De geest in dit huis is liefderijk het leven en De Werkplaats van Kees Boeke (1884-1966)

Hooghiemstra schetst een gedegen genuanceerd en gedetailleerd beeld van het leven en werk van Kees Boeke: idealist en wereldverbeteraar. Boeke was samen met zijn vrouw Betty de grondlegger van de Werkplaats Kindergemeenschap - een school die ook anno 2013 de idealen van Boeke in de praktijk probeert te brengen: zo zijn werkers (leerlingen) en medewerkers (leerkrachten)gelijkwaardig, is er veel ruimte voor creativiteit en is ' help het kind te worden wie het is' leidend principe. Wat heeft de Boekes bezielt? Hoe leefden en werkten zij? Hooghiemstra beschrijft het op meeslepende wijze - eenmaal begonnen in het boek wil je het niet meer wegleggen. Er is een enorm aantal bronnen geraadpleegd en schijnbaar moeiteloos vervlecht de schrijfster deze enorme hoeveelheid informatie in een prachtig leesbaar verhaal. Begonnen als zendelingen in Libanon vluchten de Boekes voor de oorlog en gaan terug naar Engeland waar het radicale pacifisme van Kees hem zo ver in de problemen brengt dat hij wordt uitgezet. Terug naar Nederland. Betty volgt met de vier kinderen. Later komen er nog vier kinderen. Het echtpaar vestigt zich in Bilthoven.
De Boekes wilden een cultuuromslag teweeg brengen en de basis leggen voor een pacifistische tolerante samenleving waar ieder eigen talent kon ontwikkelen en daarnaar gewaardeerd zou worden. Hoewel Betty een zeer rijke erfgename was - zij was de jongste telg uit het Quaker geslacht Cadbury (chocoladefabrieken) wilden zij en Kees van eigendom niets weten. Geld en goed waren voor de Boekes niet belangrijk: er werd geprobeerd zonder geld te leven. Gemeenschapszin stond voorop- leven, lesgeven en werken vloeiden in elkaar over. Belastingen werden niet voldaan en ook via openbare voordrachten kwam Kees in conflict met de Staat. Herhaaldelijk bracht hij enige tijd in de cel door. Noch met staat noch met koningshuis had hij veel op. Dan wordt het opnieuw oorlog en breekt een tumulteuze tijd aan waarbij vele Joodse kinderen opgevangen en geholpen zijn. Betty wordt in het boek genoemd als de drijvende kracht hierachter. Hooghiemstra schrijft 'niet centraal bestuur maar persoonlijke intuïtie en improvisatie waren de motor. Iedereen deed maar wat. (...). Als Kees 'zelfsturende gemeenschap' zich ooit heeft kunnen bewijzen, dan was dit wel tijdens de bezetting.' (p.242). Na de oorlog komen de prinsesjes van Oranje naar de Werkplaats, tot 1951 bezoeken zij de school. Bij het vertrek in 1951 trekt Juliana de conclusie dat het tussen de school en de kinderen niet klikt. Dit is het begin van een omslag - de leiding van de werkplaats wordt overgenomen door Tine Lambert en Kees en Betty nemen officieel afscheid op de 70e verjaardag van Kees. Het gevoel dat hij niet geslaagd was overheerst, de internationale kindergemeenschap was niet van de grond gekomen. Betty en Kees vertrekken dan naar Libanon om daar opnieuw hun ideaal van de grond te tillen. En half jaar later keren ze teleurgesteld terug naar Nederland. Ze vestigen zich in Abcoude. Daar werkt Kees aan zijn Tiendensprong, een boek dat internationaal natuurwetenschappelijk erkend wordt als klassieker waarbij samenhang tussen mens en heelal in beeld zijn gebracht. In 1966 overlijdt Kees en 10 jaar later sterft ook Betty. Hun idealen zijn niet vol verwezenlijkt, maar de Werkplaats als school en werkersgemeenschap bloeit nog steeds. Getuige vele rituelen die terug te voeren zijn op de Boekes, zo wordt er elk jaar op de laatste schooldag, de Stichtingsdag, stilgestaan bij het gedachtengoed al zingend (en de liederen zijn ook opgenomen als bijlage in het boek) 'gedenken wij hen in wier geest wij verder zullen gaan '. Immers ' De Geest in dit huis is liefderijk' - anno 2013 geldt dat nog steeds. Wellicht zouden de Boekes als zij nu mee konden kijken daar trots op kunnen zijn... Een boek dat het lezen meer dan waard is.

enorm grondig en verhelderend geschreven.