streng gelovige gezin. Een andere kijk op de wereld geven dan diegene die dominee Bob Lawson (een fervente anti-homo-prediker) hem probeert op te dringen. Gaandeweg blijkt dat zij niet enkel Ian ontvoerd heeft maar ook dat Ian haar gegijzeld houdt.
Lucy gelooft in boeken, in de kracht van boeken en hun personages. Ze gelooft (als dochter van Russische immigranten) dat het leven maakbaar is maar ze gelooft ook dat mensen, die homo blijken te zijn, zo geboren zijn en dat geen dominee daar iets aan kan veranderen. Zij vindt dat mensen mogen zijn wie ze zijn. Zij gelooft in Ian en ze is er van overtuigd dat zij hem kan helpen om dé Ian te worden die gelukkig zal zijn.

Het boek is vlot geschreven en bij tijd en wijle ook echt grappig. Het is een verhaal dat anders is, niet voorspelbaar. En ondanks het bizarre verhaal toch heel levensecht met personages die van vlees en bloed zijn, met hun eigenaardigheden en gebreken. Personages die nog lang door je hoofd blijven spoken (als overleden bibliothecaressen in hun toenmalige bibliotheek).

Lucy heeft geen echte reden om op de vlucht te slaan en toch is dat wat zij in feite doet.
Het boek eindigt zonder happy ending, er blijven meer losse eindjes dan dat er echt iets afgerond wordt. Dat maakt het verhaal ook zo geloofwaardig. Niemand van ons heeft een glazen bol, niemand van ons kan in de toekomst kijken. En je kan het nog zo goed bedoelen met een kind, je weet nooit wat een effect jouw daden op zijn toekomstige leven gaan hebben.

De lener is een boek dat het belang van boeken nog duidelijker maakt. Boeken kunnen je leven veranderen. Boeken stemmen tot nadenken. Boeken kunnen hoop en redding bieden als het leven chaotisch en bijna ondraaglijk is.
Tal van redenen om zo snel mogelijk dit boek te lezen!

De lener is de debuutroman van de Amerikaanse schrijfster Rebecca Makkai (1978). Het boek is in diverse landen vertaald en is overal een groot succes. Net als hoofdpersoon Ian kon de schrijfster als kind helemaal opgaan in een boek. In De lener spelen verschillende boeken uit haar jeugd een belangrijke rol.
De 26 jarige Lucy werk op de kinderafdeling van een bibliotheek. Ze heeft een goede band met de 10 jarige Ian. Omdat de ouders van de jongen streng Christelijk zijn moeten de twee regelmatig boeken de bibliotheek uitsmokkelen. Ian heeft het thuis niet gemakkelijk. Omdat zijn ouders vermoeden dat hij homo is moet hij deelnemen aan de anti-homo-cursus van dominee Bob. Lucy maakt zich hier erg druk om. Wanneer Lucy op een morgen de bibliotheek opent ziet zij dat Ian zich hier verstopt heeft. Ian dwingt haar mee op reis te gaan. Lucy heeft even haar twijfels. Moet ze Ian bij zijn ouders terugbrengen of hem meenemen? Ze kiest voor het laatste. Samen gaan ze op zoek naar de niet bestaande grootmoeder van Ian en komen meer en meer te weten over de achtergrond van Lucy’s Russische vader. Tijdens hun tocht komen beide tot inkeer en verlangen weer terug naar hun ouderlijk huis.
Hoewel Lucy en Ian tijdens hun reis niet zoveel beleven is het verhaal toch ontzettend goed. Op een luchtige manier komen allerlei moeilijk bespreekbare onderwerpen aan bod zoals homofilie bij kinderen, een moeizame ouder-kindrelatie en op zoek zijn naar jezelf. In het verhaal worden allerlei kinderboeken genoemd. Wanneer je deze boeken niet kent gaat veel humor aan je voorbij, dat is jammer. Enkele voorbeelden: Narnia: De homo zat nog dieper in de kast dan Narnia. Rupsje nooitgenoeg: Lucy snoept en snackte de hele week, maar ze ontpopte niet. Sjakie en de chocoldefabriek: Ian en Lucy checkten in een hotel in als Sjakie Stevens en Veruna peper. Het kleine huisje op de prairie: Lucy noemt zichzelf een keer laura Ingles. De tovenaar van Ozz: Wanneer lucy op het punt staat om naar huis terug te keren klakt ze driemaal met haar schoenen. De boeken zijn allemaal op een heel knappe manier in De lener verwerkt!

