Dit is uw land het einde van een boerenparadijs

Heel helder wordt beschreven hoe het Nederlandse landbouw systeem zich heeft ontwikkeld en tegelijk is ontspoord. Dat geldt vooral voor de veehouderij. Het is diep triest dat de Nederlandse boeren zo weinig voor hun producten krijgen. We moeten echt meer voor ons eten gaan betalen, maar wel zal de macht van de supermarkten veel kleiner moeten worden.

De titel van Dit Is Uw Land is veelzeggend: het onderwerp gaat ons allemaal aan, niet alleen de boeren en milieumensen, of de politici, nee, iedereen die hier woont. We hebben allemaal, als bewoner van dit land, te maken met de gevolgen van de landbouwpolitiek zoals die in EU-verband door Mansholt ruim een halve eeuw geleden op poten is gezet en die in de decennia daarna langzaam maar zeker volledig uit de klauwen is gelopen. Met mestoverschotten, miljoenen landbouwdieren op een veel te klein oppervlak, een verziekt milieu, 'groen asfalt', en een massa-industrie die tegen extreem lage prijzen exporteert naar andere landen. Eigenlijk zijn we een soort Bangladesh geworden, maar dan niet met kleding maar met met melk en varkensvlees. Heel veel bulk, lage prijzen, lage inkomens, en vooral veel export. Ons land is volledig verziekt door de gevolgen van een beleid dat inmiddels niemand nog dient: de burger niet, de boer niet, de milieuliefhebber niet, het milieu niet, de dieren niet, en ook de argeloze burger niet die gewoon gezond wil leven in een gezond milieu. Wat mij erg aanspreekt is dat de -- soms inderdaad wel wat intimiderende hoeveelheid feiten -- niet versimpeld worden tot een pamflet. En wat ik ook erg verhelderend vind, is dat de schrijvers er overtuigend in slagen uit te leggen dat ook de boeren er niks aan kunnen doen, dat ze als het ware net zo veel slachtoffer zijn van de intensieve landbouw als de varkens en de grutto's. De schuldigen zijn, zo wordt wel duidelijk, de politiek en het landbouw-industriele apparaat, inclusief de grote coöperaties en de Rabobank. Hoe nu verder? Hoe komen we hier ooit uit? De mogelijke antwoorden op die vraag worden hier wel aangestipt, maar nog tamelijk voorzichtig. Het schetsen van een aantal mogelijke scenario's zou wat mij betreft een prima deel twee van dit boek kunnen worden.

Dit is uw land is de omgevallen boekenkast van een deskundige en een journalist. Het boek geeft een scherpe analyse van misstanden in het landbouwbeleid. Het is geen opwekkend verhaal, maar gelukkig komen ook vier personen aan het woord die wel een perspectief bieden: de in 1995 overleden oud EU landbouwcommissaris Sicco Mansholt, Sierd en Joke Deinum - biologische boeren, Jorrit Kiewik - voorzitter Youth Food Movement en Jan Willem Erisman - directeur van een onderzoeksinstituut. Je moet een beetje in het wereldje zitten om hen te kunnen plaatsen. Het boek is vlot geschreven, soms cynisch, maar door de enorme vaart hindert dat niet. Wat je eruit leert is dat historisch gezien een enorme fout is gemaakt door landbouwproductie én consumptie uit elkaar te halen. Het boek pleit ervoor ze juist bij elkaar te houden.

Dit boek laat duidelijk zien wat er mis is met de landbouw in Nederland en dan vooral de (intensieve) veehouderij. Het geeft ook aanknopingspunten om tot verbetering te komen. Het vergt soms wat basis/achtergrond kennis maar is over het algemeen vlot te lezen en te begrijpen. Een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in de herkomst van ons voedsel en de relatie met milieu, economie en welbevinden van de boer.

Meer dan de helft van Nederland beslaat uit landbouwgrond. Land waar je doorheen wandelt, fietst of rijdt. Waar je graag bloemen zou kunnen zien, salamanders in heldere sloten, leeuweriken en grutto's. Het land zoals ik mij dat herinner uit mijn prille jeugd, eind jaren vijftig, begin jaren zestig (vdve). In dit boek wordt beschreven hoe dit idyllische en typisch Nederlandse landschap, ons cultureel erfgoed, in zo'n halve eeuw tijds naar de knoppen is geholpen. Waarom nu overal groen asfalt, maïs en megastallen het beeld bepalen. Waarom de natuur is verpietert, en de bodem is vervuild met bestrijdingsmiddelen en de stront van de miljoenen dieren die we hier zo nodig moeten houden om het buitenland van speklapjes en biefstukken te voorzien. Goed aan dit boek is dat verhalen van boeren en politici worden afgewisseld met harde feiten in de vorm van cijfers, grafieken en tabellen. Persoonlijke belevingen worden dus gestaafd met wetenschappelijk materiaal. De rol van de politiek komt uitgebreid aan de orde, op nationaal, Europees en mondiaal niveau. We zitten nu opgescheept met de erfenis van 50 jaar wanbeleid, met dank aan verschillende politieke partijen, het CDA voorop. Somber makend, maar gelukkig geven de auteurs ook aan hoe we ons land kunnen terugveroveren. Een aanrader voor een ieder die houdt van het Nederlandse landschap.

het is vrij 'wetenschappelijk 'en daardoor leest het niet lekker

Zeer informatief. Laat helder zien hoe verkeerd we bezig zijn geweest met onze grond en met de gezondheid van de aarde en daarmee ook met onze eigen gezondheid. Heel heldere argumenten voor verandering.

Dit boek is een aanrader voor iedereen die wil begrijpen waarom voedsel zo goedkoop is in ons deel van de wereld, waarom voedselschandalen (fipronil) optreden en waarom de Nederlandse landbouw synoniem is geworden met milieuproblemen. Ondanks het vele cijfermateriaal en grafieken is het boek vlot leesbaar en schetst het de grote lijnen en achtergronden van het voedselsysteem. Het is duidelijk dat de auteurs verstand van hun onderwerp hebben. De harde cijfers worden aangevuld met interviews met boeren, politici en ander mensen die laten zien welke emoties en menselijke drijfveren in de praktijk van alle dag bepalend zijn.