Fanie en Rose

Als Petra Quaedvlieg en haar man zich in 1997 als correspondenten in Zuid-Afrika vestigen krijgen ze algauw personeel. Fanie, de tuinman, hoort bij het huis dat ze huren op het platteland nabij Pretoria. Een jaar later verhuizen ze naar Johannesburg. Fanie wil mee. Na de geboorte van hun dochter voegt Rose zich bij hen, als nanny en huishoudster. De schrijfster raakt nauw betrokken bij het leven van Fanie en Rose, twee zwarten die zijn opgegroeid in het Zuid-Afrika van de apartheid. Ze zijn nu midden dertig, Nelson Mandela is president en het land oogst alom bewondering als regenboognatie. Maar voor Fanie en Rose is er weinig veranderd. In Fanie en Rose schetst Quaedvlieg in treffende hoofdstukken hun worstelingen en bittere dillemma's, en haar eigen onvermogen om hun levens een nieuwe wending te geven. 'Jy is my ma. Ek kan nie my self salig maak nie.'

Recensie(s)

Journalistiek correspondent Petra Quaedvlieg (1963) woont en werkt sinds 2004 in Shanghai (China). Daarvoor verbleef ze zes jaar in Johannesburg (Zuid-Afrika). En deel van haar persoonlijke ervaringen heeft ze vastgelegd in een reeks korte schetsen, waarin twee van haar zwarte personeelsleden centraal staan. Quaedvlieg leeft met hen in een niet-kolonialistische verhouding en doet alles om ze bij te staan in de zich ontwikkelende maatschappij na de apartheid, waarin nog veel onrecht heerst. Een andere verhaallijn is het toenemende geweld in Johannesburg, dat uiteindelijk de doorslag geeft om te vertrekken. De lezer krijgt geen vrolijk beeld van Zuid-Afrika, de werkelijkheid is soms angstaanjagend. Quaedvliegs observaties zijn raak en vaak ontroerend. Haar stijl is eerder columnistisch dan literair: een mooi, maar onthutsend boekje, pijnlijk en aangrijpend. Paperback, kleine druk.

Drs. Cees van der Pluijm