Ian is zo’n personage waar je algauw medelijden mee krijgt. Het arme tienjarige jongetje geniet een superstrenge opvoeding en wordt door zijn gelovige moeder zelfs op anti-homocursus gestuurd. Gelukkig is er Lucy, de 26-jarige bibiothecaresse die Ians miserabele leven terug zinvol maakt. Zo helpt ze hem ‘verboden’ fantasyboeken uit de bib mee te smokkelen, door net diegene te kiezen met een onschuldige titel, om vooral geen argwaan van zijn moeder op te wekken. Omwille van die strenge, anorectische moeder van hem – die je als lezer het liefste zou platknijpen – vind je het ook helemaal niet erg als Ian op een dag ‘per ongeluk’ wordt gekidnapt (lees: verlost van zijn moeder) door Lucy, de lieve bibliothecaresse. Per ongeluk zegt u? Inderdaad, het is iets dat je enkel kan snappen als je het boek effectief aan het lezen bent. Hoewel je er na het uitlezen nog steeds niet uit bent wie nu precies wie heeft gekidnapt, het komt er eigenlijk op neer dat Ian en Lucy aan een avontuur beginnen waarvan ze geen van beiden weten hoe ze er weer uit moeten geraken. Met Lucy achter het stuur, en Ian op de achterbank trekken ze door Amerika. Ze hebben geen doel, geen specifiek eindpunt, behalve dan misschien het imaginaire huis van de al even imaginaire grootmoeder van Ian. Hoe verder ze Amerika doorkruisen, hoe moeilijker het wordt om te stoppen en terug te keren. En dan is er nog die groeiende angst. Weten ze al iets in Missouri? Verdenken ze Lucy al als mogelijke ontvoerder? En als ze ooit gevat worden – en die kans is zeer groot – zal de straf dan nog meevallen?

De Lener heeft nog het meeste weg van een absurde roadmovie. Zoals je al kon denken maken beide personages onderweg een hele evoluties door. Ian geniet met volle teugen van zijn vrijheid en Lucy leert uiteindelijk haar ware Russische identiteit kennen. Gedurende die hele tocht mocht er best wel wat meer gebeuren - want nu en dan wordt het even saai - zit je vooral te wachten op het einde. Maar als je even doorbijt, zie je in dit dit boek best wel mooi is, eentje die je stemt tot nadenken.

Lucy werkt als bibliothecaresse in en klein stadje in de US. Met haar Magna Cum Laude had ze wat anders kunnen gaan doen, maar dat heeft ze dus niet gedaan. Ze werkt op de kinderafdeling, en een van haar lezertjes is Ian. Het jochie is 11, maar is voor iedereen al “die homo”. Ook Ian’s ouders vinden dat blijkbaar, en als streng gelovigen willen ze er wat aan doen. Hij mag alleen maar boeken lezen die passen binnen het geloof (zeker geen Harry Potter) en wordt naar een soort zondagsschool gestuurd om zijn homo-gedrag te genezen. Ian rebelleert, en Lucy neemt hem mee voor een ritje. Een vrij lang ritje……
Nou, dit klinkt allemaal heel zwaar, maar het boek is bijzonder grappig en ontroerend. Natuurlijk gaat het ook, nee zelfs met name over boeken, hoe die je vormen en ook een ontsnapping aan de realiteit bieden, en het einde is daar een heel mooi voorbeeld van. Dus als je een gepassioneerd lezer bent is dit een super boek.

Geschreven bij De lener

Wat doe je als je het gevoel hebt dat een kind niet veilig opgroeit..Een bibliothecaresse met hart voor de boeken en haar lezers grijpt in. Boeiend verhaal waarbij je wilt weten hoe het afloopt. Veel boeken worden omschreven, voor de leesliefhebber een feest van herkenning. Soms kabbelt het verhaal wat voort en het einde viel me tegen. Vandaar 3 sterren. De moeite waard ? Jazeker. Lees je het 2 x ? Nee 1 keer is genoeg.

