De mens als god hoe de aarde het antropoceen kan doorstaan

Voorbij goed en kwaad. "Global warming gaat niet over overconsumptie, moraliteit, ideologie of het kapitalisme. Het is grotendeels het resultaat van de mens opwekken van energie door verbranding van koolwaterstoffen en kolen." Gegrepen door het besef dat, als gevolg van het feit dat er overal op de wereld koolstof wordt gewonnen, bewerkt en verbrand, de aarde wordt opgewarmd, zoek ik naar argumenten die mijn eigen gedrag bevestigen of corrigeren. Natuurlijk is het prettig om te lezen dat je goed bezig bent. Even fijn is het om te horen dat mijn zonnepanelen toch wel een prima bijdrage leveren aan het terugdringen van de CO2 uitstoot. Kortom: ik wil beloond worden voor mijn goede gedrag. Ook wil ik wel weten waar ik me aan moet houden. Mijn geweten is wat betreft het milieu steeds in ontwikkeling. De puber-in-mij wil weten waar de grenzen liggen.
In “De mens als god” schrijft Mark Lynas nauwkeurig neer waar die grenzen liggen. Grenzen die niet straffeloos overschreden kunnen worden. Gelukkig gaat hij nog een stap verder en zoals een katholiek zijn zonden kan biechten om daarmee vergeving te krijgen, zo kunnen wij mensen op onze schreden terugkeren en gemaakte fouten herstellen. Het voorbeeld is de reparatie van de ozonlaag. Eerst door menselijk handelen naar de barrebiesjes geholpen, maar even zo goed weer herstellende door de CFK’s uit te bannen.
Lynas beschrijft de negen planetaire grenzen als onze Negen Geboden. De mens is als god niet iets meer bescheiden. Nummer tien voeg ik er dan maar aan toe: Mijn vrijheid eindigt, waar jouw neus begint. De aarde bepaalde onze levensomstandigheden. We leven in een nieuw tijdperk, zegt Lynas: het Antropoceen. Het tijdperk waarin de mens de zaken naar zijn hand zet volgt op het Holoceen, het tijdperk waarin de mensheid op aarde tot bloei kwam.. Nu is het de mens die het wel en wee van de aarde bepaalt. De mens als god. Wij botsen tegen negen - planetaire grenzen - en daarvan zijn we ons amper bewust. Zeven grenzen heeft de wetenschap gekwantificeerd. Dat wil zeggen, er hoort een getal bij dat we niet mogen overschrijden als we willen dat de aarde onze beschaving blijft dragen. Onze ecologische schuld die we opbouwen is veel ernstiger dan de schuldencrisis.

Wij overschrijden al drie grenzen, die van het klimaat, de stikstof en de biodiversiteit. De biodiversiteit is er het slechtst aan toe. Aanpakken dus. Maar nu komt Lynas met een aanpak om het klimaat weer binnen de lijntjes te krijgen, die nogal kernachtig is. Drastische maatregelen zijn acuut nodig, oké. Mark Lynas gaat die niet uit de weg. Hij komt met, soms ongemakkelijke, oplossingen, die hij - net als de grenzen - wetenschappelijk onderbouwt. Het is wel slikken als hij stelt dat kernenergie, op een moderne wijze opgewekt, mogelijk met een nieuwe brandstof als thorium ter vervanging van uranium, absoluut noodzakelijk is om binnen de veilige grens te komen. “Kernenergie is groen”, stelt Lynas. “Een kerncentrale met een capaciteit van een grote kolencentrale bespaart 6 miljoen ton CO2-uitstoot per jaar.”
Is dit nu echt zo? Met MULO-A in mijn bagage kan ik er geen argumenten tegenover stellen. Daarom is het prettig om mijn leeservaring te delen met anderen.