De Nederlandse Maagd Winnaar European Union Prize for Literature 2014 / Winnaar AKO Literatuurprijs 2011

Geschreven bij De Nederlandse maagd

De hoofdpersoon in "De Nederlandse maagd" van is Janna. Ze woont met haar ouders in Limburg. Haar vader stuurt haar naar een vroegere vriend van hem in Duitsland om beter te leren schermen. Haar vader en Egon von Bötticher hebben al twintig jaar geen contact meer, sinds het einde van de Eerste Wereldoorlog.

"Deze brief behoeft geen postzegel en zal zeker niet ongelezen blijven, want ik geef hem mee aan mijn dochter, die erop zal toezien dat je hem opent." (eerste zin van het boek)
Janna reist voor het eerst van haar leven naar Duitsland. Bij het station wordt ze door Von Bötticher afgehaald.

"Je zou kunnen zeggen dat Von Bötticher verminkt was, maar na een week merkte ik zijn litteken al niet meer op. Zo snel went een mens aan uiterlijke afwijkingen."
Na een autotocht van meer dan een half uur komen ze aan op het landhuis Raeren waar Von Bötticher woont.

"De voordeur leek op het deksel van een doodskist. Ik overdreef natuurlijk, maar toen Von Bötticher mij voor de dichte deur liet staan omdat hij iets in de auto was vergeten, straalde vooral eenzaamheid van het huis op mij af, en andersom."

In het landhuis woont Von Bötticher samen met een huishoudster en haar man, de tuinman. Een aantal dagen later komt er ook een tweeling naar Raeren. Siegfried en Friedrich oefenen samen met Janna hun schermkunsten.

"Op het Raeren werd ik een gluurder. Gesloten gordijnen, vreemde brieven, onweerstaanbare woordenwisselingen – ik werd erheen getrokken als een dief naar een kluis."

Janna komt er achter dat Von Bötticher de brieven van haar vader, waar hij nooit antwoord op heeft gekregen, gelezen en bewaard heeft. Ze is zo nieuwsgierig dat ze stiekem deze brieven uit zijn kamer haalt, leest en uiteindelijk verbrand.

Op het Raeren komen regelmatig mannen en studenten om te schermen. Er zijn onderhuidse politieke spanningen. Von Bötticher zegt hierover tegen een van zijn vrienden:
"Dat hele nationaalsocialisme is een nutteloos experiment, daar komen ze binnenkort wel achter. Het is waanzin om eenvormigheid en symmetrie te willen creëren, in weerwil van de verschillen."

Tijdens haar verblijf op Raeren wordt Janna volwassen. Ze wordt verliefd en krijgt een sexuelle relatie.

"Het is aanlokkelijk om naderhand te zeggen dat ik van nature de juiste kant koos, dat ik vermoedde wie later fout zou worden en wie goed, maar ik was alleen maar verliefd."
Na een aantal maanden is de sfeer op Raeren veranderd. Von Bötticher is een tijdje naar Amsterdam geweest en is sinds die tijd anders. Het hele huis wordt door hem leeggehaald en hij heeft geen interesse meer in de schermlessen van Janna en de tweeling. Uiteindelijk besluit Janna weer naar huis te gaan. Ze stuurt haar vader een telegram en laat zich ophalen. Het verhaal eindigt hier....

Ik had hoge verwachtingen van dit boek, omdat het de AKO literatuurprijs heeft gewonnen. Het viel me een beetje tegen. Op de achterflap van het boek komt de volgende tekst voor: Binnen de poorten van deze eigenaardige wereld gaat Janna, geïntrigeerd door haar ontoeschietelijke maître, op zoek naar antwoorden. Wat is er tussen hem en haar vader voorgevallen, en wie moet de rekening vereffenen?

Hierdoor kreeg ik het idee dat er iets spannends in het verhaal zou gebeuren, dat Janna een geheim zou ontdekken. Janna vindt de brieven die haar vader aan Von Bötticher heeft gestuurd, leest ze en verbrand ze. Het wordt niet duidelijk wat ze verder met deze brieven doet en waarom ze deze leest. Ze confronteert niemand met de inhoud van de brieven. Het verhaal kabbelt zich voort, maar wordt nergens echt interessant.

De schrijfstijl van Marente de Moor is wel prettig, maar het verhaal is niet zo goed uitgewerkt. De personages blijven oppervlakkig, waardoor ik aan het einde van het boek met vragen bleef zitten, bijvoorbeeld waarom de ene tweelingbroer de andere aanvalt.