Vlotte en correcte levering

Een boek over boeken. En een ontvoering door een tienjarige jongen. De lener, debuutroman van Rebecca Makkai, is een vreemde eend in de bijt, maar een knap geschreven roman.

De jonge en slimme Lucy Hull werkt als bibliothecaresse in een dorp. Een van haar vaste gasten op de kinderboekenafdeling is de boekenwurm Ian Drake, een tienjarige jongen uit een strenggelovig gezin. Ian heeft het zwaar, met zijn ouders die denken dat hij homo is en hun verbod op talloze boeken die hij wil lezen. De enige manier voor Ian om deze boeken toch te lezen is door ze de bibliotheek uit te smokkelen met behulp van Lucy. Als Lucy ontdekt dat Ian een nacht heeft doorgebracht in de bibliotheek en hij aan haar vraagt om een stuk met hem te reizen, gaat ze daarop in. Dat had ze beter niet kunnen doen…

Al snel heeft Ian Lucy volledig in zijn greep en reizen ze steeds verder af met de auto terwijl Lucy probeert na te denken over hoe ze dit kan terugdraaien. Maar er is geen weg terug. Alleen de lange, onbekende weg voor hen.

Het grootste deel van deze roman gaat over de roadtrip die Ian en Lucy houden en ondanks het feit dat er weinig gebeurt, maken ze toch veel mee. De excentrieke vader van Lucy, de niet bestaande grootmoeder van Ian, stuk voor stuk bijzondere figuren. De weg is lang en het verhaal soms vreemd, wat dit boek juist weer uniek maakt. Wat daar zeker aan meewerkt zijn de talloze verwijzingen naar kinderboeken. Ontzettend knap van de auteur en heel leuk om te zien als lezer.

Daarnaast houdt de roadtrip je in de greep. Je hoopt met heel je hart dat het goed zal aflopen, maar diep van binnen weet je al dat die kans klein is. Het verhaal klinkt op het eerste gezicht als een spannend boek. Dat is De lener niet. De lener moet je lezen om zijn mooie woorden en zijn excentrieke karakter. Als je daarvan houdt, dan is dit boek geweldig en niet weg te leggen.

Met plezier gelezen. Hoewel het hier en daar wat langdradig was, zal ik nog vaak terugdenken aan Lucy en Ian. Het zijn personages die me bijblijven. Ik betrapte mezelf op de gedachte: ik hoop dat Ian Een stralende toekomst van Makkai leest :-)

(Kleine kanttekening: waarom beginnen veel reviews met een samenvatting van het boek? Dat is compleet overbodig want die staat al bij de omschrijving van het boek. )

‘De lener’ is een heerlijke road movie, geïnspireerd door de liefde voor lezen en het geloof dat boeken de wereld kunnen veranderen. Als Lucy besluit om Ian mee te nemen, rijden ze van hot naar her. Deze ‘vlucht’ door Amerika vond ik af en toe wel een beetje langdradig: zoveel gebeurt er nu ook weer niet onderweg.

Het leukste aan ‘De lener’ vind ik de verwijzingen naar en anekdotes uit andere boeken. Onder andere ‘Sjakie en de chocoladefabriek’, ‘De tovenaar van Oz’ en ‘Het kleine huis op de prairie’ komen langs. Lucy is er heilig van overtuigd dat boeken mensen kunnen redden en de wereld kunnen veranderen, een mooie gedachte die leidt tot een mooie afsluiting van het verhaal.

Kortom: ‘De lener’ is een boek dat geen enkele boekenliefhebber mag missen, al is het maar omdat de magie van boeken hierin eindelijk eens wordt benoemd.

Bibliothecaresse Lucy vertrekt met de jonge lezer Ian van tien jaar (die van huis wil weglopen) in haar auto en het omslagpunt, waar een autoritje een ontvoering wordt, is lekker vaag. Uiteindelijk reiden ze gewoon door, met wederzijdse goedkeuring. Onderweg hadden ze van mij wel iets meer mogen beleven (maar de man met de zonnebril die ze bij elke rustplaats tegenkwamen maakte het verhaal wel mysterieus).

Ik vond het vooral leuk dat het eigenlijk niet anders kan dan dat Lucy gearresteerd gaat worden, maar dat je toch hoopt (en meedenkt) dat er nog een andere oplossing is.