Emma hoedster van Wilhelmina's erfenis

Na het overlijden van kroonprins Alexander in 1884 kwam het Nederlandse koningshuis in een dynastieke flessenhals terecht waaruit het pas ontsnapte in 1939 met de geboorte van prinses Irene. Irène Diependaal heeft het begin van deze periode diepgaand onderzocht. De jonge regentes Emma moest het Huis van Oranje door deze penibele periode voeren. Uit het levendig geschreven verhaal blijkt dat ze daar mede door dicht bij zichzelf te blijven wonderwel in is geslaagd. Door bijna letterlijk losse eindjes af te hechten kreeg en hield ze redelijk grip op de vorstelijke zaak. Met als tastbaar resultaat van deze opruimacties een gebouw achterlatend met daarin het Koninklijk Huisarchief. De schrijfster van dit verhaal draagt een enorme hoeveelheid gegevens aan die tot een levendig en makkelijk lezend boek zijn verweven. Het plezier voor het vak tintelt in de, regelmatig met humor geschreven, tekst door. Zonder in sensatie zoeken te vervallen zijn sommige gevonden en gepresenteerde feiten als schokkend te ervaren. Het doet je als lezer beseffen dat enkele van de hoofdrolspelers in deze sage door het leven aan het hof gedwongen werden een doodlopende steeg in te gaan. Het intensieve onderzoekwerk voor dit boek is duidelijk met veel plezier gedaan. Behalve dan het doorworstelen van het verhaal van de gouvernante. Haar geschrijf wordt meerdere malen als "mierzoet" beoordeeld. Een smaak die je eerder associeert met een bakkerij dan een slagerij. En voor wie wil weten hoe dat zit...die moet dit voorbeeldig vlot geschreven proefschrift aanschaffen en lezen.

goed onderbouwde en controleerbare studie over koningin Emma met nadruk op de periode van haar regentschap, 1890-1898. Het boek geeft een geheel nieuwe kijk op de persoon van deze ambitieuze koningin en bevat een 'mer a boire' aan nieuwe en vaak nog onbekende feiten over o.m. de Raad van Voogdij over koningin Wilhelmina, de inrichting van haar persoonlijke bibliotheek, de eerste aanzet tot een nieuw pensioenstelsel voor het hofpersoneel en de nodige herziening van de koninklijke hofhouding. De studie is dermate 'uitputtend' dat geïnteresseerden achterblijven met het gevoel 'wat hierna nog?' Met recht mag dit proefschrift dan ook een ' eindstudie' worden genoemd. Enig minpunt: het bevat geen register van personen en zaken wat het terugzoeken enigszins bemoeilijkt. Voor het overige: ' een must voor geïnteresseerden in hofzaken' !
René Cleverens.

Dit boek is hoe dan ook te veel een studie gebleven om te promoveren. Je ziet echt dat het ophoudt waar er voldoende materiaal behandeld is. Terwijl de lezer dan toch een stapje verder wil en een afgerond verhaal verwacht. Het is natuurlijk veel werk, maar deze studie zou aantrekkelijker worden voor veel lezers, wanneer het meer een verhaal zou zijn geworden, waarin de uitkomsten van de studie verwerkt zijn. Daarnaast is er vaak sprake van herhaling, wanneer de schrijver een nieuw onderwerp gaat behandelen. Het geheel biedt wel een interessant overzicht van de gebeurtenissen uit die tijd en het perpectief is vanuit de koninklijke personen. Bezwaar heb ik tegen het onnozele gebruik van woorden als “dochtertje” en “zusje” die het hele boek door worden gebruikt. En dan opeens weer niet. De verkleinwoorden klinken familiair, maar zijn niet serieus te nemen in een studie waarmee men de docterstitel heeft behaald. Opvallend is ook dat dit boek af en toe nieuwe illustraties bevat, maar vaak is het het bekende werk, dat ook in andere boeken staat. De bijschriften van de illustraties een studie waard.