Het boek leest makkelijk weg, maar daar is dan ook alles mee gezegd. In lange tijd niet zo'n teleurstellend boek gelezen. De personages blijven oppervlakkig. Het boek zou nog gered kunnen worden als de verhaallijn dan tenminste nog een stuk verdieping of oorpronkelijkheid zou bieden, maar ook dit is niet het geval. Telkens wanneer het verhaal je even raakt en je benieuwd raakt naar het vervolg, legt De Moor de focus op iets anders om er daarna niet meer op terug te komen.

Het is dan ook niet te begrijpen dat dit boek de AKO-literatuurprijs heeft gewonnen. Ook de recencies hebben het blijkbaar moeilijk iets van dit boek te vinden; ze gaan mee over de schrijfster, haar woonsituatie en haar verleden dan over het boek. Advies: besteed uw tijd aan iets beters dan het lezen van dit boek.

De beschrijving deed me vermoeden dat er iets heel spannends was gebeurt tussen Egon en de vader van Janna. Dit gegeven deed me het boek in 1 keer uitlezen en misschien maar goed ook. Verder gebeurt er niet echt veel namelijk en het 'geheim' wat Janna probeert te ontdekken vond ik niet zo noemenswaardig.

Het boek is goed geschreven maar in het verhaal zitten te veel gapen. Wellicht werkt dat voor andere maar ik miste de diepgang bij de andere personages. Het ging alleen maar om de zeer jeugdige en enigszins naieve Janna. (SPOILER!)Je leert totaal niet wat Egon ertoe beweegt om met Janna een seksuele nacht-relatie te onderhouden, sure, die man heeft ernstige psychische problemen opgelopen in de oorlog en nu met tweede oorlog op handen zal hij wel emotioneel niet orde zijn, maar daar lezen we bitter weinig over. Alles is geschreven vanuit het perspectief van Janna en ze is te jong om alles te begrijpen. Ze vind de brieven van haar vader en Egon's brieven maar we leren niets over wat zij nu leert over deze, eerder verborgen, informatie. We lezen wat ze ermee 'doet', letterlijk, maar niet wat ze ermee leert en figuurlijk in haar hoofd er nu aan eigenlijk aan heeft?

Janna's gevoelens blijven sowieso licht oppervlakkig te noemen. We leren er eigenlijk vrij weinig over en zien alleen analyses van wat er gebeurt om haar heen. De plotselinge rivaliteit tussen de tweeling kwam voor mij ook als een donderslag bij heldere hemel. Het was leuker geweest als die spanning meer opgebouwd was geweest. En als er daar al een rivaliteit tussen was, dan had de tweeling toch ook iets tegen Egon moeten hebben die immers Janna als enige echt boeide? En wat vind Egon ervan dat ze toch avances maakt richting de tweeling?

Misschien snap ik het boek niet zo, maar ik vond het oppervlakkig. Wel een leuke weglezer.

Wat ik bijzonder vind aan dit boek is het geweldige gebruik van onze taal. Marente de Moor zit niet verlegen om woorden of synoniemen. Mooie, soms wat gekunstelde, zinnen die langzaam voortgaan. Het verhaal blijft tot het eind helaas kabbelend en mist diepgang, spanning en fantasie. De sfeer van de omgeving waar het verhaal zich in afspeelt wordt mooi door de Moor beschreven. Daarentegen omzeilt ze iedere vorm van spanning. Op momenten dat het verhaal een inhoudelijke wending lijkt te krijgen, neemt ze de lezer mee naar een vorig, nieuw of ander moment.

Meeslepend mooi geschreven verhaal waarin de hoofdpersoon niet alleen leert met de floret te schermen maar ook veel ontdekt over haar geheimzinnige schermleraar. De schrijfster weet veel van de schermsport, naast de techniek komen ook de mentale aspecten aan de orde. De historie komt tot leven in de beschrijvingen van de personen en locaties. In een beschrijving van een interneringskamp voor soldaten in de eerste wereldoorlog meende ik de Wiericke schans te herkennen.
Een aanrader en niet alleen voor beoefenaars van de schermsport.

In eerste instantie sprak het verhaal me erg aan. Echter, uiteindelijk betreft het nogal een anticlimax. Het verhaal heeft mijns inziens geen boodschap, althans die heb ik niet kunnen achterhalen. Daarentegen leest het boek wel redelijk snel uit. Het wordt niet saai, maar het wordt ook niet ontzettend spannend of interessant. Na het uitlezen blijf je met veel vragen zitten, wat ik niet prettig vind. Aardig om eens te lezen, maar geen topper.

