DOLLE DINSDAG Een familiegeschiedenis

Dit boek is een echte aanrader !

Minister-president Gerbrandy op Radio Oranje, 5 september 1944: “Nu de geallieerde legers op onweerstaanbare wijze de Nederlandsche grenzen overschreden hebben, ben ik er van overtuigd dat gij hen een hartelijke en waardige ontvangst zult bereiden, welke zij verdienen als bevrijders van ons land en de vernietiging van den tiran. Het uur van de bevrijding heeft geslagen.”

In zijn toespraak had Gerbrandy het woordje naderen vervangen door overschreden. De man was duidelijk iets te voorbarig geweest. Rood-wit-blauwe vlaggen werden van zolder gehaald en heel Nederland liep de polonaise door de straten. Terwijl dit fake nieuws zich als een lopend vuurtje door ons land verspreidde, werd het voor duizenden NSB- families te heet onder de voeten. Met speciale daarvoor beschikbaar gestelde treinen reisden ze af naar Duitsland. Onder hen bevond zich ook de oma, vader en oom van schrijfster Nicolline van der Spek. Terwijl heel Nederland de hongerwinter door moest zien te komen met wat suikerbieten en bloembollen at kleine Jantje van der Spek, op de boerderij in Himmelpforten, zijn buikje rond met aardappelsoep.

Toen Nicolline op een maandagmiddag bij haar demente vader op bezoek was in het verzorgingshuis liet ze hem een filmpje zien van Lucky-TV; een persiflage van Hitler. Tot Nicolines stomme verbazing noemde haar vader Hitler een goede vent en mooie kerel…. In eerste instantie tilde zus Heleen er niet zo zwaar aan; “het is de alzheimer”. Toch was ook haar het één en ander opgevallen. Zo klaarde de man bij een eerder bezoek van zus Heleen op van Duitse marsmuziek. Dementie brengt natuurlijk jeugdherinneringen naar boven. Als kleine jongen had vader Jan enige tijd in Duitsland gewoond. Maar wat wisten de zussen verder eigenlijk over de oorlogstijd van hun grootouders, vader en oom? Oké opa had bij de NSB gezeten, maar hij was toch niet echt heel fout geweest? Het waren de economische omstandigheden (opa was werkloos) en hoopvolle praatjes van Mussert geweest die de man naar de NSB geleid had. Opa stond toch niet achter de ideologie? Opa was een brood NSB’er geweest. Maar had opa voor een meeloper niet een ontzettend lange straf gekregen? Vier jaar gevangenis, dat kreeg een NSB-burgemeester ook. Nicolline en Heleen besloten in het verleden van hun vader en grootvader te duiken.

Dolle Dinsdag staat vol herinneringen; zowel dierbare als zeer gevoelige. Nicolines gedachtes gaan uit naar knusse logeerpartijtjes bij oma, moeizame bezoekjes aan het verzorgingshuis, een trip met zus Heleen naar Duitsland, een interview met vader Jan aan de keukentafel, het doorzoeken van oorlogsarchieven, wandelingen door de straten van Leiden en Oegstgeest, gesprekjes met vader en moeder van der Spek en het leven in het hotel in Noordwijk. Door de verhalen heen leer je de verschillende generaties van der Spekjes steeds beter kennen. Het is triest te moeten lezen dat de misstappen van een grootvader, 75 jaar na de oorlog, nog steeds een stempel op het leven van de huidige generatie van der Spek drukt. Daarom is het goed dat Nicolline deze geschiedenis naar buiten brengt. Natuurlijk is het leuker om te kunnen schrijven over je grootouders die in het verzet gezeten hebben, maar laten we deze andere kant van de oorlog niet verzwijgen. Om onze Nederlandse geschiedenis compleet te kunnen maken, moeten ook deze verhalen op papier worden gezet. Nicollines vader had gelukkig zelf nooit enige sympathie gehad voor de NSB. Toen de zussen klein waren waarschuwde hij hen voor de gevolgen van populisme en andere gevaarlijke opvattingen. Ook in 2019 liggen deze gevaren nog steeds op de loer; laat dit bijzondere verhaal over opa en vader Jan een waarschuwing zijn voor ons allemaal.

Ik heb het ebook in een keer uitgelezen. Een bijzondere familiegeschiedenis. Je kunt je twee generaties verder schamen voor iets waar je totaal niet schuldig aan kunt zijn. Herkenbaar ook: de beschrijving van dementie bij haar vader.

Helaas uit....
Aangrijpend door de Alzheimer en het afscheid.

Boeiend door de ragfijne scheidslijn goed & fout.

En met een lach.

Allemachtigadembenemdprachtig.

Mooi boek om in 1 adem uit te lezen. Nicolline is er in geslaagd om 2 lastige onderwerpen in 1 boek ontwapenend te beschrijven. Aanrader!!

Geschreven bij DOLLE DINSDAG

Goed leesbaar boek over een belangrijke gebeurtenis in onze vaderlandse geschiedenis