De trooster Genomineerde Libris Literatuurprijs 2019

Mooi, bedachtzaam boek. Ik maakte in het begin wat de verteller betrof de vergelijking met een Quasimodo-figuur. Maar gaande weg opende zich een prachtig en spannend verhaal.

Goed verzorgd

Hoewel de taal van het boek mooi is word ik geen moment meegenomen door de personages en de verhaallijn. Dit zijn geen echte mensen van vlees en bloed maar 'gekleide' romanpersonages die geen moment geloofwaardig worden (een vrouw die haar exman zonder enkele wroeging terugwil nadat hij een andere vrouw verkracht heeft??) . Personages worden door de schrijfster gekneed tot verwrongen geesten om te passen in het Paasverhaal van zonde, boete, lijden, verlossing. De symboliek verwordt daarmee tot een karikatuur. Jammer. Een knap kunstelwerk, dat weer wel.

Ieder leest zijn eigen verhaal in elk boek en in alles wat hij of zij ervaart. Ook zo in dit bijzondere boek van Esther Gerritsen. Ik lees héél veel in dit verhaal, maar wat wilde de schrijfster zelf de lezer brengen met De trooster. Online las ik haar antwoord op de site van het cultureel persbureau: “Ik wilde juist laten zien dat troost iets moois is”. En wat mij betreft heeft ze dit voor elkaar gekregen. Hoofdfiguren Jacob en Henry komen elkaars pijn tegen in het klooster en er ontstaat een liefdevolle vriendschap. Allebei worstelen ze met hun eigen lijden en via het parallel met het lijdensverhaal van Christus proberen ze van deze pijn af te komen. Hun geweten wordt wakker. Mooi laat Esther dat verwoorden door de leken-conciërge Jacob: “Kan men een beer na zijn winterslaap weer zijn hol insturen?” Eenmaal bewust van je gedrag ben je niet meer onschuldig of onbewust. Niet het lijden maar de opstanding willen de twee vrienden met Pasen meebeleven en vieren.

Ik vond dit verhaal absoluut niet zwaar om te lezen. Eerder heel relativerend. Waarschijnlijk omdat het de kunst van Esther’s schrijverschap is om te schetsen met contrasten en te werken met polarisaties. Als in een karikatuur. Dat komt ook terug in de tweedeling van het gezicht van Jacob. Hij heeft er zelf last van en Esther laat hem het volgende verlangen: “Ik wilde uitleggen dat ik twee mensen was, een die kwijt was en een die dat niet was. Hoe mooi zou het zijn als die twee samenvielen.”

Ik heb me een poosje verbaasd over de cover van het boek in samenhang met de titel De trooster. Esther legt uit dat deze een detail voorstelt van het paneel De hel van Jeroen Bosch: ‘Ik wilde dat het omslagbeeld iets mysterieus en heidens zou hebben. Dit is aards en donker.’ Ik zelf ontwaar ook een ladder op de achtergrond, die in de lucht zweeft. Zou dit een Jacobs-ladder zijn?

Wat je ook van dit boek vindt, het levert vast heerlijke avondvullende gesprekken op over diverse thema’s. Wie is nou die Trooster? Ik denk dat ieder voor zich dat zelf mag weten, of geloven natuurlijk. Dit boek werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs 2018. En terecht. Het had van mij de tweede prijs mogen hebben (want De Ommegang van Jan van Aken had moeten winnen).

De Trooster van Esther Gerritsen is een boeiend boek. Het verhaal is van Jacob, de conciërge van een klooster waar retraites kunnen worden gehouden, die zich gaande weg openstelt voor een vriendschap met een ex-staatssecretaris met een aantal fouten.
Het verhaal loopt parallel met het Paasverhaal. Een bijzonder verloop.

Wat ik goed vind aan dit artikel: fantasierijk.

Mooi geschreven en boeiend geschreven roman.

Dit is een buitengewoon boek. Zich afspelend binnen een kloostergemeenschap worden de grenzen subtiel afgetast omtrent wat geloven is, omtrent de spanning tussen gevoel en rede, overgave en interpretatie, omtrent menselijke verhouding en omtrent de beweegredenen van mensen in doen en denken.

Prachtig boek dat over dr diepere lagen in het leven gaat!

De trooster van Esther Gerritsen heeft de shortlist van de Libris literatuurprijs gehaald.
Jacob is conciërge/klusjesman in een klooster dat ook mensen ontvangt die er even tussenuit moeten, die terug de zin van het leven zoeken. Normaal ontvangt een van de broeders de gasten, maar deze keer is het Jacob die het moet doen. Hij is geen prater, is niet zo heel sociaal. Niet in het klooster, maar hij was dat ook niet buiten het klooster. Niet dat hij een broeder is, hij is getrouwd geweest maar het bleef niet duren. Hij heeft een misvorming aan een kant van zijn gezicht en werd daardoor altijd bekeken en meelijwekkend bejegend. Nee, de afzondering en veiligheid van het klooster is veel beter voor hem.
De gast is een politicus die een tijdje moet onderduiken, Henry Looman. Normaal praten de gasten met een van de broeders, om hun hart te luchten, maar nu doet Henry dat met Jacob en die is dat niet gewoon. Het gaat allemaal wat stroef in het begin, maar na een tijdje ontwikkeld er zich iets dat op vriendschap lijkt.
In de aanloop naar Pasen begaat Henry een misdaad die hij opbiecht aan Jacob. Wat doet dat met de vriendschap.

Het is toeval dat ik dit boek juist nu, vlak voor Pasen lees. Het is meteen het tweede boek dat op de shortlist staat dat ik lees en toevallig ook een waar religie belangrijk is. Hiervoor had ik al het Vloekhout van Johan de Boose gelezen.
Dit boek leest heel vlot, geen moeilijke taal of zinsconstructies en omdat je er zo vlot doorheen gaat, bestaat de kans dat je niet tussen de regels leest. Er zit wel degelijk een diepere laag in dit verhaal. Of het goed genoeg is om de Libris literatuurprijs te winnen weet ik niet.