De hoofdpersoon in "De Nederlandse maagd" van is Janna. Ze woont met haar ouders in Limburg. Haar vader stuurt haar naar een vroegere vriend van hem in Duitsland om beter te leren schermen. Haar vader en Egon von Bötticher hebben al twintig jaar geen contact meer, sinds het einde van de Eerste Wereldoorlog.

"Deze brief behoeft geen postzegel en zal zeker niet ongelezen blijven, want ik geef hem mee aan mijn dochter, die erop zal toezien dat je hem opent." (eerste zin van het boek)

Janna reist voor het eerst van haar leven naar Duitsland. Bij het station wordt ze door Von Bötticher afgehaald.

"Je zou kunnen zeggen dat Von Bötticher verminkt was, maar na een week merkte ik zijn litteken al niet meer op. Zo snel went een mens aan uiterlijke afwijkingen."

Na een autotocht van meer dan een half uur komen ze aan op het landhuis Raeren waar Von Bötticher woont.

"De voordeur leek op het deksel van een doodskist. Ik overdreef natuurlijk, maar toen Von Bötticher mij voor de dichte deur liet staan omdat hij iets in de auto was vergeten, straalde vooral eenzaamheid van het huis op mij af, en andersom."

In het landhuis woont Von Bötticher samen met een huishoudster en haar man, de tuinman. Een aantal dagen later komt er ook een tweeling naar Raeren. Siegfried en Friedrich oefenen samen met Janna hun schermkunsten.

"Op het Raeren werd ik een gluurder. Gesloten gordijnen, vreemde brieven, onweerstaanbare woordenwisselingen – ik werd erheen getrokken als een dief naar een kluis."

Janna komt er achter dat Von Bötticher de brieven van haar vader, waar hij nooit antwoord op heeft gekregen, gelezen en bewaard heeft. Ze is zo nieuwsgierig dat ze stiekem deze brieven uit zijn kamer haalt, leest en uiteindelijk verbrand.

Op het Raeren komen regelmatig mannen en studenten om te schermen. Er zijn onderhuidse politieke spanningen. Von Bötticher zegt hierover tegen een van zijn vrienden:

"Dat hele nationaalsocialisme is een nutteloos experiment, daar komen ze binnenkort wel achter. Het is waanzin om eenvormigheid en symmetrie te willen creëren, in weerwil van de verschillen."

Tijdens haar verblijf op Raeren wordt Janna volwassen. Ze wordt verliefd en krijgt een sexuelle relatie.

"Het is aanlokkelijk om naderhand te zeggen dat ik van nature de juiste kant koos, dat ik vermoedde wie later fout zou worden en wie goed, maar ik was alleen maar verliefd."

Na een aantal maanden is de sfeer op Raeren veranderd. Von Bötticher is een tijdje naar Amsterdam geweest en is sinds die tijd anders. Het hele huis wordt door hem leeggehaald en hij heeft geen interesse meer in de schermlessen van Janna en de tweeling. Uiteindelijk besluit Janna weer naar huis te gaan. Ze stuurt haar vader een telegram en laat zich ophalen. Het verhaal eindigt hier....

Ik had hoge verwachtingen van dit boek, omdat het de AKO literatuurprijs heeft gewonnen. Het viel me een beetje tegen. Op de achterflap van het boek komt de volgende tekst voor: Binnen de poorten van deze eigenaardige wereld gaat Janna, geïntrigeerd door haar ontoeschietelijke maître, op zoek naar antwoorden. Wat is er tussen hem en haar vader voorgevallen, en wie moet de rekening vereffenen?

Hierdoor kreeg ik het idee dat er iets spannends in het verhaal zou gebeuren, dat Janna een geheim zou ontdekken. Janna vindt de brieven die haar vader aan Von Bötticher heeft gestuurd, leest ze en verbrand ze. Het wordt niet duidelijk wat ze verder met deze brieven doet en waarom ze deze leest. Ze confronteert niemand met de inhoud van de brieven. Het verhaal kabbelt zich voort, maar wordt nergens echt interessant.

De schrijfstijl van Marente de Moor is wel prettig, maar het verhaal is niet zo goed uitgewerkt. De personages blijven oppervlakkig, waardoor ik aan het einde van het boek met vragen bleef zitten, bijvoorbeeld waarom de ene tweelingbroer de andere aanvalt.

Een matig boek. Mooie, literaire zinnen, maar weinig spannend. Af en toe gekunsteld.

Mooi taalgebruik maar dat is het enige positieve wat ik over dit boek kan vertellen. Traag en saai.

Geschreven bij De Nederlandse maagd

Prima boek, netjes bezorgd