De wraak van de geografie wat de wereldkaart ons voorspelt over komende conflicten en het gevecht tegen het onvermijdelijke

Geschreven bij De wraak van de geografie

Eerste acht hoofdstukken erg goed, mooi overzicht van geografische determinantie, maar als Kaplan de theorie gaat toeschrijven op de huidige situatie wordt het inderdaad dat: toeschrijven op huidige situatie met veel kennis van nu; is Kazachstan nu echt het 'Heartland' dat MacKinder in gedachten had, of is het het 'Heartland' van Kaplan omdat het beschikt over alle mogelijke grondstoffen? In zekere zin is dit boek de geografische onderbouwing van 'Moesson' en daarmee niet erg sterk, eerst iets vaststellen en dan later met bewijs komen, omgekeerd ware beter...
Tamelijk storend is het dat telkens de VS de ultieme spil is, soms verborgen, soms duidelijk, God heeft het enorm goed voorgehad met de Amerikanen en hun continent...
Jammer is het dat het schaliegas geen rol speelt, dat is een 'gamechanger' van jewelste...

Kaplan slaagt erin de hoofdlijnen helder te houden bij zijn analyse van het historisch proces vanuit geografisch oogpunt, zonder te bezwijken voor de verleiding tot overdrijven. Nuchter en goed verteld, neemt hij de lezer mee op zijn reis waarbij de invloed van het landschap in al zijn facetten wordt belicht. Het is een politiek statement voor toekomstige ontwikkelingen die hoe dan ook, direct of indirect onder invloed staan van de (lokale) geografische kenmerken.

Geschreven bij De wraak van de geografie

Interessant om lezen en bevat veel aanzetten to nadenken. Maar na beraad vind ik de conclusies die Kaplan trekt nogal speculatief. Voor een niet-Amerikaanse lezer is Kaplan's invalshoek van hoe moet de VS zijn beleid organizeren soms storend.

Kaplan beschrijft op fascinerende wijze de invloed van de geografie op de (wereld)politiek.
De afgelopen 20 jaar werd die invloed onderschat: je kon toch overal overheen vliegen met precisiebombardementen?
Dit inzicht veranderde Kaplan, een invloedrijk US regeringsadviseur, van voorstander van de inval in Irak naar tegenstander, niet om ideologische maar om pragmatische redenen.
Terloops: waarom is Afrika arm? It is the geography, stupid!
Een fantastische, klassieke maar nu vergeten en dus vernieuwde blik op de wereldpolitiek.
Kaplan: de Machiavelli, in gunstige zin, van onze tijd.

Geschreven bij De wraak van de geografie

Kaplan beschrijft een scala aan geopolitieke ontwikkelingen die op zich heel interessant zijn. Het verband met de geografie is er vast wel, maar krijgt mijns inziens onevenredig veel gewicht tussen de keuzes die mensen kunnen maken, zeker in de modernere geschiedenis.

Geschreven bij De wraak van de geografie

Vooral de eerste hoofdstukken over verleden denkers over dit onderwerp zijn saaie kost die je door open deuren wordt toegediend. Het wordt pas leuk als er historische verhalen verteld worden. Wat Kaplan verzuimt te vermelden is dat er een nieuwe ruimtes/domeinen zijn waarbinnen oorlogen gevoerd worden: vrijemarkt en cyberspace. Hij heeft het wel over nieuwe technieken, maar ziet niet dat er ook nieuwe slagvelden zijn. De oorlogen daar zijn minder bloedig maar het principe van strijd om de macht is er hetzelfde. Hij had zijn observaties kunnen uitbreiden naar deze terreinen en een link kunnen leggen met de aanwezigheid van een grote aaneengesloten markt naar dominantie op de wereldmarkt. Aan de andere kant heeft hij wel goed gezien dat landen als Syrie en Irak in totale chaos vervallen en in een historische context zijn te plaatsen. Daarentegen waagt hij zich niet aan enige voorspelling naar de toekomst ten gevolge van de demografische bom die nu bezig is te exploderen. Dat is een gemiste kans.

Aardig boek. Vooral het stuk over Azië is lezenswaardig en interessant. De toelichting op de betekenis van de voormalige Aziatische Soviet-republieken die nu landen zijn bijna zo groot als West Europa en China. Verder is de auteur wel eens wat lang van stof. Maar de compacte hoeveelheid informatie maakt dat goed.

Geen gemakkelijk onderwerp. Wat meer dan basiskennis aardrijkskunde aanbevolen om de inhoud ten volle te kunnen appreciëren. De herinnering aan de lessen geschiedenis uit het hoger secundair zijn een must.

Leuk boek!

Geschreven bij De wraak van de geografie

Behoorlijk slecht geschreven (of vertaald) en uitzonderlijk saai (het eindeloos opsommen van wat andere deskundigen voor Kaplan reeds over dit onderwerp geschreven hebben)... spijtig gezien het boeiende thema -hoe de geografie de landsgrenzen en (bovenal) de geopolitieke verhoudingen beïnvloedt. Een gemiste kans...