De tempeliers afrekening met een legende

“De Tempeliers” van Koert ter Veen is een boek waarbij enige voorzichtigheid is geboden.

Opvallend (en storend )is het steeds terugkerend thema van barbaarse Franken en nobele moslims. De auteur ondersteund deze stelling steeds met een onjuiste voorstelling van zaken. Enkele voorbeelden hiervan: de auteur beweerd dat onder Frankisch bewind er onverdraagzaamheid was ten aanzien van joden en moslims. Dit is beslist waar. Daar stelt hij tegenover dat vóór de komst van de kruisvaarders er onder islamitisch bewind een tolerante samenleving van Joden, moslims en oosterse christen bestond (pag 204). Hierbij gaat hij voorbij aan het feit dat de niet moslims als dhimmi moesten leven met alle nadelen van dien. Verder benadrukt hij de moordpartij op moslims en joden door de christenen na de inname van Jeruzalem in 1099 zonder deze gebeurtenis in een juist historisch perspectief te plaatsen. In de middeleeuwen (en later ook nog) verspeelde een belegerde stad waarvan het garnizoen zich niet wilde overgeven zijn kans op genade. Deze praktijk werd door alle partijen, dus ook moslims, toegepast (zie bijvoorbeeld “ Belaagd & Belegerd” het hoofdstuk door Piet Leupen over de inname van Jeruzalem) In scherp contrast met de christelijke verovering staat volgens Ter Veen de herovering door Saladin in 1187 waarbij het christelijk garnizoen werd gespaard. Ter Veen vergeet hierbij dat Saladin het garnizoen wel degelijk over de kling wilde jagen maar hierop terug kwam nadat de christelijke verdedigers had gedreigd zich letterlijk dood te vechten , alle moslimheiligdommen in Jeruzalem te vernietigen en zoveel mogelijk moslims mee de dood in te nemen. Saladin wilde uit PR oogpunt een mooie schone triomf en liet het garnizoen gaan.
Ook de bewering dat Jeruzalem in 638 op vreedzame wijze in islamitische handen was gekomen in onjuist (pag 16). Het Byzantijns Jeruzalem werd door een islamitisch krijgsmacht belegerd en onderhandelde langdurig over capitulatie. Dat hierbij geen slachtoffers vielen maakt de inname nog niet vreedzaam. Volgens deze stelling zou immers de inname van Denemarken door de nazi’s in 1940 ook als vreedzaam kunnen worden aangemerkt.

Het steeds maar benadrukken dat de westerse christenen barbaren waren en de moslims hoog ontwikkelde nobele strijders doet heel geforceerd aan en irriteert enorm. De geschiedenis van de kruistochten is simpelweg niet zo zwart-wit. Voor een evenwichtiger beeld voldoet Thomas Asbridge’s “De Kruistochten” veel beter.

Wel goed aan het boek is (zoals de subtitel al beloofd) het afrekenen met allerlei onzinnige complot theoriëen. Ook de uiteindelijke vervolging van de tempeliers is onderhoudend maar beslaat slecht enkele tientallen pagina’s. De vermelding van Hollandse, Friese en Zeeuwse kruisvaarders is een pluspunt. Het boek is best onderhoudend maar enige kennis van de kruistochten is noodzakelijk voor de juiste historische context.

Zeer interessant boek over de tempeliers. Het boek was in goede verpakking zeer vlug geleverd.

Je moet het gelezen hebben!

Geschiedenis die opnieuw voltrekt